به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، واژه بیوفیلیک به «طبیعت‌بارگی یا عشق بشر به محیط زیست طبیعی» اشاره دارد و اشتیاق ذاتی انسان‌ها را به نزدیکی به محیط طبیعی به تصویر می‌کشد. طراحی بیوفیلیک به سهم خود طراحی طبیعت-محور سازه‌های مختلف، از یک باغچه کوچک گرفته تا ساختمانی کاملاً پوشیده در عناصر طبیعی نظیر آب، سنگ و گیاهان را در بر می‌گیرد که با هدف پیوند ساکنان با محیط زیست طبیعی ایجاد می‌شود. در یک شهر بیوفیلیک ایدئال، انسان از هرج و مرج‌های شهری دور است زیرا سراسر اطراف او را به جای آسمان‌خراش‌های بتنی و زیرساخت‌های آسفالتی، فضاهایی پوشیده در عناصر طبیعی فرا گرفته است.
ویژگی‌های شهرهای بیوفیلیک
ساکنان شهرهای بیوفیلیک، که البته تعداد آن‌ها در سراسر جهان بسیار کم است، بیشترین پیوند را با طبیعت دارند و همین ویژگی، زندگی آن‌ها را از جنبه‌های مختلف به‌طور مثبت تحت تأثیر قرار داده است. در واقع وجود سازه‌ها و زیرساخت‌های سبز در شهرهای بیوفیلیک، نه‌تنها پایداری محیط زیست شهری را به دنبال دارد، بلکه سلامت شهروندان را نیز به طور مثبت تحت تأثیر قرار می‌دهد، ضمن این‌که در کاهش انتشار گازهای آلاینده نقش مهمی ایفا می‌کند.
طراحی شهرهای بیوفیلیک
شاید در نظر بسیاری از مردم دنیا که با مفهوم بیوفیلیک آشنایی نسبی دارند، ممکن است شهری با پوشش‌های گیاهی و طبیعی در نظرشان به عنوان بیوفیلیک بیاید، با این حال کارشناسان ادعا می‌کنند که طراحی شهرهای بیوفیلیک بسیار فراتر از تلفیق معماری با طبیعت پیش می‌رود و تمرکز بر جنبه‌های بی‌شماری را می‌طلبد. در واقع طراحی شهرهای بیوفیلیک مستلزم رویکردی همه‌جانبه است تا به دنبال آن عناصر طبیعی به بهترین شکل ممکن در تمام مراحل اجرای پروژه‌های شهری پیاده شود و پایداری را برای سراسر آن به دنبال داشته باشد. به عبارت دیگر، شهر بیوفیلیک تنها نباید از چشم‌اندازی پایدار برخوردار باشد، بلکه پایداری باید جزئی اساسی از آن محسوب شود که رفاه جسمی و روانی را برای شهروندان به ارمغان می‌آورد. در این راستا، لازم است معماران از موادی محلی برای ساخت‌وسازهای خود بهره گیرند تا علاوه بر کمک به کاهش اثرات زیست‌محیطی، انتشار کربن ناشی از حمل مواد به وسیله خودروها را که خود عامل مهمی در ناپایداری شهرها به حساب می‌آید، به حداقل برسانند.
نرم‌افزار GIS (سامانه اطلاعات جغرافیایی) یکی از بهترین ابزارها برای طراحی شهرهای بیوفیلیک به‌شمار می‌رود، چراکه به معماران امکان تجزیه و تحلیل انواع داده‌های شهری را می‌دهد و از این طریق می‌تواند بهترین رویکردها را برای تلفیق عناصر طبیعی با سازه‌ها و زیرساخت‌های شهری پیش روی آن‌ها قرار دهد. به عنوان مثال، داده‌های حاصل از GIS مدیران را از تعداد افرادی که در ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای محل سکونت خود از طریق پیاده‌روی به فضاهای عمومی دسترسی دارند، آگاه کند و آن‌ها را به افزایش فضاهای سبز در مناطقی با کمترین دسترسی شهروندان به این فضاها سوق دهد.
نقش شهرهای بیوفیلیک در کمک به محیط زیست
وجود عناصر طبیعی در شهرهای بیوفیلیک علاوه بر بعد زیبایی‌شناسی، می‌تواند به کاهش انواع مختلفی از مشکلات زیست‌محیطی مانند اثرات جزایر گرمایی در شهرها کمک کند. در واقع وجود درختان و پوشش‌های گیاهی در شهرهای بیوفیلیک نه‌تنها از طریق ایجاد سایه در شهرها، بلکه به واسطه تبخیر مایع از سطح گیاهان به کاهش دمای محیط کمک می‌کند و از این طریق، اثرات جزایر گرمایی را در شهرها به حداقل می‌رساند. از سوی دیگر، کاهش انتشار کربن ناشی از وجود درختان و پوشش‌های گیاهی به سهم خود می‌تواند در به حداقل رساندن دمای محیط شهری سهیم باشد و این در حالی است که گرایش مردم به پیاده‌روی به واسطه زیرساخت‌های مناسب، به عنوان یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های شهرهای بیوفیلیک، در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای ناشی از تردد وسایل نقلیه عمومی نقش مهمی ایفا می‌کند و این امر به سهم خود در به حداقل رساندن آلودگی هوا مؤثر است.
افزایش تنوع زیستی از دیگر مزایای شهرهای بیوفیلیک محسوب می‌شود که از طریق تلفیق گیاهان و درختان بومی با معماری تحقق پیدا می‌کند و زمینه را برای سکونت بسیاری از انواع حشرات و حیوانات مفید در این شهرها فراهم می‌آورد.
نقش شهرهای بیوفیلیک در سلامت انسان‌ها
شهرهای بیوفیلیک نه‌تنها مزایای بسیاری برای محیط زیست دارد، بلکه در بهبود سلامت جسمی و روانی شهروندان نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. بسیاری از محققان علت شیوع مشکلاتی مانند اضافه‌وزن و اختلال کم‌توجهی را میان بسیاری از مردم دنیا به نبود دسترسی کافی آن‌ها به فضاهای سبز نسبت داده‌اند و مدعی شده‌اند که اگرچه نزدیکی مردم به عناصر طبیعی نمی‌تواند این دو بحران را به طور کامل برطرف کند، با این حال کاهش اثرات آن‌ها را بر شهرنشینان به دنبال دارد. گزارش‌ها حاکی از آن است که کودکانی که در مدارسی با بیشترین فضاهای سبز تحصیل می‌کنند، نسبت به سایر دانش‌آموزان عملکرد بهتری دارند، ضمن این‌که سطح اضطراب در آن‌ها نیز بسیار پایین است. از آن‌جا که انسان‌ها بخش اعظم زمان خود را در دوران کودکی در مدارس و طی دوران بزرگسالی در مراکز کاری سپری می‌کنند، طراحی بیوفیلیک این مکان‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند تمام عمر افراد را تحت تأثیر قرار دهد.
محصور شدن در طبیعت می‌تواند سلامت کلی افراد را بهبود ببخشد و در کاهش سطح استرس و نگرانی آن‌ها نقش مهمی ایفا کند. تحقیقاتی که توسط پژوهشگران دانمارک انجام شد، حاکی از آن بود که کودکان ساکن در محیط‌هایی با کمترین دسترسی به فضاهای سبز به میزان ۵۵ درصد بیشتر از کودکان ساکن در محیط‌های محصور در پوشش‌های گیاهی طی دوران بزرگسالی خود به بیماری‌های روانی مبتلا می‌شوند.
سنگاپور، نمونه موفق شهرهای بیوفیلیک جهان
معماران سنگاپور از همان ابتدای تأسیس شهر، هدف طراحی بیوفیلیک را در سر پروراندند و پس از استقلال شهر در سال ۱۹۶۵ اقدامات خود را در این زمینه پیاده و سنگاپور را به یک شهر سبز تبدیل کردند. امروزه سنگاپور به عنوان «شهری محصور در یک باغ» در سراسر جهان شناخته شده زیرا سراسر آن را عناصر طبیعی، به‌ویژه پوشش‌های سبز، فرا گرفته است.
دسترسی تمام شهروندان به فضاهای سبز از مهم‌ترین اهداف مدیران سنگاپور به‌شمار رفته است که برای تحقق آن کوشیده‌اند شبکه‌ای از مکان‌های پوشیده در درختان و گیاهان را در فاصله‌های نزدیک به هم ایجاد کنند و آن‌ها را از طریق پارک‌های خطی به هم پیوند دهند. این ویژگی نه‌تنها قابلیت پیاده‌روی را در شهر افزایش داده، بلکه نیاز به تردد از طریق وسایل نقلیه را به حداقل رسانده و از این طریق به افزایش پایداری شهری کمک کرده است.
هتل Oasia یکی از معروف‌ترین سازه‌های بیوفیلیک سنگاپور محسوب می‌شود که در انواعی از گیاهان پوشیده، ضمن این‌که باغ‌های متعددی بر بام آن احداث شده است. به لطف طراحی بیوفیلیک این سازه، نرخ پوشش‌های گیاهی در آن به بیش از ۷۵۰ درصد فضای سبزی می‌رسد که پیش از این در محل احداث سازه وجود داشت.
الزام قوانین بیوفیلیک در تورنتو
تورنتو همچنین اولین شهرداری در کانادا بود که اقدامات عملکرد پایدار را برای توسعه‌های جدید از طریق یک استاندارد سبز اجرا کرد. تورنتو به علت وفور درختانش در سراسر جهان شناخته شده است و در تلاش است تا از طریق سرمایه‌گذاری در برنامه‌های درخت‌محور عمومی همچنین کاشت آن‌ها در زمین‌های خصوصی، پوشش درختی شهر را تا ۴۰ درصد افزایش دهد. تورنتو همچنین استراتژی‌هایی را در سطح شهر برای حفاظت و تقویت تنوع زیستی ایجاد کرده است.
نام تورنتو برگرفته از کلمه زبان موهاوک (Tkaronto) به معنای "جایی که درختان در آب وجود دارد" گرفته شده است. تورنتو برای برقراری پیوند با گذشته، آموزه‌های سبزمحور را از تاریخ بومی خود به کار گرفته است تا هرچه بیشتر به معنی باستانی خود نزدیک شود.
نظر شما