به گزارش خبرنگار ایمنا، جمع‌آوری متکدیان حرفه‌ای قصه تکراری است؛ این به اصطلاح «شغل» آن قدری درآمد دارد که اگر ماهانه هم مبلغی به متکدیان پرداخت شود، بازهم حاضر به دست کشیدن از آن نیستند.
مدیریت شهری همه‌ساله بر اساس تکلیف متکدیان را جمع‌آوری می‌کند و به بهزیستی تحویل می‌دهد، اما به ساعت نکشیده دوباره متکدیان بر سر چهارراه‌ها حاضر می‌شوند؛ روندی که سال‌های زیادی تکرار شده است.
کنترل معضل تکدی‌گری ابعاد پیچیده‌ای دارد که نیازمند تدابیر عملی ۱۳ دستگاه مسئول در این حوزه است و بر اساس مصوبه شورای عالی اداری، آئین‌نامه‌ای به‌منظور اصلاح ساختار و ایجاد هماهنگی در فعالیت دستگاه‌های اجرایی در خصوص مبارزه با تکدی‌گری، شناسایی، هدایت، غربالگری و تعیین وضعیت این افراد تعیین و تصویب شده است؛ در این بین شهروندان باید بدانند چنانچه به‌دنبال انجام کار خیر هستند، کمک‌های خود را می‌توانند از طریق مراکزی مانند کمیته امداد به‌دست نیازمندان واقعی برسانند.
تکدی‌گری چهره زیبای شهرها را مخدوش کرده است
محمدرضا فلاح، عضو شورای اسلامی شهر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: تکدی‌گری معضلی جهانی است که گریبان‌گیر بیشتر شهرها به‌ویژه کلان‌شهرهای ایران شده است.
وی با بیان اینکه مدیران استانی، کشوری و شهری باید توجه ویژه به این پدیده نامبارک برای شهرها داشته باشند، می‌افزاید: زیاد شدن تعداد متکدیان، معتادان و کارتن‌خواب‌ها آسیب بزرگی است که باید از آن جلوگیری شود.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان با بیان اینکه پدیده تکدی‌گری که در شهرها رشد پیدا کرده، سبب مخدوش شدن چهره زیبای شهرها شده است، تصریح می‌کند: تحت شیوه‌های مختلفی از جمله دودکردن اسپند، پاک‌کردن شیشه خودروها، فروش محصولات جزئی که احساسات مردم را جریحه‌دار می‌کند، تکدی‌گری انجام می‌شود و این افراد گاهی با کمترین مشقت، درآمد بالایی کسب می‌کنند.
فلاح با بیان اینکه در مصوبات شورای عالی اداری در سال ۱۳۷۸ قانونی به‌نام «طرح شناسایی و هدایت افراد متکدی» تصویب شد و توسط معاون ریاست‌جمهوری وقت به دستگاه‌های مختلف ابلاغ شد، ادامه می‌دهد: دستگاه‌هایی مانند دادگستری، نیروی انتظامی، سازمان بهزیستی، کمیته امداد، اداره کار و امور اجتماعی و شهرداری وظیفه شناسایی افراد متکدی را دارند و وظیفه اصلی شهرداری‌ها نیز در این مصوبه، تأمین مکان نگهداری و شناسایی و جمع‌آوری متکدیان است؛ همچنین سایر دستگاه‌ها وظیفه دارند متکدیان و معتادان متجاهر و کارتن‌خواب‌ها را آموزش دهند و به جامعه بازگردانند و برای آنها شرایط کار و کسب درآمد را فراهم کنند.
وی با بیان اینکه تاکنون بعضی دستگاه‌های ذی‌ربط در انجام وظایف خود نسبت به ساماندهی متکدیان کوتاهی کرده‌اند، تصریح می‌کند: اگر دستگاه‌ها به وظایف خود در این حیطه عمل کنند، اوضاع بهتری خواهیم داشت اما در حال حاضر بعضی دستگاه‌ها وظایف خود را گردن دیگری می‌اندازند.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان خاطرنشان می‌کند: شهرداری گرمخانه مناسبی را در مجاورت باغ فدک ایجاد کرده است و علاوه بر آن، باید افراد را شناسایی و جمع‌آوری کند که در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده است.
وی با بیان اینکه در قانون ذکر شده که سایر دستگاه‌های ذی‌ربط باید در زمینه شناسایی و هدایت متکدیان به کمک شهرداری‌ها بیایند، می‌گوید: اداره کار باید برای متکدیان کار فراهم کند، بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی (ره) در راستای تهیه کمک‌های معیشتی همکاری کنند، نیروی انتظامی باید برای شناسایی و هدایت متکدیان با شهرداری همراهی و دادگستری نیز وظایف خود را دنبال کند، لذا اگر تمام دستگاه‌ها تحت عنوان کمیته ساماندهی برای شناسایی افراد متکدی و آموزش آنها و بازگشت به جامعه و زندگی سالم عمل کنند، این مشکل در شهرها رفع خواهد شد.
فلاح با اشاره به اینکه در بند ۵ ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها به وظایف این دستگاه نسبت به جلوگیری از تکدی‌گری و هدایت متکدیان و واداشتن آنها به کار و توسعه آموزش عمومی به‌عنوان وظایف اصلی شهرداری‌ها اشاره شده است، تصریح می‌کند: مواد ۷۱۲ و ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی مجازات‌های بازدارنده در این خصوص را در بر دارد؛ بر اساس ماده ۷۱۲ این قانون هرکس تکدی‌گری یا کلاشی را پیشه خود قرار داده باشد و از این راه امرارمعاش کند یا ولگردی کند به یک تا سه ماه حبس محکوم خواهد شد و چنانچه با وجود توان مالی مرتکب این عمل شود؛ علاوه بر مجازات مذکور تمام اموالی که از طریق تکدی‌گری و کلاشی به‌دست آورده است، مصادره خواهد شد.
وی با بیان اینکه در ماده ۷۱۳ قانون مجازات اسلامی ایران آمده است که "هر کسی طفل صغیر یا غیررشیدی را وسیله تکدی‌گری قرار دهد یا افرادی را به این امر بگمارد به سه ماه تا دو سال حبس و استرداد تمام اموال که از این طریق به‌دست آورده است، محکوم خواهد شد"، خاطرنشان می‌کند: دادگستری باید با افرادی که کودکان را به این راه کشاندند و در مواردی به‌وسیله آنها که تعدادی طفل صغیر یا معلول هستند، احساسات مردم را برای دریافت کمک جریحه‌دار می‌کنند، برخورد کند.
عضو شورای اسلامی شهر اصفهان ادامه می‌دهد: اگر برخورد قضائی صورت بگیرد، شاهد تکدی‌گری سر چهارراه‌ها و حتی مراکز پرتجمع و پرتردد مانند بازارها و بیمارستان‌ها و خیابان‌های پرتردد نخواهیم بود و شهر ما از وجود این متکدیان و معتادان پاک خواهد شد، بنابراین باید همه دستگاه‌های متولی در این زمینه ورود پیدا کنند؛ به‌ویژه در شهر اصفهان که یک شهر مهاجرپذیر است که چهره‌ای بسیار زیبا و شکیل دارد و پایتخت فرهنگ و تمدن ایران اسلامی محسوب می‌شود، نباید با وجود چنین پدیده شوم و نامبارکی روبه‌رو شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر قوانین به اندازه کافی بازدارنده نیست، تاکید می‌کند: اگر قوه قضائیه با استناد به دو ماده ۷۱۲ و۷۱۳ قانون مجازات اسلامی با این افراد برخورد جدی‌تری داشته باشد، شاهد چنین پدیده‌ای نخواهیم بود، چراکه درآمد بالا با کمترین تلاش و صرف وقت برای متکدیان وسوسه‌کننده است.
فلاح با بیان اینکه مراکز خیریه و دستگاه‌هایی که می‌توانند برای چنین افرادی اشتغال ایجاد کنند باید به میدان بیایند، تصریح می‌کند: صنایع و کارگاه‌های بزرگ که تولیدات دارند و می‌توانند از وجود این افراد تحت عنوان نیروی کار استفاده کنند، باید به کمک مدیریت شهری بیایند، البته هنگامی که فرد متکدی به جامعه بازگردد و یک درآمد مکفی همراه با بیمه داشته باشد، به‌طور قطع شاهد حضور متکدیان نخواهیم بود، زیرا بستر زندگی سالم را فراهم کرده‌ایم اما اگر این بسترها را فراهم نکنیم، ناخودآگاه دوباره به همین مسیر کشیده می‌شوند.
هدایت، غربالگری و ساماندهی بیش از ۵۰۰ متکدی در شهر اصفهان از ابتدای ۱۴۰۲ تاکنون
روح‌الله ابوطالبی، مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان با اشاره به اقدامات شهرداری برای رفع معضل حضور متکدیان در شهر به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اکیپ‌های پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان به‌صورت شبانه‌روزی در حال گشت‌زنی در سطح شهر هستند که با توجه به حضور باندهای مافیایی با گماردن کودکان به پدیده تکدی‌گری و با سوءاستفاده از احساسات و عواطف انسانی شهروندان اقدام به کسب درآمد می‌کنند.
وی می‌افزاید: شهروندان خیر اصفهانی به‌جای پرداخت کمک‌های خود به خیریه‌ها و مراکز معتبر، مستقیم به این‌گونه افراد اهدا می‌کنند که این کار درآمد بسیار زیادی برای سردسته این باندها دارد، به‌طوری‌که با حضور چند ساعته در سطح شهر، درآمد میلیونی روزانه‌ای کسب می‌کنند.
مدیرکل پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری اصفهان می‌گوید: شهروندان از چهره واقعی این افراد اطلاعی ندارند و گمان می‌کنند آنها نیازمندان واقعی هستند، در صورتی که لیدرها اقدام به تشکیل و هدایت این افراد می‌کنند؛ البته در بیشتر مواقع، متکدیان از اتباع کشورهای اطراف هستند که کودکان و دختران خود را وادار به انجام تکدی‌گری می‌کنند.
وی با بیان اینکه از ابتدای سال‌جاری تاکنون بیش از ۵۰۰ متکدی و در سال گذشته نیز ۶۱۰ متکدی در سطح شهر شناسایی و به مراکز مربوطه هدایت شدند، تصریح می‌کند: طبق بررسی صورت گرفته و آمارها، با توجه به راه‌اندازی مرکز غربالگری کودکان زیر ۱۸ سال توسط شهرداری، آمار ساماندهی این افراد در سه ماه ابتدایی سال‌جاری افزایش چشم‌گیری داشته است.
ابوطالبی خاطرنشان می‌کند: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، اگر ۱۲ دستگاه مرتبط دیگر که طبق قانون در قبال متکدیان وظایفی را عهده‌دار هستند، به وظایف محوله خود عمل کنند، با پشتیبانی مسئولان در شهرداری و سایر ارگان‌ها می‌توانیم ساماندهی متکدیان را در سطح شهر به‌نحو مطلوبی انجام دهیم.
قانون هنگامی قابل اجرا است که راه درمان وجود داشته باشد
امان‌الله قرایی‌مقدم، جامعه‌شناس نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با اشاره به عواقب معضل تکدی‌گری در جامعه اظهار می‌کند: ریشه این معضل اقتصادی است و با توجه به اینکه در فرهنگ ما کمک به ایتام و مساکین نهادینه شده است، در نتیجه به‌دلیل درآمد بالایی که متکدیان به آسانی کسب می‌کنند، گرایش زیادی به تکدی‌گری پیدا می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه تمام این افراد ایرانی نیستند، بلکه از کشورهای هم‌جوار نیز در شهرهای ایران تکدی‌گری می‌کنند، می‌افزاید: زنان و کودکان در بیشتر نقاط شهر به‌دلیل فقر اقتصادی و کسب درآمد چند میلیونی و راحت از طریق تکدی‌گری، مشغول به این کار هستند، از این‌رو هرچه دولت و شهرداری با این مسئله برخورد می‌کند، باز هم مؤثر نیست.
این جامعه‌شناس با اشاره به اینکه پس از انقلاب در هر شهری یک نوانخانه وجود داشت، تصریح کرد: آن زمان متکدیان که تعداد آنها کم بود، شناسایی و همراه با خانواده‌هایشان در این مکان‌ها نگهداری می‌شدند و خدمات پزشکی به آنها ارائه می‌شد اما در حال حاضر این مکان‌ها وجود ندارد و متکدیان نیز به شهرهای بزرگی مانند تهران، اصفهان، مشهد و شیراز هجوم برده‌اند و درواقع چهره‌ای نازیبایی را برای شهرها درست کردند.
وی ادامه می‌دهد: متکدیان راحت‌طلب شده‌اند، هرچند مشکلات اشتغال فراوان است اما اگر کاری هم فراهم باشد این افراد تن به کار کردن نمی‌دهند، لذا این پدیده رو به افزایش است و نشان می‌دهد که شکاف طبقاتی در جامعه زیاد است.
قرایی‌مقدم با بیان اینکه قوانین آنچنان که باید، بازدارندگی لازم را ندارد و وقتی بازدارنده است که برای این افراد کاردرمانی صورت گیرد، تصریح می‌کند: وقتی چند روز این افراد نگهداری و پس از آن بدون هیچ تدبیری رها می‌شوند، شاهد چرخه تکراری حضور متکدیان در سطح شهرها هستیم، بنابراین معتقدم باید کار و حرفه‌ای برای این افراد در نظر گرفته شود.
وی می‌افزاید: با وجود بی‌کاری و سیر مهاجران از کشورهای اطراف، دستگاه‌های مسئول در این حوزه نمی‌توانند کاری انجام دهند، به‌طوری‌که ۷۰ درصد کودکان کار خارجی هستند و باید در این زمینه تدابیری اندیشیده شود.
نظر شما