به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، یاش مهم‌ترین مرکز سیاسی، اقتصادی و فرهنگی استان مولداوی و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای رومانی است. این شهر که در شمال شرقی کشور واقع شده است، برای قرن‌ها محل عبور مهم‌ترین مسیرهای تجاری بود که لهستان، مجارستان، روسیه و قسطنطنیه را به هم متصل می‌کرد.
یاش، ریشه عمیقی در تاریخ دارد و از اواخر دهه ۱۳۰۰ مرکز اصلی فرهنگ مولداوی بوده است. یکی از افتخارات این شهر چاپ و انتشار نخستین روزنامه رومانیایی در آن به‌شمار می‌رود. یاش همچنین خانه نخستین دانشگاه رومانیایی است و در حال حاضر دومین مرکز دانشگاهی بزرگ در رومانی محسوب می‌شود. در طول ۶۰۰ سال گذشته، شخصیت منحصربه‌فرد این شهر از تاریخ، فرهنگ و زندگی مذهبی شکل گرفته است.
یاش؛ مرکز فرهنگی-سیاسی و پایتخت تاریخی رومانی
یاش یکی از قدیمی‌ترین شهرهای رومانی و شهری در نزدیکی رودخانه پروت در دشت مولداوی و ۳۲۰ کیلومتری شمال شرقی بخارست در فاصله سال‌های ۱۸۵۹ تا ۱۸۶۲، به مدت سه قرن، پایتخت مولداوی بود. این شهر پس از پایتخت شدن با نقشی جدید شروع به توسعه کرد و به مرور میزبان صومعه‌ها و مدارس شد. این شهر با از دست دادن عنوان پایتخت دچار افول شد تا جایی که در سال ۱۸۶۲ معاملات تجاری آن نسبت به سال گذشته ۷۰ درصد کاهش یافت، خانواده‌های ثروتمند آن را به مقصد پایتخت جدید ترک کردند و جذب استعدادها شامل اساتید دانشگاهی، کارمندان دولتی و تجار در آن متوقف شد. کاهش رشد جمعیت از دیگر ویژگی‌های بارز این دوران یاش بود. در سال ۱۸۸۰ یاش با تصویب قانونی در پارلمان بودجه بیشتری دریافت کرد و ۹ ملک، ۱۳ تاکستان در اطراف شهر و ۸۵ ساختمان ساخت.
یاش که در قرن هفتم میزبان سکونتگاه‌های شناخته‌شده‌ای بود در اواخر قرن چهاردهم تا اوایل قرن پانزدهم صاحب این نام شد، یعنی زمانی که به یک پست گمرکی مستحکم در مسیرهای تجاری موجود در امتداد دره پروت تبدیل شد. این شهر در اواسط قرن پانزدهم به محل اقامت شاهزاده مولداوی تبدیل شد.
یاش چندین بار مورد حمله ترک‌ها، تاتارها و لهستانی‌ها قرار گرفت، یک‌بار به آتش کشیده شد و در سال ۱۷۳۴ طاعون آن را اسیر خود کرد، اما جایگاه خود را به‌عنوان یک مرکز فرهنگی و اقتصادی حفظ کرد. در سال ۱۶۴۰ شاهزاده واسیل لوپو یک مدرسه در آن تأسیس کرد. در همین زمان یاش میزبان چاپخانه‌ای در کلیسای بیزانسی سه هییرارک (ساخته شده در سال‌های ۱۶۳۹-۱۶۳۵) شد که ناشر نخستین کتاب چاپ شده در مولداوی بود.
شهر بزرگ یاش از قرن پانزدهم یک مرکز فرهنگی و سیاسی بوده است. در این شهر همه چیز به دور فلات طلایی (منطقه مرکزی شهر) می‌چرخد که در محاصره کاخ فرهنگ و میدان یونیون قرار دارد و سرتاسر آن پر از کلیساها و کاخ‌های فراوان است. یاش تاریخ مهم مذهبی دارد و کنیسه بزرگ قرن هفدهمی آن قدیمی‌ترین کنیسه باقی‌مانده در رومانی است. فلات طلایی نشان‌دهنده هسته شهر است که سکونتگاه‌های شهری طی قرن‌ها در اطراف آن توسعه یافته است. با کاخ فرهنگ در یک انتها و میدان اتحادیه در سمت دیگر، فلات طلایی دارای ساختمان‌های اداری، کلیساهای تاریخی، کاخ‌ها و عمارت‌های دیدنی است.
یاش دارای تعداد قابل‌توجهی (بیش از ۱۰۰) کلیسا است که بسیاری از آن‌ها در فلات طلایی واقع شده‌اند. قدیمی‌ترین کلیسای آن، پرنسلی سنت نیکلاس، متعلق به زمان بزرگ‌ترین فرمانروای منطقه، شاهزاده استفان کبیر است که از سال ۱۴۵۷ تا ۱۵۰۴ سلطنت کرد. با این حال دیدنی‌ترین کلیسای آن، کلیسای جامع متروپولیتن سنت پاراشوا در قرن هفدهم محسوب می‌شود. بسیاری از مکان‌های مهم شهر در مجاورت فلات طلایی قرار دارد. دانشگاه الکساندر یوان کوزا (تأسیس ۱۸۶۰)، کلیسای سنت نیکلاس ساخته شده توسط استفان کبیر در قرن پانزدهم، تئاتر ملی واسیل الکساندری (۱۸۹۶) و کاخ پر زرق‌وبرق فرهنگ نئوگوتیک در دهه ۱۹۲۰ از ساختمان‌های تاریخی یاش محسوب می‌شوند.
نوسازی یاش در اواخر قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم شتاب گرفت. بسیاری از ساختمان‌های نمادین شهر در این دوره ساخته، تثبیت، تکمیل یا بازسازی شد که کلیسای جامع متروپولیتن، تئاتر ملی، کاخ دانشگاه، مدرسه نظامی و کاخ اداری از این ساختمان‌ها محسوب می‌شود. این شهر دارای چندین مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی و شعبه‌ای از آکادمی رومانی است و بخش‌های اصلی صنعتی آن شامل مواد غذایی و نوشیدنی، مواد شیمیایی، متالورژی و داروسازی می‌شود.
یاش در طول جنگ جهانی اول دوباره پایتخت شد و بین سال‌های ۱۹۱۶ و ۱۹۱۸ به جایگاه برجسته‌ای رسید. از آنجاکه بخارست در این دوره تحت سلطه آلمان بود، خانواده سلطنتی رومانی، دولت و بخشی از مردم غیرنظامی به یاش پناه بردند و تلاش برای دفاع از کشور خود را آغاز کردند.
یاش در سال ۲۰۱۹ عنوان پایتخت تاریخی رومانی را به‌طور رسمی از آن خود کرد و به‌واسطه نقشی که در طول جنگ جهانی اول ایفا کرد، عنوان شهر سلطنتی گرفت. این مرکز دانشگاهی، سومین مرکز بزرگ کشور پس از بخارست و کلوژ-ناپوکا با جمعیت دانشجویی بالا است و جریان دائمی از افراد جوان و تحصیل‌کرده را جذب می‌کند.
دیدنی‌های یاش
عمارت نئوگوتینگ شهر، کاخ فرهنگ، شامل چهار موزه هنر، تاریخ مولداوری، قوم‌نگاری و علم و فناوری که بین سال‌های ۱۹۰۶ تا ۱۹۲۵ ساخته شده است، کلیسای جامع متروپولیتن، باغ گیاه‌شناسی تأسیس قرن نوزدهم که قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین باغ کشور با بیش از ۸۰ هکتار زمین و حدود ۶۰۰ نوع گل رز است، پارک کوپو به‌عنوان قدیمی‌ترین پارک عمومی شهر که قدمت آن به سال ۱۸۳۴ برمی‌گردد و میزبان موزه میهای امینسکو و درخت چندصد ساله لیندن امینسکو است، صومعه ارتودکس قرن هفدهمی گلیا که توسط دیوارهای بلند و برجی به ارتفاع ۳۰ متر محافظت می‌شود و موزه یون کرانگجا را در خود جای داده است، موزه سبک نئوکلاسیک یونیون، کنیسه بزرگ شهر به‌عنوان قدیمی‌ترین عبادتگاه موجود در سراسر رومانی، گام‌گاه الیزابت، کلیسای کم‌نظیر سه هییرارک یا سلسله مقدس با نمای بیرونی ظریف و پیچیده و نقوش گوتیک غربی، رنسانس و شرقی، کاخ نئوکلاسیک روزنووئانو و تئاتر ملی از دیدنی‌های یاش است و کنیسه بزرگ آن قدیمی‌ترین نمازخانه یهودیان باقی مانده در رومانی و دومین کنیسه قدیمی در اروپا به‌شمار می‌رود.
یاش، خواهرخوانده رومانیایی اصفهان
یاش و اصفهان بیستم اردیبهشت‌ماه ۱۳۷۸ (دهم می ۱۹۹۹)، خواهرخوانده شدند. خواهرخواندگی شهرها پیمانی است که مسئولان دو شهر یا کشور به‌منظور ایجاد همبستگی‌های بیشتر انسانی و فرهنگی با یکدیگر منعقد می‌کنند و لازمه آن داشتن تشابهاتی در بخش‌های تاریخی، علمی، فرهنگی، دانشگاهی یا حتی نمادهای مشترک و به‌طور کلی برقراری ارتباطات ویژه است.
یاش شباهت تاریخی بسیاری با اصفهان دارد و بر اساس توافقنامه یاش و اصفهان قرار شد دو شهر همکاری‌های فرهنگی و اقتصادی دوجانبه خود را بیش از پیش گسترش دهند. این توافق در چارچوب زمینه‌های فرهنگی و آموزشی انجام شد و شامل تبادل دانشجو نیز بود.
ترجمه از مریم زمانی خبرنگار ایمنا
نظر شما