به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه هنر در سرتاسر جهان نقش مهمی در اقتصاد دارد و از عوامل تأثیرگذار بر رشد و توسعه اقتصادی به‌شمار می‌آید. در چارچوب مباحث اقتصادی در حوزه هنر رویکردها و نظریه‌های مختلفی وجود دارد که هر یک از دیدگاهی خاص به مقوله اقتصاد هنر می‌پردازد. “صنایع خلاق” به عنوان یک نظریه و رویکرد به اقتصاد از جمله مهم‌ترین رویکردهایی است که امروزه به بخشی از برنامه توسعه بسیاری از کشورها تبدیل شده است. در تعریفی کلی صنایع خلاق آن دسته از صنایعی است که در آن خلاقیت و ایده‌پردازی ماده اصلی خلق کالاهای اقتصادی به‌شمار می‌آید و از این جهت هنرها، نقش اصلی را در این صنایع ایفا می‌کنند.
از طرفی صنایع خلاق (Crative industries) به مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی گفته می‌شود که از دانش و اطلاعات به عنوان عنصر اساسی خود بهره می‌گیرند. اینگونه صنایع که به‌طور روزافزون بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند، تحت عنوان «صنایع فرهنگی» یا «اقتصاد خلاق» نیز شناخته می‌شوند.
یونسکو صنایع خلاق را بخش‌هایی از صنعت می‌داند که به تولید و بازتولید کالاها و خدمات کمک می‌کند. این صنایع همچنین در توزیع و پخش کالاها و خدمات نقشی قابل توجهی ایفا می‌کنند. سرعت فراینده تغییر، صاحبان صنایع و شرکت‌ها را مجبور کرده است تا از طریق نوآوری به تولید محصولات و ارائه خدمات جدید بپردازند و از رقابت در بازار عقب نمانند. صاحبان صنعت با اتکا به صنایع خلاق می‌توانند موجب ایجاد خلاقیت در تولیدات خود شوند و توجه مشتریان بالقوه و بالفعل را به خود جلب کنند.
مفهوم صنایع خلاق از دهه ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار گرفت و بر موج ایجاد شده در عصر تحول دیجیتال سوار شد. سیاست‌گذاری‌ها در آن زمان به دنبال ارائه مسائل گسترده‌تر پیرامون توسعه پایدار بود، به‌طوری‌که یک مقیاس صنعتی جهانی به مقابله با بخش‌های محلی در میان انواع کسب‌وکار خرد و متوسط و اجتماعات محلی پرداخت.
در ایران صنایع خلاق هنوز در آغاز راه خود قرار دارد و با وجود پتانسیل‌های فراوان همچنان کاستی‌های بسیاری در این زمینه مشاهده می‌شود. این امر در زمینه فرهنگی و هنری اقوام به وضوح مشاهده می‌شود، اقوام ایرانی با وجود اینکه هر کدام فرهنگ ویژه خود را در محصولاتی همچون صنایع دستی به نمایش می‌گذارند، اما نبود رشد کافی در این صنعت باعث شده است تا همچنان ظرفیت‌های گسترش آن در کشور خالی بماند.
از این رو خبرگزاری ایمنا به مناسبت هفته صنایع دستی به معرفی صنایع دستی خلاق شهر اصفهان، شهری که به عنوان شهر صنایع دستی خلاق ثبت شده است، پرداخته است.
آشنایی با خلاقیت گروه " دوپود" در حوزه صنایع دستی
محمد هاشمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا درباره ایده‌پردازی «هم‌قلمکار» اظهار کرد: ما گروهی از جوانان رشته هنر و معماری دانشگاه اصفهان هستیم که حدود پنج سال است هنر قلمکاری، یکی از هنرهای اصیل اصفهان را مدرن‌سازی کردیم.
وی عنوان گروه هنری مدرن‌سازی قلمکاری اصیل اصفهان را "دوپود" معرفی کرد و افزود: رویداد بزرگترین پرده قلمکار کشور در اصفهان، فعالیت بسیار ارزشمند و بزرگی است که برای نخستین بار در شهر اصفهان با حمایت‌های شهرداری و عوامل فرهنگی این سازمان در حال انجام است.
مدیر اجرایی و برگزارکننده رویداد بزرگترین پرده قلمکار کشور در اصفهان با اشاره به راه‌اندازی گروه «دوپود» ادامه داد: این گروه متشکل از جوانان هنر و معماری دانشگاه هنر اصفهان است. به عنوان هسته مرکزی و طراح گروه با طی یک‌سال تحقیقات میدانی و کتابخانه‌ای، هنر قلمکاری نصف جهان را مدرن‌سازی کردیم.
وی با اشاره به راه‌اندازی دو لاین فشن و اکسسوری در مدرن‌سازی هنر اصیل قلمکاری اصفهان تصریح کرد: همه محصولات تولیدی بر پایه پارچه در قالب اکسسوری و لباس به تمام جهان صادر می‌شود.
هاشمی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه شاید برای بسیاری از افراد قابل درک نباشد که کدام قسمت‌های هنر قلمکاری را مدرن‌سازی شده است، گفت: در ایده‌پردازی این هنر اصیل، تولیدات هنری قلمکاری همچون ۴۰۰ سال پیش است و تنها رنگ‌ها و طرح‌ها مدرن‌سازی شده‌اند. برای نمونه همه طرح‌ها در گذشته بر اصول قرینه طراحی می‌شد اما با خروج از قرینه‌سازی، رویداد بزرگی در هنر قلمکاری اصفهان پدیدار شده است.
وی ادامه داد: همچنین در مدرن‌سازی هنر قلمکاری، طیف‌های رنگی را افزایش دادیم، چرا که جوانان جامعه بیشتر جذب رنگ‌های شاد و جوان‌پسند می‌شوند اما پارچه قلمکار سنتی از جذابیت مورد علاقه این قشر برخوردار نیست. در حال حاضر با تغییر رنگ‌ها جوانان بسیاری مخاطب ایده‌های ما شدند.
مدیر اجرایی و برگزارکننده رویداد بزرگترین پرده قلمکار کشور در اصفهان پیرامون مشکلات مدرن‌سازی این هنر اصیل اظهار کرد: در ابتدای فعالیت خود با موضع‌گیری افراد سنتی مواجه بودیم، چرا که حضور تیم جوان با چنین ایده‌هایی برای آنها قابل قبول نبود و آنها معتقد به شکستن سنت‌ها با مدرن‌سازی بودند اما پس از ارائه طرح‌ها، اکنون آنان هم از این طرح استقبال می‌کنند.
خلاقیت، اشتغال‌آفرینی به همراه دارد
وی نبود حمایت کافی از تولیدکنندگان را یکی دیگر از دغدغه‌ها دانست و افزود: برای مثال تأمین و تهیه مواد اولیه درجه یک برای دوخت و تولید لباس باکیفیت بسیار مشکل است، چرا که نمی‌توانیم برای لباس از پارچه‌های درجه سوم و چهارم استفاده کنیم.
هاشمی با اشاره به برپایی سه کارگاه در اصفهان تصریح کرد: گروه دوپود به عنوان کارآفرین با آموزش تولید چاپ مدرن‌سازی هنر اصیل قلمکاری، برای جوانان منطقه خوروزق اشتغال ایجاد کرده است و این هنر با فعالیت بانوان سرپرست خانواده در خیابان استانداری اصفهان فعال است.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا مدرن‌سازی هویت صنایع دستی را خدشه‌دار نمی‌کند؟ گفت: به هیچ‌وجه مدرن‌سازی سبب آسیب به هویت صنایع دستی نیست، چرا که قبل از آغاز این فعالیت، تحقیقات میدانی و کتابخانه‌ای گسترده‌ای انجام شده است، به‌طوری‌که همه مهرهای هنر قلمکاری را بازخوانی کردیم. حتی برخی مهرهای استادکاران با نقوش سرو در انبارها رو به نابودی، شکسته‌شدن و ناکارآمدی بود که آنها را احیا کردیم.
مدیر اجرایی و برگزارکننده رویداد بزرگترین پرده قلمکار کشور در اصفهان درباره چالش‌های پیش‌رو اظهار کرد: برای تبدیل صنایع دستی به صنایع خلاق باید مدرن‌سازی محصولات در جهت بهره‌مندی نسل جوان، انجام شود، چرا که اگر این خلاقیت‌ها نباشد، برای دیدن هنرهای اصیل شهر اصفهان، باید به موزه‌ها برویم اما با تولید پرده‌های بزرگ قلمکاری دیگر اجناس چینی جایگاهی در بازار نخواهند داشت.
وی درباره برندسازی افزود: اصفهان مهد هنر اصیل قلمکاری در کشور شناخته شده است اما در حال حاضر شناساندن مدرن‌سازی این هنر، حمایت‌های مسئولان را می‌طلبد.
هاشمی ادامه داد: اکنون مالیات‌ها از عمده‌ترین مشکلات کارگاه‌های تولیدی ما است، چرا که به غیر از مدت زمان طولانی و بوروکراسی اداری، انرژی بسیاری را سلب می‌کند، البته در اخذ مجوزها با همکاری و حمایت‌های مدیران شهری مشکلی نداشتیم.
وی پیرامون اینکه شهر اصفهان به عنوان شهر صنایع دستی خلاق مطرح است و شهرداری به عنوان متولی تا چه اندازه کمک‌رسان بوده است، خاطرنشان کرد: این نخستین رویداد پرده قلمکار در کشور است که با حمایت‌های سازمان فرهنگی شهرداری اصفهان با استقبال بی‌نظیر مردم روبه‌رو شد. از نظر مالی نیاز به حمایت نداریم و تنها از مسئولان می‌خواهیم که برای احیای این هنر اصیل اصفهانی یاری‌رسان جوانان باشند.
نظر شما