به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از سرطانهای شایع بین مردان که علائم آن به آرامی نمایان میشود، سرطان پروستات است که البته با هوشیاری و تشخیص در زمان مناسب میتوان از تشدید این بیماری جلوگیری کرد و قبل از آسیب رسیدن به سایر اندامهای بدن سرطان پروستات را درمان کرد، سه بیماری عمده در کمین غده پروستات است، سرطان پروستات، پروستاتیت و هیپرتروفی یا بزرگ شدن خوشخیم یا غیرسرطانی غده پروستات است.
سرطان پروستات رشدی بسیار آهسته دارد، به طور تقریبی در غده پروستات ۳۰ درصد از مردان ۵۰ ساله سلول سرطانی وجود دارد، اما در بیشتر موارد سلولهای تغییر شکل یافته سر جای خود میمانند و پخش نمیشوند؛ اگر این سلولها به نقطههای دیگر غده پروستات نفوذ کنند بسته به شمار این سلولها درجه یا گرید سرطان تغییر میکند؛ دلیل ابتلاء به سرطان پروستات ناشناخته است، اما عواملی وجود دارد که خطر ابتلاء به این بیماری را بالا میبرد.
بیشتر موارد سرطان پروستات در افراد مسن اتفاق میافتد، اگر پدر یا برادر خانوادهای در سنین زیر ۶۰ سال مبتلا به این بیماری شود، شانس ابتلاء به سرطان پروستات در سایر افراد خانواده بسیار افزایش مییابد؛ این بیماری در نژاد انسانهای ساکن قاره آفریقا شایعتر از ساکنان قاره آسیا است، رژیم غذایی که حاوی چربی بالا و مصرف میوهها و سبزیجات در آن کم باشد، شانس ابتلاء به سرطان پروستات را بالا میبرد.
سرطان پروستات اغلب در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد، اما با پیشرفت بیماری علائمی مانند تکرر ادرار به ویژه در ساعات خواب شبانگاهی، ضعف و اختلال سیستم ادراری، احساس درد یا سوزش هنگام ادرار و مشاهده خون در ادرار در فرد بیمار ظاهر میشود، در مراحل پیشرفته ممکن است درد پشت و بخش پایینی لگن نیز احساس شود.
آمارهای منتشرشده از آژانس بینالمللی تحقیقات سرطان نیز نشان میدهد که سرطان پروستات دومین سرطان شایع مردان در جهان (با نرخ بروز ۲۹.۳ و مرگ ۷.۶ در هر صد هزار نفر) است، در حالت طبیعی اندازه غده پروستات با سن، افزایش مییابد در نتیجه با افزایش سن، خطر ابتلاء به سرطان پروستات بیشتر میشود.
همچنین سرطان پروستات با ۶۴۰۰ مورد جدید در جایگاه دوم شایعترین سرطانها در ایران بعد از سرطان معده قرار دارد، تعداد موارد مرگومیر این سرطان ۳۰۷۱ مورد است که بعد از سرطانهای معده و ریه در جایگاه سوم قرار دارد، نسبت نرخ مرگومیر به نرخ بروز این سرطان در ایران ۰.۵۱ است؛ از این با محمدرضا قرائتی، اورولوژیست و فلوشیپ پیوند کلیه در خصوص بیماریهای شایع در مردان به ویژه سرطان پروستات به گفتوگو پرداختیم که شرح آن را در ادامه میخوانید:
با تشخیص زودهنگام سرطان پروستات قابل درمان است
ایمنا: چرا مردان کمتر به سلامت خود اهمیت میدهند؟
قرائتی: هم سلامت مردان و هم زنان مهم است، اما شاید مردان به دلیل مشغله کاری کمتر به خود رسیدگی کنند یا علائم بیماریها را تا مراحل پیشرفت بیماری جدی نمیگیرند؛ ممکن است بخشی از بیماریهای مردان در نوجوانان باشد، اما در این سن مردان کمتر درد و بیماری خود را مطرح میکنند.
ایمنا: بیماریهای شایع مردان کدام است؟
قرائتی: بخشهایی از بیماریها بین زنان و مردان مشترک است مانند کلیه و مثانه که در هر دو جنس این بیماریها وجود دارد، اما تفاوت مردان با زنان در پروستات است که در مردان وجود دارد و بیماری شایع در مردان بوده و بدخیمی پروستات دومین و شایعترین سرطان در مردان است، این در حالی است که اولین سرطان در مردان و زنان سرطان پوست است.
بزرگی پروستات نیز جزو بیماریهای شایع در مردان است که بسیاری از مردان از سن ۴۰ سال به بالا آرام آرام دچار آن میشوند و در سنین بالاتر علامتدار میشود که این بیماریها حتی سرطان پروستات قابل درمان است، به شرط آنکه زود تشخیص داده شود؛ سرطان پروستات جزو سرطانهایی است که با دانش فعلی بشر به صورت کامل قابل درمان است.
سرطانهای پروستات، سیستم ادراری در مردان و سرطانهای مثانه در مردان شایع است، به ویژه پروستات که رتبه دوم را بین سرطانهای شایع در مردان دارد؛ در علم بافتشناسی از پروستات مردانی که به علل مختلف فوت میکنند، پاتولوژی تهیه میشود و درمییابیم که بسیاری از آنها به بیماری پروستات مبتلا هستند، اما یک سری از این بیماریها به حدی کم است که مشکلی برای آنها ایجاد نمیکند.
سرطان مثانه در مردان بیشتر دیده میشود
ایمنا: مردان مبتلا به بیماریهای مربوط به پروستات با چه مشکلاتی مواجه میشوند؟
قرائتی: پروستات غدهای در خروجی مثانه است که اطراف مجرایی که از مثانه خارج میشود را گرفته است و در سنین بالا شروع به بزرگتر شدن میکند و آنچه که همگان عنوان میکنند فلان شخص دچار پروستات شده، منظور بزرگی پروستات است.
بزرگی پروستات به این صورت است که غدهای که اطراف مجرا را گرفته وقتی بزرگ میشود روی مجرا فشار وارد میکند و افراد درگیر با این بیماری علائمی مانند سخت ادرار کردن و تکرر ادرار دارند، نقش پروستات بیشتر در سنین جوانی و میانسالی است و در بزرگسالی وقتی پروستات دچار مشکل و بزرگ میشود یا بدخیمی پیدا میکند، میتوان آن را برداشت زیرا در سنین میانسالی پروستات نقشی ندارد.
پروستات بزرگ، خوشخیم و بدخیم دارد، البته ممکن است پروستات بزرگ نباشد، اما بدخیم شود. یک بزرگی خوشخیم پروستات داریم که همان بیماری پروستات شایع بوده که ممکن است همگان به آن مبتلا شوند و در سنین بالا شایع بوده، سرطان پروستات در مردان شایع است، البته موارد دیگری از جمله سرطان مثانه وجود دارد، درست است که مثانه در هر دو جنس زنان و مردان وجود دارد، اما سرطان مثانه چون به عواملی مانند مصرف مواد مخدر و سیگار کشیدن مرتبط است و این موارد در زنان نادر است، بنابراین سرطان مثانه در مردان بیشتر دیده میشود.
سرطان بیضه برخلاف سایر بیماریها علائمی ندارد
ایمنا: آیا بیماریهای دیگری مربوط به مردان وجود دارد؟
قرائتی: بیماریهایی مانند سرطان بیضه وجود دارد، برخلاف بیشتر بیماریهای بدخیم بین زنان و مردان که در سنین بالا رخ میدهد، بدخیمی بیضه بیشتر در سنین جوانی بروز میکند و برخلاف بیشتر بیماریها علائم چندانی ندارد و به صورت توده بدون درد در بیضه احساس میشود که هوشیار بودن شخص و اینکه معاینههای لازم را انجام دهد باعث تشخیص به موقع این بیماری میشود، این در حالی است که اگر سرطان بیضه در مراحل اولیه تشخیص داده شود، به صورت کامل قابل درمان است و عاقبت بدی ندارد، اما اگر در مراحل پیشرفته تشخیص داده شود، میتواند افراد را درگیر کند.
آنچه با آن درگیر هستیم و در نوجوانان و پسربچههای در سنین بلوغ شایع بوده، پیچیدگی بیضه (تورشن بیضه) است، آنچه مشکل را پیچیدهتر میکند این است که به طور معمول پسر بچهها در این سنین کمتر مشکلات خود را مطرح میکنند و وقتی علامتی از جمله درد شدید و ناگهانی احساس میکنند، باید در زمان طلایی که شش ساعت نخست است به متخصص یا اورژانس مراجعه کنند، زیرا در آن زمان پیچیدگی بیضه با عمل ساده قابل بازگشت است، از این رو پسر بچههایی که دچار این مشکل شدند، به دلیل تأخیر در مراجعه به متخصص، بیضه خود را از دست دادند. در مورد این بیماری باید والدین و خود پسر بچهها بدانند که در سنین بلوغ از ۱۲ تا ۲۰ سالگی این بیماری به وجود میآید، اما اگر زمان طلایی از دست رفت ممکن است بیضه سیاه شده و به ناچار بیضه برداشته شود که علاوه بر اینکه بر عملکرد آن اثرگذار است عواقب روحی و روانی بسیاری دارد، همچنین نمیتوان از بروز این بیماری پیشگیری کرد، اما با داشتن اطلاعات در مورد آن میتوان از عواقب بیماری پیشگیری کرد.
تودههای بدون درد باید جدی گرفته شود
ایمنا: مدارس تا چه اندازه در اطلاعرسانی درباره بیماریهای شایع بین مردان نقش دارند؟
قرائتی: به طور حتم مدارس نقش مهمی در اطلاعرسانی دارند، شاید اینکه نوجوانان خجالت میکشند و سیستم آموزشی اینگونه بیماریها به ویژه بیماری پیچخوردگی بیضه را نادیده میگیرد، باعث شده است این بیماری که میتواند ساده و خوش عاقبت باشد، بیشتر اوقات از زمان طلایی آن گذشته و بدعاقبت شود؛ از این رو مدارس به آموزش علائم تورشن بیضه که درد ناگهانی بیضه بدون مقدمه است و اینکه به نوجوانان آموزش دهد که اگر چنین اتفاقی رخ داد سریع به خانواده خود خبر دهند، نقش مؤثری دارد.
ایمنا: چه علائمی نشان میدهد سرطان بیضه بدخیم است؟
قرائتی: توده بدون دردی که در بیضه احساس میشود، باید جدی گرفته شود که این مورد نیز مربوط به سنین جوانی و میانسالی بوده و ممکن است علائمی از بدخیمی بیضه باشد که در این صورت لازم است افراد به پزشک متخصص مراجعه کنند.
نظر شما