به گزارش خبرنگار ایمنا، توسعه همه‌جانبه شهر در گرو تأمین منابع درآمدی است، اگرچه نحوه هزینه‌کرد و مدیریت صحیح منابع شهر اهمیت زیادی دارد، اما نبود منابع مالی رشد شهر را در حوزه‌های مختلف عقب می‌اندازد. یکی از مهم‌ترین راهکارها برای شهرداری‌ها بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذاران و اختصاص منابع مالی به طرح‌ها و پروژه‌های مختلف شهر متناسب با اولویت‌ها است، با این وجود سرمایه‌گذاری تنها به تأمین منابع مالی محدود نمی‌شود و تمام بدنه شهر باید در این فرایند دخیل شود.
لازم است مدیران شهر و برنامه‌ریزان روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری را برای اجرای طرح‌ها و پروژه‌های مختلف بررسی کنند، چراکه در شرایط فعلی منبع درآمد شهرداری‌ها برای انجام خدمات عمومی، عوارض و بهای خدمات کافی نیست و در صورتی که تدابیر مؤثری در این باره اتخاذ نشود توسعه شهر، اجرای طرح‌ها و خدمات‌دهی به شهروندان با مشکل مواجه می‌شود.
شهرداری‌ها باید با شیوه‌های جدید و نوین جذب اعتبارات و توسعه خدمات را مورد توجه قرار دهند و راهکارهای مؤثری برای جذب سرمایه و سرمایه‌گذار داشته باشند. استفاده از منابع سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی یکی از اصلی‌ترین راهکارهای توسعه شهرها است، زیرا نمی‌توان به راهکارهای سنتی و کلاسیک تأمین منابع برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون شهرها بسنده کرد.
به منظور رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در شهرها لازم است فرصت‌ها و موانع سرمایه‌گذاری برای جلب مشارکت بخش خصوصی بررسی و برنامه مدونی تدوین شود تا مورد استفاده بخش‌های مختلف مدیریت شهری قرار گیرد. در گفت‌وگو با فرزاد مؤمنی، کارشناس ارشد شهرسازی، ابعاد سرمایه‌گذاری در شهر، راهکارها و موانع پیش رو را بررسی شده است؛ مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
مفهوم سرمایه‌گذاری در شهر چیست؟
واژه سرمایه‌گذاری را باید به درستی تعریف کرد، زمانی که صحبت از سرمایه‌گذاری به میان می‌آید، نخستین برداشت مدیریت شهری این است که چه کسی پول دارد و چه شخصی باید پول بیاورد؛ این واژه برای مدیریت شهری اشتباه تعریف شده است؛ از این دیدگاه سرمایه‌گذار شخصی است که پول دارد و آن را به پروژه تزریق می‌کند تا به سرانجام برسد و در کنار اجرای طرح برای شهرداری درآمد کسب شود تا شهرداری بتواند هزینه‌های خود را بپردازد.
امروزه انواع سرمایه‌گذاری در شهر از جمله سرمایه‌گذاری‌های اجتماعی در دنیا مورد توجه است، زیرا سبب می‌شود افراد مختلف جامعه شهری ابتدا بتوانند از لحاظ ذهنیت رشد پیدا کنند و کارآفرین شوند، در بخش سرمایه‌گذاری اجتماعی چنانچه مشارکت اجتماعی اتفاق افتد بسیاری از هزینه‌های شهرداری کاهش پیدا می‌کند.
سرمایه‌گذاری اجتماعی چگونه زمینه را برای توسعه شهر فراهم می‌کند؟
زمانی که مدیریت شهری سرمایه‌گذاری و مشارکت اجتماعی را به درستی اجرا کند، می‌تواند به نوعی با کمترین هزینه پروژه‌های شهرداری را به ثمر برساند، اما در صورتی که نتواند برای اجرای یک طرح اعتمادسازی کند هزینه‌های پروژه بالا خواهد رفت و ممکن است شخصی که تمایل به کار خیرخواهانه دارد نیز منصرف شود، در حالی که اگر در حوزه اجتماعی سرمایه‌گذاری شود، هزینه‌ها نیز کاهش پیدا می‌کند.
در موضوع سرمایه‌گذاری نباید شهروندان را حذف کنیم بلکه باید آنها را به کار گیریم و در اجرای پروژه‌ها شریک کنیم. زمانی که مشارکت اجتماعی انجام شود تأمین مالی نیز اتفاق می‌افتد.
مهم‌ترین چالش‌های سرمایه‌گذاری شهری چیست؟
مهم‌ترین چالش در حوزه سرمایه‌گذاری، تعریف پروژه است، به این نحو که در آن بیشتر به سود توجه می‌شود؛ لذا طرح در همان مرحله نخست به درستی اجرا نمی‌شود. تعیین زمین برای سرمایه‌گذاری نامش تعریف پروژه نیست و لازم است طرح به صورت کامل تبیین و تشریح شود، به عنوان مثال برای اجرای یک طرح در حوزه تفریحی و گردشگری باید امکانات، منابع و درصد مشارکت مشخص باشد تا ضمن افزایش بازدهی، آن پروژه در آینده تبدیل به برند شود.
چه راهکارهایی برای تغییر نگرش در حوزه سرمایه‌گذاری وجود دارد؟
سرمایه‌گذار با میلیاردها تومان سرمایه برای سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی می‌کند، اما شهرداری هنوز پروژه‌ای تعریف نکرده است یا همراهی لازم انجام نمی‌شود که موجب دلسردی سرمایه‌گذار می‌شود، به عنوان مثال برای اجرای پروژه مترو به عنوان یکی از طرح‌های مهم کلان‌شهرها، اگر شهرداری بتواند برای کیلومتر به کیلومتر پروژه برنامه داشته باشد، هم سرمایه‌گذار برای اجرای طرح آماده‌تر خواهد بود و هم می‌توان از روش‌های نوین برای تأمین برق و تولید انرژی استفاده و به سمت توسعه پایدار حرکت کرد.
هدف مدیریت شهری نباید تنها سود باشد و شهر به عنوان بنگاه اقتصادی دیده شود، زمانی که خود را خادم مردم بدانیم باید به سرمایه‌گذار هم کمک کنیم. به منظور تغییر این نگرش لازم است به منابع انسانی که در بدنه مدیریت شهری است، توجه ویژه شود تا افراد متخصص به کار گرفته شوند. لازم است چالش منابع انسانی در مدیریت شهری و سازمان‌ها حل و فصل شود و تا زمانی که این مهم محقق نشود هیچ اتفاق تازه‌ای رخ نمی‌دهد.
نظر شما