به گزارش خبرنگار ایمنا، صَرع یا اپیلپسی که به معنی «تصرف کردن، تملک داشتن، یا پریشان کردن» است مجموعهای از اختلالات عصبی مزمن پزشکی یا بلند مدت بوده که با علامت تشنج مشخص میشود. این تشنجها ممکن است بسیار خفیف و تقریباً غیرقابل شناسایی بوده یا طولانی مدت و با لرزش شدید همراه باشد. در صرع تشنجها بهطور مکرر رخ میدهد و هیچ دلیل ثابت و مشخصی ندارد، بنابراین تشنجهایی را که به دلایل خاص روی میدهد، نباید به عنوان تشنج صرعی تلقی کرد.
در بیشتر موارد دلیل بروز صرع نامشخص است، اما این بیماری در برخی افراد به دلیل آسیب مغزی، سرطان مغز، و سوء مصرف دارو ایجاد میشود. تشنجهای صرعی نتیجه فعالیت سلولی بیش از حد و غیرعادی عصب کورتیکال یا غشایی در مغز است. فرآیند تشخیص معمولاً شامل حذف تمام شرایطی است که ممکن است علائم مشابهی را ایجاد کند. صرع را میتوان با گرفتن نوار مغزی یا الکتروانسفالوگرافی نیز تأیید کرد.
بیماری صرع چیست؟
بیماری صرع، یکی از بیماریهای مزمن و شایع در جهان است که هرساله افراد جدیدی به آن مبتلا میشوند. این بیماری در دسته بیماریهای عصبی قرار میگیرد و از نظر تعداد افراد درگیر، بیماری صرع چهارمین بیماری شایع در دنیا است. در ایران نیز یک درصد افراد به این بیماری مبتلا هستند. بیشتر افراد مبتلا به آن نیز، جوان هستند، البته این بیماری افراد سالمند را نیز درگیر میکند. متأسفانه آموزشهای لازم در ارتباط با بیماری صرع و نیازهای اجتماعی و روانی افراد مبتلا داده نمیشود؛ به همین دلیل، بیماران مبتلا به صرع از نظر اجتماعی، روانی و خانوادگی تحت فشار زیادی قرار دارند.
این بیماری، به دلیل بروز اختلال در سیستم عصبی مرکزی ایجاد میشود و این اختلال سبب مختل شدن فعالیت سلولهای عصبی مغز میشود، درنتیجه فرد تشنج میکند. هنگام تشنج ممکن است، فرد هوشیاری خود را از دست دهد یا احساسات و علائم غیرطبیعی دیگری در فرد ایجاد شود.
علت بیماری صرع چیست؟
در حدود ۵۰ درصد از مبتلایان بیماری صرع هیچ علت مشخصی برای ابتلا به بیماری وجود ندارد. بهطورکلی محققان اعتقاد دارند بیماری صرع به دنبال اختلالهای زیر در افراد ایجاد میشود:
- ژنتیک: برخی از انواع بیماری صرع، خصوصاً صرعهایی که با تشنج همراه هستند، منشأ موروثی دارند و وراثت عامل اصلی ابتلا به آنها است.
- ترومای سر: ترومای سر به دلایل مختلفی ازجمله تصادف، سکته مغزی یا سایر آسیبهای تروماتیک در فرد ایجاد میشود. این امکان وجود دارد که ترومای سر سبب بروز بیماری صرع در فرد شود.
- بیماریهای مغزی: انواع تومورهای مغزی چه خوشخیم و چه بدخیم یا سکته مغزی میتوانند سبب بروز بیماری صرع در فرد مبتلا شوند. عموم افراد بالای ۳۵ سال که مبتلا به صرع هستند در نتیجه سکته مغزی مبتلا بیماری صرع شدهاند.
- بیماریهای عفونی: بیماریهای عفونی با اثر بر روی مغز و سیستم عصبی، سبب بروز بیماری صرع میشوند. برخی از شایعترین بیماریهای عصبی که سبب ایجاد بیماری صرع میشوند مواردی مانند ایدز، مننژیت و انسفالیت ویروسی هستند.
- مشکلات مادرزادی: مغز نوزادان در روزهای ابتدایی پس از تولد و پیش از تولد، در رحم مادر بسیار حساس است و به دلیل حساسیت بالا در دوران جنینی احتمال وارد شدن آسیب به مغز نوزاد بسیار بالا است.
- مشکلات تکاملی: در برخی از افراد بروز بیماری صرع با اختلالات تکاملی ناشی از بیماری اوتیسم یا نوروفیبروماتوز مرتبط است.
علائم بیماری صرع چیست؟
علائم این بیماری بسیار متغیر است و بستگی به این دارد که این امواج در کدام قسمت مغز ساطع میشود. با این حال در حالت کلی علائم بیماری صرع شامل موارد زیر است:
- حرکات تشنجی اندامها
- مات شدن
- اختلالات دستگاه خودکار
- ادراکات حسی غیر طبیعی
- رفتارهای غیر عادی
صرع چیست و چگونه درمان میشود؟
با توجه به گسترش و شیوع بیماری صرع در جهان، محققان همواره به دنبال روشهایی برای درمان صرع بودهاند. افراد مبتلا به بیماری صرع اپی لپسی از مشکلات اجتماعی و جسمی مختلفی رنج میبرند. با توجه به آمارهای سازمان بهداشت جهانی، در حال حاضر، حدود ۸۰ میلیون نفر از بیماری صرع اپی لپسی در جهان رنج میبرند. روشهای درمانی مختلفی برای درمان صرع اپی لپسی وجود دارد. از حدود ۱۵۰ سال پیش برای درمان بیماری اپی لپسی از داروهای ضد تشنج استفاده میکردند، هرچند این داروها بیماری را از بین نمیبردند و تنها آن را کنترل میکردند. باگذشت زمان، داروها پیشرفتهتر شدند و امکان کنترل کردن میزان تشنجها با قرصها افزایش پیدا کرد. در حال حاضر، روشهای درمان جدید صرع دارای چند گام است.
در گام اول از ضد تشنجها استفاده میشود، اگر فرد مبتلابه بیماری صرع مقاوم به دارو باشد، پزشک ناچار است برای کاهش عوارض و شدت نگرفتن بیماری از روشهای جایگزین استفاده کند. برخی از روشهای جایگزین دارو درمانی برای درمان بیماری صرع شامل نوروسایکیتری، الکترود داخل جمجمهای، تست وادا و مانیتورینگ تهاجمی میشود.
نظر شما