به گزارش خبرنگار ایمنا، گرد و غبار پدیده‌ای نوظهور نیست و از سالیان گذشته نیز وجود داشته، اما امروزه به دلیل فعالیت‌های انسانی و تغییرات اقلیمی میزان آن تشدید شده است و تأثیرات مخرب بیشتری نیز بر محیط‌زیست می‌گذارد.
از آن جایی که ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار تاکنون اقدامات گسترده‌ای برای مدیریت آلودگی و گردوغبار در داخل و پیرامون مرزهای کشور انجام داده است، اما به نظر می‌رسد هنوز این اقدامات بی‌نتیجه مانده است و شاهد گردوغبارهایی در نقاط مختلف کشور هستیم.
تبدیل برخی دریاچه‌ها به کانون گردوغبار
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با تاکید بر خشکسالی و کم بارشی طی دو دهه اخیر، اظهار کرد: چند دهه گذشته در ایران حدود ۱۳۰ دریاچه و تالاب وجود داشت، اما اکنون برخی از دریاچه‌ها به کانون‌های گرد و غبار تبدیل شده‌اند؛ چرا که دیگر آبی ندارند که خاکشان تثبیت شود و آن‌هایی که آب دارند نیز وضعیت مطلوبی ندارند.
وی درباره چگونگی خیزش گرد و خاک در کشور، افزود: با توجه به داده‌های دو دهه اخیر، بارندگی‌های کمتر از نرمال در کشور موجب خشک شدن سطح برخی دریاچه‌ها و تالاب‌ها شده است، بنابراین در حال حاضر سطح شور و نمکی و بافت نرم و بدون چسبندگی دارند و در معرض فرسایش بادی قرار گرفته‌اند.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران تصریح کرد: با وزش باد در این مناطق، خاک‌های سطح تالاب‌ها که بافت نرمی دارند و به دلیل وجود نمک نیز چسبندگی ندارند در هوا پراکنده می‌شوند و هم در راستای افق و هم قائم در این مناطق گرد و خاک ایجاد می‌کنند.
وی با اشاره به گرد و خاک‌های شدید طی سال گذشته، اضافه کرد: این توده‌های گرد و خاک در برخی سال‌ها می‌تواند شدید باشد و در برخی سال‌ها نیز شدت بالایی ندارد و این وضعیت چندان قابل پیش‌بینی نیست، شدت گرد و خاک‌ها به دلیل افزایش گذر سامانه‌های جوی مربوط به دور پیوندها در فصل گرم و خشک و مستعد بودن سطح زمین است.
وظیفه ادامه داد: تمام مناطقی که بیابانی شدند، زمین‌های کشاورزی که رها شدند، تالاب‌ها و دریاچه‌هایی خشک شده‌اند و با تصاویر ماهواره‌ای سالیان گذشته نیز قابل مقایسه است حالا کانون‌های گرد و خاک هستند.
وی ادامه داد: وضعیت بارندگی‌ها طی سال جاری در شمال و غرب فارس خوب بود، اما در مناطق شرقی و جنوبی مناسب نبود و همه دریاچه‌هایی که در این مناطق هستند خشک و به کانون‌های گرد و خاک می‌شوند.
گردوغبار کنونی پیامد رخداد پدیده خشکسالی در کشور است
پیش‌تر نیز عباس رنجبر، عضو سابق ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار اظهار کرد: منطقه خاورمیانه بخشی از کمربند گردوغباری است که از صحرای بزرگ آفریقا به غرب و مرکز آسیا کشیده شده است و طی سال‌های اخیر، گاهی وقوع طوفان گردوغبار با تداوم چندین هفته‌ای و غلظت بسیار بالا افزایش پیدا کرده که طی آن مناطق وسیعی از کشور تحت پوشش قرار گرفته و موجب اختلال جدی زندگی مردم شده است.
وی ادامه داد: پدیده گردوغبار یک رخداد چند وجهی است و مطالعات زیادی از دیدگاه‌های مختلف در سطح کشور انجام شده است، اما با توجه به جنبه‌ها و ابعاد مختلف این پدیده، همواره نیاز به مطالعات متعدد در این خصوص وجود دارد.
عضو سابق ستاد ملی سیاستگذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گردوغبار تصریح کرد: در واقع گردوخاکی که اکنون شاهد هستیم به نوعی پیامد رخداد پدیده خشکسالی در کشور است و در سال‌هایی که بارش بهاره کم است و در حقیقت پوشش گیاهی رشد ندارد و از بین می‌رود، گردوغبارهای گسترده‌ای را در کل کشور شاهد خواهیم بود.
وی ادامه داد: علت اصلی گردوغبار فعلی مربوط به خشکسالی سه سال اخیر و ناشی از کانون‌های خارجی است و باید اطلاع‌رسانی و تمهیدات بیشتری اندیشیده می‌شد و حتی انتظار داریم که در فصل تابستان دوباره آتش‌سوزی جنگل‌ها از جمله زاگرس افزایش پیدا کند؛ هرچند ممکن است بارندگی داشته باشیم اما جنگل‌های زاگرس به شدت در معرض خطر و نابودی هستند که تمام این موارد از پیامد خشکسالی است.
نظر شما