به گزارش ایمنا، خواهرخواندگی اصفهان با شهر شیان در چین راهگشای مسیر برقراری روابط بینالمللی اصفهان با شهرهای تاریخی و فرهنگی در سراسر جهان بود که ۳۴ سال پیش آغاز شد و پیمان خواهرخواندگی اصفهان با ۱۴ شهر دیگر دنیا در طول سه دهه گذشته را به دنبال داشته است.
مفهوم جدید دیپلماسی شهری نیز ابزاری برای بهبود نقش و کارکردهای فراملی شهرها به شمار میآید و جهانشهرها از کارکردهای قابل توجهی برای رشد و توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی منطقه و حتی کمک به بهبود مناسبات بینالمللی و زمامداری ملی و جهانی برخوردار شدهاند.
در این میان سیاست گسترش دیپلماسی همسایگی و منطقهای که جمهوری اسلامی در دولت سیزدهم در پیش گرفته نیز ابزاری مؤثر برای بهبود وجهه ایران و افزایش اعتبار و جایگاه آن در نگاه مردم کشورهای منطقه بوده است تا جایی که بر اساس آمار رسمی دفتر نمایندگی وزارت امورخارجه در اصفهان سال گذشته بیش از ۵۸ هیئت رسمی در حوزههای اقتصادی، گردشگری و دانشگاهی به اصفهان سفر کردند و فقط در ۹ ماه نخست سال ۱۴۰۱ نصف جهان میزبان بیش از ۱۶ دیپلمات از سراسر جهان بود.
حضور سفرای سفیر ویتنام در ایران، کاردار سفارت لهستان، وزیرمختار سفارت چین در تهران و به تازگی حضور رئیس مجلس قانونگذاری ازبکستان به اصفهان از جمله مراودات بینالمللی شهر اصفهان با کشورهایی است که مایل به مبادلات فرهنگی و اقتصادی با این شهر هستند و دو طرف در این دیدارها با تاکید بر اشتراکات فرهنگی، خواستار گسترش ارتباطات فرهنگی دو کشور از طریق گردشگری و مناسبات تجاری هستند.
فرصتی برای معرفی و ایجاد الفت
علی امیدی، کارشناس مسائل بینالملل در گفتوگو با خبرنگار ایمنا، پیرامون ظرفیت خواهرخواندگی برای توسعه روابط دیپلماسی با کشورهای همسایه و منطقه اظهار کرد: فلسفه خواهرخواندگی شناساندن یک موقعیت جغرافیایی، ایجاد الفت بین دو شهر و همچنین تسهیل بازدید شهروندان از جاذبههای تاریخی، فرهنگی و گردشگری یکدیگر است که معرفی تحولات تاریخی، ظرفیتها و محترم شمرده شدن ظرفیتهای دو شهر را نیز به همراه دارد.
وی اصفهان را برخوردار از بالاترین ظرفیت توریسم در کشور دانست و خاطرنشان کرد: این شهر همچنین در یک موقعیت جغرافیایی ممتاز کشور قرار گرفته و با استانهای تاریخی دیگری مانند یزد و شیراز همسایه است.
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به ظرفیتهای فرهنگی و اقتصادی کشورهای همسایه و منطقه برای گسترش مناسبات با اصفهان افزود: مردم این کشورها برخلاف غربیها، تعارضهای فرهنگی و سیاسی غربیها با ما ندارند از سوی دیگر هرچه اصفهان با شهرهای آسیایی به ویژه چین ارتباطات خواهرخواندگی ایجاد کند، چهره واقعی خود را به مردم دنیا نشان میدهد و ترس و دلهره ناشی از تبلیغات دروغین دشمنان بر ضد کشورمان را کاهش میدهد.
نقش شهرداری در توسعه مناسبات دیپلماتیک
امیدی ادامه داد: امضای قرارداد خواهرخواندگی با شهرهای بزرگ به شهروندان مناطق هدف این پیام را منتقل میکند که دارای وجه اشتراکات زیادی با یکدیگر هستند و آنها میتوانند با خیال راحت از شهر خواهرخوانده خود بازدید کنند بنابراین این پیمان را باید نشانه بسیار مثبتی قلمداد کرد که در حال شکلگیری است.
وی درباره نقش شهرداریها در توسعه مناسبات خواهرخواندگی و کمک به دیپلماسی عمومی گفت: بر اساس نظریهای که در زمینه دیپلماسی وجود دارد، برای عملکرد بهتر دستگاه دیپلماسی لازم است که بار مسئولیت وزارت امور خارجه سبک و وظایف دیپلماسی آن بین ارگانهای مختلف پخش شود.
این کارشناس مسائل بینالملل با تاکید بر اینکه وزارت امور خارجه ظرفیت و منابع لازم برای انجام تمام وظایف دیپلماسی را در اختیار ندارد، ادامه داد: همانگونه که مباحث سیاسی کلان در وزارت امور خارجه، مباحث امنیتی در شورای عالی امنیت ملی و اقتصادی در وزارت صمت و اقتصاد صورت میگیرد، پیشبرد دیپلماسی شهری نیز بر عهده شهرداریها قرار دارد و وزارت امور خارجه نقش تسهیلگر، حاکمیتی و نظارت را ایفا میکند.
وی خواهرخواندگی را بهترین ظرفیت برای گسترش دیپلماسی شهری معرفی کرد و یادآور شد: در سطح کلان ممکن است تعارضاتی بین کشورها وجود داشته باشد اما با توجه به اینکه چنین اختلافاتی دغدغه مستقیم شهرداریها نیست با اقداماتی مانند قراردادهای خواهرخواندگی، تسهیل بازدید شهروندان از جاذبههای دو طرف و معرفی شهرها به یکدیگر میتوانند تعارضات سیاسی را نیز کاهش دهند.
امیدی با اشاره به ظرفیتهای خواهرخواندگی برای کمک به دیپلماسی کشور گفت: فعالیتهای دستگاه دیپلماسی کشور و شهرداریها در قالب خواهرخواندگی میتواند مکمل یکدیگر باشد زیرا تلاش شهرداریها برای نزدیک کردن شهروندان باعث نزدیکی قلوبی میشود که به کاهش تنش و منازعات سیاسی در سطح جهانی میانجامد.
گسترش مناسبات در چارچوب نظریه تسری
وی با اشاره به تجربه مثبت گردشگران خارجی از سفر به اصفهان تصریح کرد: بسیاری از تجربههایی که گردشگران خارجی از این شهر در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشتند مثبت بود مانند نظافت شهر، مهماننوازی مردم و غیره که نادرستی تصویر ساختگی رژیم صهیونیستی و برخی کشورها از ایران را نشان میدهد.
این کارشناس مسائل بینالملل با اشاره به تأثیر دوسویه سیاست گسترش روابط با همسایگان در دولت و ظرفیت خواهرخواندگی گفت: نظریه تسری در روابط بینالملل از ابتدای تشکیل اتحادیه اروپا مطرح شد و بر اساس آن در صورتی که فعالان اقتصادی شهرها و کشورهای اروپایی با یکدیگر همکاری داشته باشند، سیاستمداران ناچار هستند که به دنبال آنها حرکت کنند و تئوری تسری به معنای گسترش مناسبات به بخشهای دیگر است.
وی دیپلماسی عمومی را راهکار مؤثری برای توسعه مناسبات تجاری و فرهنگی دانست و تاکید کرد: دیپلماسی شهری، خواهرخواندگی و اقداماتی که شهروندان در این زمینه انجام میدهند نه تنها با اقدامات دستگاه رسمی دیپلماسی در تعارض نیست بلکه تعارضات بین ملتها را به حداقل میرساند و منافع فراوانی برای دو طرف به دنبال خواهد داشت.
پیشبرد سیاست خارجی از مسیر دیپلماسی عمومی
حمیدرضا غلامزاده معاون بینالملل شهرداری تهران در گفتوگو با ایمنا اظهار کرد: میتوان گفت که اکنون بخش عمدهای از سیاست خارجی کشورها در پیشبرد سیاست خارجی کشورها را دیپلماسی عمومی به دوش میکشد زیرا میتواند ملتها را اقناع کند که این موضوع را از دولت خود مطالبه کنند.
وی با اشاره به تمرکز بسیاری از کشورها در سالهای اخیر به موضوع دیپلماسی عمومی افزود: دیپلماسی رسمی با محدودیتهایی روبهرو است و تا اندازهای میتواند کارها را پیش ببرد اما هنگامی که در دیپلماسی عمومی افکار عمومی کشور هدف متقاعد به موضوعی شود از دولت خود آن را مطالبه میکنند بنابراین این بخش از اثرگذاری و اهمیت بیشتری برخوردار است.
معاون بینالملل شهرداری تهران یکی از زیرمجموعههای دیپلماسی عمومی را دیپلماسی شهری دانست و گفت: دیپلماسی شهری این فرصت را ایجاد میکند که مردم خود را به ملتهای دیگر معرفی کنند و زمانی که این آشنایی شکل گرفت زمینه برای پیشبرد مواضع و اهداف دو طرف نیز فراهم میشود.
از تصویرسازی واقعی و دستاوردهای اقتصادی
معاون بینالملل شهرداری تهران معرفی خواهرخواندهها و ارائه تصویر مناسب و درست از آنها به مردمان کشورهای دیگر را دارای دستاوردهای قابل توجه دانست و خاطرنشان کرد: به عنوان مثال رونق گردشگری در شهرهای خواهرخوانده آوردههای اقتصادی برای کشورها به همراه دارد و جزو درآمدهای پایدار برای شهرها به شمار میآید.
وی خواهرخواندگی را ظرفیتی برای معرفی شهر و کشور مبدا به مردمان دیگر تعریف کرد و ادامه داد: دلیل استفاده از عنوان خواهرخواندگی برای شهرها به این است که در بسیاری از نقاط دنیا از ضمایر و واژههای مونث برای این مناطق استفاده میشود همچنین خواهرخواندگی یک تفاهم همکاری برای نشان دادن سنخیت بیشتر دو شهر است.
غلامزاده مهمترین هدف استفاده از فرایند خواهرخواندگی را معرفی شهر و کشور به ملتهای دیگر معرفی کرد و گفت: تفاهم همکاری شهرها در چارچوب خواهرخواندگی سنخیت بیشتر آنها را نشان میدهد به ویژه هنگامی که دو پایتخت بخواهند با یکدیگر تفاهم امضا کنند و هر دو شأن و جایگاه سیاسی برابری دارند از این لفظ استفاده میکنند.
وی با اشاره به خواهرخواندگی تهران با نزدیک به ۲۰ شهر دنیا تصریح کرد: بیش از ۲۰ شهر که جایگاه سیاسی آنها پایینتر از پایتختی بوده نیز با تهران تفاهم همکاری امضا کردهاند.
پیوند شهرها بر اساس ماهیت
معاون بینالملل شهرداری تهران ظرفیت خواهرخواندگی را برای شهرهای غیر پایتخت مهمتر دانست و افزود: پایتخت کشورها یک شهر سیاسی است که به نمایندگی دیگر مناطق وظیفه اداره کشور را بر عهده دارد بنابراین طبیعی است که از ارتباطات بینالمللی برخوردار باشد در حالی که در خواهرخواندگی شهرهای دیگر مناسبات سیاسی دخیل نیست و بر اساس ماهیت آنها رقم میخورد و دارای زمینه عملیاتی بیشتر و جدیتری است.
وی با اشاره به ظرفیتهای شهرهایی مانند اصفهان، شیراز، یزد و مشهد در برقراری روابط بینالمللی با دیگر مناطق جهان تصریح کرد: این شهرها هویتهای شناخته شدهای در زمینههای تاریخی، هنری، فرهنگی و دینی دارند و هرچه این هویتها ساخته پرداخته شوند و همسان خود را پیدا کنند، دارای کارکرد و دستاوردهای بیشتری خواهد بود.
غلامزاده شناخت هویت شهرها و معرفی آن را از دیگر کارکردهای خواهرخواندگی برشمرد و یادآور شد: این اقدامات در راستای برندینگ و تصویرسازی در عمل بسیار مؤثر خواهد بود به عبارت دیگر موضوع خواهرخواندگی و ایجاد این ارتباطات یک موضوع است و بهره برداری و استفاده عملی از این ارتباطات موضوع دیگری است که در خواهرخواندگی شهرها مؤثرتر خواهر بود.
وی بهرهبرداری مناسب از این ظرفیت را نیازمند حضور و همراهی بخشهای مختلف اقتصادی و اجتماعی دانست و گفت: در صورتی که شهرها بتوانند بخش خصوصی شامل کسبوکارها، تجار و صنایع را به این ارتباطات بینالمللی پیوند دهد، آنها ضامن پایداری و عملیاتی کردن ارتباطات میشوند که در کنار ایجاد موقعیتهای مناسب برای شهر و کشور موجب ارائه تصویرسازی درست از شهرها و کشورها خواهد شد.
معاون بینالملل شهرداری تهران اضافه شدن ارزش اقتصادی به این ارتباطات دو شهر در جهان را تضمینی برای ادامه روابط دانست و افزود: با توجه به این ظرفیتهای قابل توجه در برقراری روابط خواهرخواندگی، لازم است رویکرد شهرداریها و مدیریت شهری، پیگیری، توافق، امضا و اجرای چنین تفاهمهایی باشد، متولی اصلی در این زمینه شهرداریها هستند و شورای شهر نیز میتواند این مطالبه را ایجاد کند.
وی اظهار کرد: در صورتی که شهرداری توان پیگیری و بهرهبرداری از ظرفیت خواهرخواندگی را داشته باشند، امکان استفاده از مزایای آن وجود دارد در غیر این صورت فرصت مغتنمی برای رشد و پیشرفت شهرها از دست میرود.
لزوم افزایش تعداد خواهرخواندهها
غلامزاده با اشاره به نزدیکی ظرفیتهای خواهرخواندگی اصفهان، شیراز و مشهد به یکدیگر تاکید کرد: قدمت تاریخی، اسلامی و جایگاه هنری، اجتماعی و فرهنگی این شهرها از ویژگیهای برجسته آنها است بر این اساس میتوان گفت که زمینههای زیادی برای شهرداریها فراهم است تا تعداد خواهرخواندهها و روابط بینالمللی خود را افزایش دهند.
وی تصریح کرد: وجود دارد ۲۰ خواهرخوانده برای شهری مانند تهران نیز کافی نیست چه برسد به اصفهان، شیراز یا مشهد که به راحتی و بر اساس ماهیت خود میتوانند این تعداد را افزایش دهند.
معاون بینالملل شهرداری تهران تحقق این ظرفیت و دوم عملیاتی کردن ظرفیتهای پیشرفت خواهرخواندگی را دو رویکرد مهم مدیریت شهری اعلام کرد و گفت: اگر خواهرخواندگی بر اساس توانمندی یک شهر برای صادرات محصولات و خدمات فنی، فرهنگی، اجتماعی، دانش، فلسفه یا نیازهایی موجود تعریف و اجرا شود، دستاوردهای فروانی برای شهر و شهروندان به همراه خواهد داشت.
وی ارتباط با شهرهای همسنگ را زمینهساز دریافت و ارائه توانمندیهای دوسویه دانست و گفت: تبادل دانش، ایده، تجربه، راهحل، مسائل فنی و سرمایهگذاری همچنین تبادلات فرهنگی و اندیشه و اجتماعی بر اساس تفاهمهای خواهرخواندگی امکان پذیر است و میتواند برای مدیریت شهری آورده واقعی برای مدیریت شهری به همراه داشته باشد.
نظر شما