به گزارش خبرنگار ایمنا، بهمن ماه سال ۱۴۰۰ کلنگ احداث یک نیروگاه سیکل ترکیبی در شرکت فولاد مبارکه بر زمین خورد که بر اساس آخرین آمار منتشر شده تاکنون ۷۸ درصد پیشرفت داشته است. با توجه به اینکه اجرای پروژه‌های مشابه در کشور حدود سه سال طول می‌کشد روند پیشرفت این پروژه پس از گذشت کمتر از ۱.۵ سال قابل قبول بوده است.
شرکت فولاد مبارکه همچنین در راستای کاهش مصرف انرژی الکتریکی از محل شبکه سراسری تأمین برق کشور، پروژه احداث یک نیروگاه انرژی تجدیدپذیر را نیز در دست داشته و همچنین در پروژه انتقال آب از دریای عمان به اصفهان نیز همراهی کرده و نقش قابل توجهی ایفا می‌کند.
فولاد مبارکه با نگاه ملی در پروژه انتقال ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب دریای عمان به فلات مرکزی شرکت کرده است. این سرمایه گذاری می‌تواند مشکل آب صنعت کل استان اصفهان را حل کند و در حال حاضر این پروژه در ۲۰ جبهه مختلف و با لوله گذاری چندصد متری در حال انجام است.
آنطور که مسئولان شرکت فولاد مبارکه اعلام کرده‌اند، این شرکت بیش از سهم خود نیز تا کنون در این پروژه سرمایه گذاری کرده و این در حالی است که اکنون بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز فولاد مبارکه با سرمایه گذاری در طرح‌های متعددی از جمله خرید پساب تصفیه شده در حال تأمین است و مشارکت در پروژه انتقال آب دریا به اصفهان صرفاً برای رفع مشکل فولاد نبوده و می‌تواند به همه صنایع آستان منفعت برساند.
در همین رابطه گفت‌وگویی با محمدکاظم صباغی هرندی، مدیر ارشد خدمات فنی و پشتیبانی شرکت فولاد مبارکه اصفهان داشتیم که مشروح آن را در زیر می‌خوانید:
سرمایه‌گذاری ۲.۳ میلیارد دلاری برای کاهش مصرف انرژی
برداشت فولاد مبارکه از آب زاینده‌رود چقدر است و این شرکت چه برنامه‌هایی برای کاهش مصرف آب دارد؟
به‌طورکلی میزان برداشت آب خام فولاد مبارکه ۱۴ میلیون مترمکعب بوده است و هدف‌گذاری فولاد مبارکه در سه سال آینده این است که برداشت آب خود از رودخانه زاینده‌رود را به صفر برساند. فولاد مبارکه در راستای رفع مشکلات کم‌آبی استان اصفهان تاکنون بیش از سهم خود و با صرف هزینه‌های بالایی در پروژه انتقال آب از دریای عمان مشارکت داشته و این در حالی است که فولاد مبارکه از ابتدای راه‌اندازی برای تولید سالانه ۲.۴ میلیون تن فولاد، نیازمند ۱۶.۶ مترمکعب آب به ازای تولید هر تن فولاد داشته است.
امروز این شرکت در شرایطی قرار دارد که علی‌رغم افزایش تولید و رسیدن به ۷.۲ میلیون تن محصول، با سرمایه‌گذاری در تصفیه پساب شهری و بازچرخانی آب مصرفی در خط تولید و اجرای ده‌ها پروژه دیگر در سال ۱۴۰۱، به ازای تولید هر تن فولاد ۲.۲۸ مترمکعب آب مصرف می‌کند و به‌عنوان یک الگوی جهانی در میان فولادسازان جهان مطرح است. میانگین جهانی مصرف آب در صنعت فولاد ۳.۳ مترمکعب بر تن است اما فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری‌های زیادی که در اجرای پروژه‌های کاهش مصرف آب داشته مصرف آب خود را به‌ازای تولید هر تن تختال به ۲.۲ مترمکعب آب کاهش داده است.
در حال حاضر با اقدامات گسترده‌ای که در این زمینه انجام داده‌ایم، برداشت آب خام فولاد مبارکه با کاهش ۸۶ درصدی به کمتر از یک درصد تقلیل یافته است. به‌طورکلی مبلغ ۱.۳ میلیارد یورو پروژه اصلاحی و توسعه‌ای در راستای تغییر الگوی مصرف آب در دست اقدام است. فولاد مبارکه با سرمایه‌گذاری ۲.۳ میلیارد دلاری که در کاهش مصرف انرژی و تغییر الگوی مصرف آب انجام داده در کشور پیش‌گام است.
تولید ۶۰۰ مگاوات برق در نیروگاه خورشیدی فولاد مبارکه
فولاد مبارکه در حال ساخت یک نیروگاه خورشیدی است، این نیروگاه چه میزان از برق مصرفی این مجموعه را تأمین خواهد کرد؟
مجموع ظرفیت تولید انرژی خورشیدی در کشور ۴۵۰ مگاوات است که ترکیبی از چندین نیروگاه کوچک و بزرگ در بخش‌های مختلف است؛ بنابراین تولید ۶۰۰ مگاوات به صورت متمرکز توسط فولاد مبارکه کار بسیار بزرگ و ارزشمندی است. مساحت این نیروگاه بالغ بر دو هزار هکتار است که در کشور نظیر ندارد. فولاد مبارکه برای تأمین برق مورد نیاز خود با احداث نیروگاه خورشیدی، سرمایه‌گذاری قابل توجهی کرده چراکه امروز یکی از دغدغه‌های مردم، مسئولان و صنعتگران کمبود برق است.
البته سرمایه‌گذاری در این حوزه یک سرمایه‌گذاری قابل بازگشت است، به طوری که نیروگاه خورشیدی در دست احداث، در سال نخست فعالیت همه هزینه‌های آن بازمی‌گردد. باتوجه به وجود نیروگاه‌های مازوت سوز در اصفهان و آلوده بودن این شهر نیاز به نیروگاه خورشیدی بیش‌ازپیش احساس می‌شود. باید این نیروگاه‌ها احداث و راه‌اندازی شوند تا شهروندان در شرایط بهتری بتوانند به زندگی خود ادامه دهند.
فولاد مبارکه در راستای صرفه‌جویی در مصرف برق چه اقداماتی را انجام داده است؟
فولاد مبارکه در سال گذشته در مصرف برق کاهش قابل‌توجهی داشت و از مجموع ۵.۸ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای خود، ۲.۳ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری را به حوزه کاهش مصارف انرژی و آب اختصاص داده است. در فولاد مبارکه به طور هم‌زمان کاهش مصارف برق، الکترود گرافیتی، بهینه‌سازی مصرف مواد اولیه، کاهش ضایعات در دستور کار قرار گرفت و پیاده‌سازی شد. به‌عنوان‌مثال مصرف برق با اجرای پروژه‌های بهبود به ۱۰۲۳ کیلووات بر تن تولید تختال کاهش یافت. بنابراین به‌جرئت می‌توان گفت، در کشور هیچ شرکتی به‌اندازه فولاد مبارکه در حوزه کاهش مصارف انرژی و آب سرمایه‌گذاری نکرده است.
خرید ۱۲۶۰ مگاوات دیماند برق از شبکه سراسری
فولاد مبارکه برای یک ساعت فعالیت به چه میزان انرژی برق نیاز دارد و چقدر از این انرژی از شبکه سراسری تأمین‌می‌شود؟
کمبود برق و انرژی در کشور مشکلی است که از ابتدای راه‌اندازی فولاد با آن روبه‌رو بوده‌ایم. متأسفانه این محدودیت‌ها در سال‌های اخیر شدت گرفته و صنعت را با چالش‌های زیادی مواجه کرده است. به‌طورکلی فولاد مبارکه ۱۲۶۰ مگاوات دیماند خرید برق از شبکه دارد. به‌عبارت‌دیگر، طبق قرارداد بین شرکت و وزارت نیرو، تأمین این میزان برق برای فولاد مبارکه از سوی وزارت نیرو تعهد شده است؛ اما متأسفانه به دلایلی از جمله عدم برنامه‌ریزی صحیح و فروش دیماندهای بدون پشتوانه، فروختن انشعاب‌های خارج از برنامه و توسعه‌ها و تلفاتی که روزبه‌روز در شبکه افزایش پیدا کرده و نبود سرمایه‌گذاری‌های لازم در بخش تولید انرژی، بخش بزرگی از کشور دچار چالش شده و بخش صنعت در این میان بیشتر ضربه خورده است. ما موظفیم این خسارت‌ها و کاهش تولید را به نحوی جبران کنیم.
میزان برق مصرفی در بخش‌های مختلف فولاد مبارکه یکسان است؟
خیر. حدود ۶۸ درصد از انرژی برق به‌دلیل وجود کوره‌های قوس الکتریکی و نوع فرایندی که اجرا شده منحصراً در فولادسازی مصرف می‌شود. به‌طور متوسط، در شرکت فولاد مبارکه به حدود ۱۰۰۰ مگاوات برق برای هر ساعت نیاز داریم که ۸۰ درصد از آن از شبکه و ۲۰ درصد از نیروگاه داخلی تأمین می‌شود. البته این میزان در فصول مختلف متفاوت است و در تابستان که دچار محدودیت در شبکه سراسری هستیم، نیروگاه داخلی شرکت ۳۵ درصد و شبکه ۶۵ درصد برق موردنیاز را تأمین می‌کنند.
گفتنی است نیروگاه بر اساس برنامه تولید کار می‌کند و در سه ماه تابستان، در اوج تولید خودش است. بعد از فولادسازی، ناحیه آهن‌سازی شامل گندله‌سازی و واحدهای احیا مستقیم و کوره‌های پخت آهک با ۱۳ درصد دومین مصرف‌کننده است. انرژی و سیالات و واحد اکسیژن با حدود ۹ درصد سومین مصرف‌کننده بزرگ برق در شرکت است. واحدهای بعدی نورد گرم و سرد هستند که به ترتیب ۴ و ۳ درصد انرژی برق شرکت را مصرف می‌کنند و مابقی به سایر مصارف در سطح شرکت مربوط می‌شود.
کاهش مصرف انرژی به ازای هر تُنِ محصول تولیدی
مصرف انرژی شرکت در سال‌های گذشته رو به افزایش بوده است یا کاهش؟
با توجه به روند بسیار چشمگیر افزایش تولید و اجرای طرح‌های توسعه در فولاد مبارکه که ضامن بقا و رقابت‌پذیری شرکت بوده، طبیعتاً مصرف برق و انرژی شرکت نیز حدود ۲.۶ درصد افزایش یافته است. نباید فراموش کرد که اگر به دنبال روش‌های جدید، خطوط جدید و محصولات جدید نباشیم، شاهد افول شرکت در کوتاه‌مدت خواهیم بود.
خوشبختانه از ابتدای راه‌اندازی فولاد مبارکه، موضوع توسعه و افزایش تولید در اولویت کارها بوده است؛ بنابراین باید انرژی و سیالات موردنیاز خطوط تولید را تأمین کرد. البته آمار و شاخص‌های مصرف انرژی در فولاد مبارکه نشان می‌دهد نرخ مصرف انرژی در شرکت همواره نسبت‌به افزایش تولیدِ صورت‌گرفته، کاهشی بوده است. به تعبیر دیگر درست است که درمجموع افزایش مصرف برق داشته‌ایم، اما مصرف انرژی در ازای هر تُنِ محصول تولیدی کاهش داشته است.
مصرف انرژی فولاد مبارکه در سال ۱۴۰۱ چگونه بوده است؟
در سال ۱۴۰۱ به ازای هر تن تختال ۲۳.۲۳ گیگاژول بر تن انرژی مصرف کرده‌ایم که این شامل تمام شاخص‌های انرژی است و نشان می‌دهد نسبت به سال قبل نزدیک ۲ تا ۳ درصد کاهش مصرف انرژی را داشته‌ایم و این بیشتر به دلیل افزایش بهره‌وری نیروی انسانی و استفاده بهینه از ظرفیت‌های موجود است.
گفتنی است در مقیاس جهانی، فرایندهای مختلفی برای تولید فولاد وجود دارد، مانند روش کوره بلند که در آن عامل اصلی ایجادکننده انرژی زغال‌سنگ است؛ اما عمده انرژی ورودی به فولاد مبارکه گاز طبیعی است و بعد از آن انرژی الکتریکی. اساساً برای اینکه بتوان این شاخص‌ها را هم‌سنگ کرد و شرکت‌های فولادی را با یک شاخص اندازه‌گیری کرد، همان شاخص گیگاژول بر تن تولید مورد محاسبه قرار می‌گیرد. واحد تولیدی مانند فولاد مبارکه برق و گاز بیشتری مصرف می‌کند و واحدهای دیگر از زغال‌سنگ استفاده می‌کنند که آن هم در مقیاس گیگاژول اندازه‌گیری می‌شود.
فولاد مبارکه در آینده برای تأمین برق موردنیاز خود به شبکه سراسری وابستگی خواهد داشت؟
فولاد مبارکه دو پروژه بزرگ نیروگاهی در دست احداث دارد. یکی نیروگاه سیکل ترکیبی که ۹۱۴ مگاوات ظرفیت دارد و امسال قرار است واحد اول و دوم گازی آن در مدار تولید قرار گیرد که نزدیک به ۱۰ تا ۱۵ درصد انرژی تابستان را از این نیروگاه تأمین کنیم. درمجموع تا سال ۱۴۰۴ هر ۳ واحد این نیروگاه در مدار تولید قرار می‌گیرند و نزدیک به ۷۵۰ مگاوات انرژی موردنیاز شرکت را تأمین می‌کنند.همچنین احداث یک نیروگاه خورشیدی ۶۰۰ مگاواتی در شرق اصفهان هم در دست اجراست که پیمانکار آن مشخص‌شده و کلنگ اجرایی آن هم به زمین خورده است. این پروژه هم می‌تواند در تأمین انرژی موردنیاز بسیار مؤثر باشد، به‌خصوص اینکه کشور ما با تأمین و چالش گاز طبیعی هم روبه‌رو است و نیروگاه خورشیدی عملاً نیاز به سوخت ندارد و یک نیروگاه کاملاً پاک و دوستدار محیط‌زیست است.
نظر شما