به گزارش خبرنگار ایمنا، پیش‌بینی‌های ارائه شده در ENSO و منابع به‌روزشده توسط مرکز تحقیقات آب و هوایی دانشگاه کلمبیا ایالات متحده، نشان می‌دهد در ماه‌های اکتبر، نوامبر و دسامبر ۲۰۲۳ (مصادف با پاییز ۱۴۰۲) منطقه‌ای که بیشترین بارش را نسبت به نرمال خواهد داشت منطقه غرب آسیا و به طور دقیق‌تر ایران و کشورهای همسایه ایران خواهد بود.
بر اساس گزارش ENSO (نوسان جنوبی ال‌نینو) از سیلاب و خشکسالی بلندمدت، گستره ایران در فصل پاییز با احتمال ۴۰ تا ۶۰ درصد بارشی فراتر از نرمال را تجربه خواهد کرد، اگرچه در سراسر ایران شاهد بارندگی‌های خوبی خواهیم بود اما بیشترین بارندگی‌ها در پاییز سال جاری برای نیمه جنوبی پیش‌بینی می‌شود.
بر اساس این گزارش، منطقه شرق آفریقا شامل کشورهای سومالی و کنیا نیز باید در پاییز امسال منتظر بارش‌های فراتر از نرمال باشند، همچنین مناطقی در شمال روسیه و در حوالی قطب جنوب در نقشه به رنگ سبز درآمده‌اند که حکایت از بارندگی بالاتر از حد متوسط بلندمدت خواهند داشت.
در آن روی سکه، دو نقطه در نیمه‌کره غربی و شرقی شرایط بحرانی را در پاییز امسال پیش رو دارند؛ در نیم‌کره غربی، آمریکای جنوبی و در مرکز آن جنگل‌های آمازون ۴۰ تا ۶۰ درصد از میزان نرمال کمتر بارش خواهند داشت که منجر به نگرانی‌های در خصوص بزرگترین جنگل بارانی جهان شده است.
همچنین منطقه اقیانوسیه و جنوب آسیا در نیم‌کره شرقی سه ماهه سوم سالِ سختی را تجربه خواهند کرد؛ در کنار استرالیا کشورهای اندونزی، فیلیپین و مالزی باید منتظر یکی از خشک‌ترین پاییزهای سال‌های اخیر باشند.
به گزارش ایمنا، طی سه سال گذشته جریان لانینا در کشور حاکم بود که این جریان به طور معمول در دنیا سبب کاهش دما نیز می‌شود، اما به گفته سازمان هواشناسی جهانی به‌رغم وجود جریان لانینا در بسیاری از مناطق کشور، گرم‌ترین روزها را تجربه کردیم که ناشی از تغییرات اقلیمی و انتشار گازهای گلخانه‌ای بود، به گفته کارشناسان درباره تأثیرات پدیده دورپیوند ال‌نینو نیز تحقیقات به‌صورت قطعی اثبات نکرده‌اند که این پدیده بر افزایش یا کاهش دمای هوا تأثیر می‌گذارد یا نه و تنها درباره تأثیرات احتمالی آن بر میزان بارش‌ها می‌توان اظهار نظر کرد.
بر اساس پیش‌بینی متخصصان بین‌المللی، پدیده آب و هوایی «ال نینو» تابستان امسال (۲۰۲۳) در بسیاری از نقاط جهان رخ خواهد داد و خسارت‌های سنگینی به دنبال خواهد داشت. کارشناسان همچنین هشدار می‌دهند که ویرانی‌های ناشی از این پدیده اقلیمی نیز باعث تضعیف رشد اقتصادی در دنیا خواهد شد. این پدیده از چرخه‌های فوق‌العاده شدید آب و هوایی در جهان است که اغلب بین دو تا هفت سال یک‌بار، باعث ایجاد تغییرات بزرگی در وضعیت آب و هوای سراسر کره زمین می‌شود. کارشناسان می‌گویند خشکسالی، آتش‌سوزی، سیلاب‌های ناگهانی، قحطی و اپیدمی جزو پیامدهای ناشی از این پدیده آب و هوایی محسوب می‌شود، همچنین می‌تواند در ایران منجر به بارش‌های بیشتری در نیمه دوم زمستان و اوایل بهار شود که به گفته صاحب‌نظران نیز با تغییر نوسانات جوی از «لانینا» (فاز سرد جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) به «ال‌نینو» (فاز گرم جریانات آب و هوایی در اقیانوس آرام) کشور از نظر وضعیت جوی وارد وضعیت خنثی می‌شود.
بنابراین اقلیم دارای نوسانات طبیعی نسبت به میانگین درازمدت است، ترسالی به آنومالی مثبت بارندگی نسبت به میانگین درازمدت بارندگی در یک منطقه اطلاق می‌شود، یعنی اگر مجموع بارندگی سالانه در یک منطقه بالاتر از میانگین درازمدت باشد، می‌گوئیم آن سال با «ترسالی» مواجهیم و در نقطه مقابل «خشکسالی» تعریف می‌شود؛ تداوم ترسالی و خشکسالی برای چندین سال دوره ترسالی و خشکسالی را تشکیل می‌دهند، اما این سوال پیش می‌آید که آیا «ال‌نینو» بر آب و هوای کشور ایران نیز تأثیر خواهد گذاشت؟
پدیده «ال‌نینو» چه تأثیری بر ایران خواهد داشت
آنگونه که عباس مفیدی، استادیار گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد اعلام کرده است که پدیده ال‌نینو در منطقه خاورمیانه و از جمله ایران با ترسالی همراه است و به طور معمول بارش‌ها در فصل پاییز و در زمستان بیشتر از نرمال خواهد بود. در پیش‌بینی‌هایی که برای شرایط جوی و منطقه‌ای انجام میدهیم، این موضوع ثابت شده که ممکن است شرایط بارش یا دمای ایران با بخش‌های دیگری از کره زمین ارتباط داشته باشد، به طور مثال براساس پیش‌بینی‌ها و پایش‌های اقیانوس آرام امسال اتفاقی در حال وقوع است که مرکز تا شرق اقیانوس آرام را گرم‌تر از شرایط معمول می‌کند. ناهنجاری مثبت دما در حال وقوع بوده و بررسی‌ها نشان می‌دهد از خردادماه دماها مثبت شده و در ماه اکتبر برجسته‌تر می‌شود. اقیانوس آرام در روند دمای بالاتر از نرمال قرار گرفته که در آمریکای شمالی و کشورهای نزدیک قسمت شرقی اقیانوس آرام نام این پدیده را ال‌نینو گذاشتند.
وی در بیست‌وچهارم خردادماه امسال اعلام کرده بود که پدیده ال‌نینو بدین معنی است که بخش‌های مرکزی و شرقی اقیانوس آرام از شرایط نرمال خود گرم‌تر می‌شود، یکی از شاخص‌های علمی بررسی این موضوع این است که اگر دمای اقیانوس در بخش‌های استوایی نیم درجه و بیشتر افزایش داشته باشد، آن ماه وارد فاز ال‌نینو یا فاز گرم می‌شود و برای یک تا دو سال ادامه پیدا می‌کند. هرچه تداوم این ناهنجاری بیشتر باشد، وضعیت جوی و اقلیمی جهانی نیز به همین ترتیب گسترده‌تر خواهد بود، لذا پدیده ال‌نینو در منطقه خاورمیانه با ترسالی همراه است و معمولاً بارش‌ها در فصل پاییز و تا حدودی در زمستان بیشتر از نرمال خواهد بود، این پدیده هر پنج تا هفت سال یک بار به طور متوسط در اقیانوس آرام اتفاق می‌افتد. زمانی که این پدیده رخ می‌دهد موجب خشکسالی، کاهش بارش و پیامدهای ناشی از آن و گسترش آتش‌سوزی‌ها می‌شود.
استادیار گروه جغرافیا دانشگاه فردوسی مشهد در آخرین اظهار نظر خود با بیان اینکه اگر ال‌نینو در خاورمیانه شروع شود، بعد از گذشت چند ماه، در دوره بعد، موجب افزایش بارش‌ها می‌شود، اظهار کرد که شاید این پدیده بر دماها اثر زیادی نداشته باشد اما موجب افزایش بارش‌ها می‌شود. این پدیده موجب خوشحالی است که بعد از طی کردن یکی از طولانی‌ترین پدیدههایی که موجب خشکسالی شد، اکنون با افزایش بارش مواجه می‌شویم، هنوز پدیده ال‌نینو آغاز نشده و قرار است این روزها خود را نشان دهد که اثر خود را با تأخیر در جو می‌گذارد. اقیانوس آرام وارد فاز گرم شده و پدیده ال‌نینو در پایان تابستان و اوایل پاییز قوی‌تر می‌شود که می‌توانیم انتظار داشته باشیم فصل سرد یا پاییز و زمستان پربارش‌تری باشد.
پیش‌بینی بزرگترین ترسالی پاییزی ایران را تأیید نمی‌کنم
احد وظیفه، رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس پیش‌بینی‌ها اعلام شده که کشور ایران، امسال بزرگترین ترسالی را در پاییز تجربه خواهد کرد، می‌گوید: به هیچ‌وجه چنین اظهارنظرها را نمی‌توانم تأیید کنم، زیرا همه این مباحث تنها احتمال است، چرا که پیش‌بینی‌ها ناشی از پیش‌بینی خروجی مدل‌های عددی، سازوکاری به منظور تفصیل این موضوعات محسوب می‌شود، یعنی نمی‌توانیم به درستی مدل خروجی‌ها، صددرصد یقین داشته باشیم، اما به احتمال بسیار، بارندگی در پاییز ۱۴۰۲ بیش از نرمال خواهد بود.
وی درباره احتمال بارندگی‌های مطلوب در پاییز امسال، می‌افزاید: در سه سال گذشته کشور ایران در شرایط لانینا قرار داشته است، اکنون با جریانات فاز سرد آب اقیانوس آرام لانینا، انتقال رطوبت از مناطق جنوبی به درون کشور ما کمتر از میزان معمول خواهد شد و سیستم‌های مهاجری به ویژه در فصل سرمای سال از سطح ایران عبور می‌کنند از نظر بارندگی ضعیف‌تر عمل خواهند کرد.
رئیس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی سازمان هواشناسی کشور ادامه می‌دهد: اکنون جریانات سرد اقیانوسی "لانینا" به اتمام رسیده است و جهان وارد فاز ال‌نینو گرم اقیانوس آرام می‌شود، لذا انتظار می‌رود که دما به ویژه در مناطق حاره‌ای و استوایی نسبت به سال گذشته گرم‌تر شود.
وی خاطرنشان می‌کند: طی گذر از فاز لانینا به جریانات ال‌نینو؛ به طور معمول در کشور ایران براساس آمارها، بارندگی‌ها به نسبت معمول یا بیشتر از حد طبیعی است و انتظار داریم که بارش‌ها به ویژه در پاییز امسال فراتر از حدنرمال باشد، اما این موضوع قطعی و یقینی نیست زیرا گاهی اوقات یک تغییر کوچک می‌تواند نتایج رویکرد یا پیش‌بینی را با تغییرات بسیاری مواجه کند.
تعیین رشد ۷۰ درصدی بارش‌ها در کشور قطعیت ندارد
صادق ضیاییان، رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با بیان اینکه امسال بارش‌های پاییزی نسبت به بلند مدت ۳۰ ساله در کشور بیشتر از حدنرمال است، می‌گوید: تقویت جریانات ال‌نینو یا فاز گرم بر میزان بارندگی‌ها کشور در پاییز بسیار تأثیرگذار است و با بارش‌ها در برخی نقاط نسبت به میانگین بلندمدت، شرایط مناسب‌تری را در مقایسه با سال گذشته تجربه خواهیم کرد، اما براساس پیش‌بینی‌های فصلی که ایران بزرگترین ترسالی‌های خود را در پاییز امسال دارد، چنین مباحثی صحت ندارد.
وی ادامه می‌دهد: درواقع این رویداد زمانی حقیقت دارد که با جمع‌آوری آمارهای بارش‌ها و مقایسه آنها با بلندمدت، رکورد بزرگترین ترسالی را ثبت کنند، چراکه رکوردها قابل پیش‌بینی نیستند، بلکه براساس پیش‌بینی‌ها رخدادها را نسبت به ارقام و عددهای آماری اطلاع‌رسانی می‌کنند، لذا در حال حاضر نمی‌توانیم چنین اظهارنظرهایی را بیان کنیم.
رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا کشور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس مدل‌های، میزان بارش‌ها نسبت به میانگین در برخی نقاط کشور بالای ۷۰ درصد رشد اعلام شده است، اظهار می‌کند: این موضوعات به هیچ‌وجه صحیح نیست زیرا چنین پیش‌بینی‌های فصلی تنها احتمالات است. برای نمونه می‌گویند با احتمال ۴۰، ۵۰ یا ۷۰ درصد بارش‌ها بیش از حدنرمال خواهد بود، اما تعیین دقیق بارش‌ها با ۷۰ درصد بیشتر از میزان طبیعی در حال حاضر مشخص نیست، زیرا این دو گزینه با هم کالا متفاوت است.
وی می‌افزاید: پدیده ال‌نینو بدین معنی است که بخش‌های مرکزی و شرقی اقیانوس آرام از شرایط نرمال خود گرم‌تر می‌شود. نوسان جنوبی یک شاخص دور پیوند است که می‌تواند بر بارش‌های پاییز و زمستان کشور ایران به ویژه بارندگی‌های جنوب غرب و نیمه جنوبی کشور ایران تأثیرگذار باشد. لذا جریانات ال‌نینو یا مثبت، معمولاً با پربارشی همراه خواهد بود. البته این رویداد هم صد درصدی و قطعیت ندارد و با احتمال بسیار چنین رویدادی پدیدار می‌شود اما بازهم هیچ موضوعی حتمی نیست.
ضیاییان می‌گوید: رویداد لانینا چرخه مخالف ال‌نینو است و نشان دهنده سرد شدن تناوبی سطح دریا در مرکز شرقی خط استوا روی اقیانوس آرام است که با جریانات لانینا در کشور عمدتاً با کم‌بارشی مواجه هستیم.
وی خاطرنشان می‌کند: زمانی که میزان بارش‌ها از میانگین بارندگی‌های ۳۰ سال گذشته بیشتر باشد، پدیده ترسالی در کشور اتفاق خواهد افتاد، اما با کم‌بارشی‌ها، خشکسالی با درجات متفاوت پدیدار می‌شود.
بارش‌های پاییزی زودهنگام و بالاتر از نرمال اصفهان با بازگشت "ال‌نینو"
نوید حاجی بابایی، معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه براساس پیش‌بینی‌های فصلی اعلام شده که ایران یکی از بزرگترین ترسالی خود را در پاییز امسال تجربه خواهد کرد، می‌گوید: این مدل‌های پیش‌بینی بسیار انجام می‌شود. از هم اکنون قضاوت‌ها زود است، اما براساس اطلاعات علمی، امسال شرایط بارش‌ها در پاییز زودهنگام و بالاتر از نرمال است.
وی اظهار می‌کند: در حال حاضر پیش‌بینی میزان درصد بارش‌ها و تعیین بیشترین ماه‌های بارندگی، همه گمانه‌زنی است زیرا به هیچ‌وجه پایه علمی ندارد که بگویم بارش‌های بی‌سابقه پاییزی در راه کشور ایران است، اما طی امسال بارندگی‌هایی بالاتر از معمول طی پاییز به ویژه ماه‌های آبان و آذرماه در استان خواهیم داشت.
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان با بیان اینکه ال‌نینو جریانات گرم اقیانوسی و لانینا جریان‌های سرد اقیانوسی است که با تغییر فشار سطحی هوا در بخش غربی خط استوا روی اقیانوس آرام رخ می‌دهد، می‌افزاید: بدون شک یکی از علل کم بارشی و بی بارشی استان و کشور طی سه تا چهار سال اخیر، وجود جریانات سرد اقیانوسی لانینا است زیرا این پدیده امکان گذر جریانات سامانه‌های جوی را محدود می‌کند.
وی با اشاره به اینکه از حدود سه تا چهارماه گذشته، آب اقیانوس آرام با ورود به جریانات ال‌نینو، معمول‌تر شده است، تصریح می‌کند: براساس بررسی آمارهای بارشی کشور و استان اصفهان معمولاً در سال‌هایی که با وضعیت ال‌نینو روبه‌رو هستیم شرایط بارش‌های پاییزی از حدنرمال بیشتر خواهد بود و تغییرات دما هم گرم‌تر از حدمعمول است. لذا با افزایش دما در تابستان امسال انتظار می‌رود که طی پاییز با دمای گرم‌تر و نامتعارف مواجه شویم.
حاجی بابایی می‌گوید: حدود یک ماه آینده می‌توانیم در مورد میزان حجم بارندگی، چگونگی و کیفیت بارش‌ها سطح استان اظهارنظر کنیم، اما براساس پیش‌بینی‌ها بارش‌ها بیشتر از حالت عادی و معمول در پاییز خواهد بود.
وی می‌افزاید: براساس الگوها، امسال تابستان احتمال بارش‌های پدیده مونسونی و موسمی از اقیانوس هند که مردادماه سال گذشته منجر به رخداد چندین سیلاب در استان اصفهان شده بود به هیچ‌وجه امکان‌پذیر نیست، چرا که هم اکنون شدت این جریانات در اقیانوس بسیار ضعیف شده است و انتظار بارش‌های سال قبل را نداریم.
معاون توسعه و پیش بینی اداره کل هواشناسی استان اصفهان خاطرنشان می‌کند: امسال تابستان دمای هوا گرم‌تر از حد نرمال است زیرا طی روز با مدت گرما بیشتر و ماندگاری توده هوای گرم مواجه هستیم که با افزایش یک تا دو درجه‌ای دما انتظار داریم که ماه‌های گرم سال‌جاری نسبت به میزان بلند مدت و سال گذشته گرم‌تر باشد.
نظر شما