به گزارش خبرنگار ایمنا، آسم التهاب و افزایش تحریک‌پذیری و انسداد راه‌های هوایی است، از این رو عوامل محرک چه به صورت فعالیت چه به صورت آلاینده‌ها و آلرژی‌ها می‌توانند فرد را به سمت حمله آسمی سوق دهند. بیماری آسم در مراحل اولیه به صورت حمله‌ای و دوره‌ای بوده و در مراحل پیشرفته به صوت دائمی می‌شود.
۶۰ درصد از بزرگسالانی که مبتلا به آسم هستند از کودکی بیماری آن‌ها آغاز شده است، علائم این بیماری در ۸۰ درصد از کودکان تا سنین کمتر از شش سالگی شروع شده است، از این رو می‌توان گفت علائم آسم در این کودکان به دوران نوزادی و حتی قبل از آن بازمی‌گردد؛ بر اساس آماری که تاکنون ارائه شده است، در کشور ما، ۱۰.۹ درصد کودکان و نوجوانان و ۸.۹ درصد بزرگسالان به آسم مبتلا هستند،
شیوع آسم طی دهه‌های گذشته در ایران و سایر کشورهای دنیا افزایش یافته است که قربانیان اصلی آن کودکان، سالمندان و افراد دچار بیماری‌های قلبی و ریوی هستند، در حال حاضر بیماری آسم به عنوان بیماری پاندمی مطرح است؛ آسم بیماری مزمن و قابل کنترل و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مزمنی است که بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در دنیا به این بیماری مبتلا هستند، این در حالی است که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۵ این تعداد به ۴۰۰ میلیون نفر افزایش یابد.
بر اساس مطالعات انجام شده در ایران بیش از ۹ درصد از کودکان و محصلان مبتلا به آسم بوده که نشان می‌دهد میزان بالایی از جمعیت جامعه مبتلا به آسم هستند، این در حالی است که بیماری آسم درمان قطعی ندارد؛ استرس می‌تواند باعث حملات آسم شود، اما به طور حتم باید علائم دیگری مانند سرفه، تنگی نفس باید مدنظر قرار گیرد تا بتوان گفت فرد مبتلا به آسم است یا خیر، از این رو برای تشخیص قطعی آسم باید نوار ریه یا اسپیرومتری انجام شود که به طور معمول در بیمارستان‌ها، مطب پزشکان ریه و آسم و آلرژی این تست انجام می‌شود.
همچنین برای درمان و کنترل مؤثر آسم استفاده مرتب و مؤثر از دارو است، داروهای استنشاقی آسم انواع مختلفی به لحاظ شکل و مواد گوناگون در اختیار بیماران قرار می‌گیرد که اگر به نحو صحیح استفاده شود در درمان این بیماری کمک کننده است، اما این در حالی است که بسیاری از بیماران آسمی به روش درست از داروهای تجویز شده استفاده نمی‌کنند.
آسم در کشورهای پیشرفته رشد سریع‌تری دارد
مهدی فارسی، مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره بیماری آسم اظهار می‌کند: بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی سازمان جهانی بهداشت تاکنون بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در جهان به آسم مبتلا شدند که هر ۱۰ سال یک بار بالای ۱۰۰ میلیون نفر به این آمار افزوده می‌شود.
وی با بیان اینکه به طور قطع در کشورهای پیشرفته به دلیل عوامل بروزی آسم، این بیماری پیشرفت سریع‌تری دارد، می‌افزاید: با توجه به افزایش شهرنشینی و مدرنیته شدن زندگی‌ها شیوع آسم در کشورهای پیشرفته بیشتر است.
مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان تصریح می‌کند: بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت روزانه هزار نفر در جهان به علت ابتلاء به بیماری آسم جان خود را از دست می‌دهند، از این رو شیوع آسم در دنیا بین کشورهای مختلف متفاوت بوده و از یک تا ۱۸ درصد جمعیت شیوع دارد.
وی ادامه می‌دهد: سال ۹۴ در ایران مطالعه‌ای صورت گرفت و در بعضی از استان‌ها بیماری آسم مورد بررسی قرار گرفت، بر اساس نتیجه این پیمایش در بالغان ۹ درصد و در کودکان و نوجوانان ۱۱ درصد شیوع علائم آسم مشاهده شد که به طور قطع این عدد در سال‌های ۹۹ و ۱۴۰۱ تغییر کرده است.
فارسی در پاسخ به این سوال که ژنتیک تا چه اندازه بر ابتلاء به آسم تأثیرگذار است؟ می‌گوید: به طور قطع زمینه ژنتیکی در بیماری‌های غیر واگیر وجود دارد، از این رو زمانی که فرد در معرض عوامل محیطی قرار می‌گیرد به این بیماری مبتلا می‌شود، سرطان، دیابت و فشار خون نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
وی با اشاره به اینکه شیوع آسم در کودکان بیشتر است، اضافه می‌کند: به طور معمول کودکان و نوجوانان بیشترین شیوع را نسبت به بالغان دارد.
مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به بیشترین عوامل بروز بیماری آسم می‌افزاید: از عوامل بروز دهنده آسم، آلودگی‌های زیست‌محیطی است که در این آلودگی‌ها دود سیگار و سایر دخانیات را می‌توان مطرح کرد، تنوع و شیوع انواع بیماری‌های عفونی، تغییر عادت رژیم غذایی، مواد آلرژن یا محرک و قرارگیری در معرض این مواد، فست‌فودها و غذاهای کارخانه‌ای و صنعتی از جمله این عوامل هستند.
تهویه غیرطبیعی منازل از علائم افزایش آسم در افراد مستعد است
وی ادامه می‌دهد: سیستم بسته محیط‌های مسکونی فعلی، آپارتمان نشینی و تهویه غیرطبیعی در منازل، می‌تواند مواد آلرژن که گرد و خاک در منزل است را افزایش دهد که این علائم در افراد مستعد به آسم بروز می‌کند.
فارسی اظهار می‌کند: اختلالات روانی اجتماعی، استرس، هیجانات فردی دست به دست یکدیگر داده تا عوامل ایجادی آسم را تشدید کند، همچنین فردی که علائم آسم را دارد تشخیص و درمان دیرهنگام، درمان ناقص و نبود دسترسی به داروها می‌تواند علائم وی را تشدید کند.
وی با اشاره به شیوع کرونا و تغییر ورژن این ویروس، اضافه می‌کند: زمانی که بیماری عفونی شایع و عوامل ایجادی آن متنوع و ویروس‌ها افزایش پیدا می‌کند، به طور قطع در برخی از افراد که آمادگی بروز آسم را دارند این بیماری خود را نشان می‌دهد.
مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان می‌کند: عوامل فردی مانند چاقی، کمبود ویتامین D، در کودکان نبود تغذیه با شیر مادر، وزن پایین موقع تولد، سن کم مادر هنگام بارداری از عواملی است که می‌تواند در اطفال، از کودکی تا نوجوانی فرد را مستعد بروز بیماری آسم کند.
وی با اشاره به اینکه از سال ۹۸ در شهرستان شهرضا پایلوت مراقبت بیماری آسم اجرا شد، ادامه می‌دهد: تمام افرادی که به مراکز ما مراجعه می‌کردند، پزشک با دستگاه آسم آن‌ها را معاینه می‌کرد تا میزان شیوع آسم در این شهرستان مشخص شود و بیماران تحت درمان قرار گیرند، اما با شیوع کرونا استفاده از این دستگاه به دلیل انتقال ویروس ممنوع شد.
فارسی می‌افزاید: از این رو این اقدام نتوانست به صورت صد درصدی آماری از تعداد مبتلایان به آسم در اختیار ما قرار دهد، هنوز نیز بعد از کرونا اجازه استفاده از این دستگاه را ندادند تا بخواهیم مسیر را ادامه دهیم، زیرا هنوز اپیدمی کرونا وجود دارد و لازم است این اپیدمی به صورت صد درصد کنترل شود تا این طرح را شروع کنیم و به نتیجه برسیم.
ورزش منظم و جلوگیری از چاقی برای مبتلایان به آسم توصیه می‌شود
وی می‌گوید: آسم بیماری است که فرد را به اورژانس می‌کشاند و علائم شدید و حاد دارد که این علائم برای فرد بیمار خطرناک است، از این رو توصیه می‌کنیم از مواجهه با محرک‌های خانگی، گردوغبارها، حیوانات خانگی، دود سیگار، استرس و هیجانات شدید روحی دوری و جلوگیری کنند.
مدیر گروه مبارزه با بیماری‌های غیرواگیر معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خاطرنشان می‌کند: ورزش منظم، جلوگیری از چاقی به ویژه در کودکان، ممانعت از افزایش BMI مورد تاکید است، همچنین این افراد در هوای سرد به صورت کامل بینی و دهان خود را بپوشانند، زیرا ممکن است در هوای سرد علائم بروز کند، همیشه اسپری به همراه داشته باشند، مصرف غذای سالم و غذاهایی که حاوی غلات، مغزها، حبوبات و سبزیجات است را مصرف کنند؛ زیرا مصرف این نوع مواد غذایی برای مبتلایان به آسم مؤثر است، همچنین از غذاهای صنعتی کمتر استفاده کنند، چراکه رعایت این موارد از بستری مبتلایان به آسم جلوگیری می‌کند.
ضرورت جلوگیری از انسداد ریه در افراد مبتلا به آسم
محمود توسلی، فوق تخصص آلرژی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره آسم اظهار می‌کند: آسم در ابتدا ورم و التهاب در راه‌های هوایی ایجاد می‌کند، این ورم و التهاب می‌تواند باعث افزایش تحریک‌پذیری راه‌های هوایی شود، یعنی راه‌های هوایی به صورت حمله‌ای تنگ می‌شود. این تحریک‌پذیری باعث تنگ شدن راه‌های هوایی شده که از جمله علائم آسم است.
وی می‌افزاید: اگر درمان مؤثری برای آسم انجام ندهیم پدیده‌ای تحت عنوان بازسازی غلط راه هوایی رخ می‌دهد، یعنی ورم و التهاب به سمت انسداد و تنگ شدن دائم می‌رود، این در حالی است که آسم ابتدا به صورت تنگ شدن موقت است، اما اگر درمان مؤثر صورت نگیرد می‌تواند به سمت انسداد سوق یابد. هدف متخصصان و سازمان بهداشت جهانی این است که ریه فرد به سمت انسداد نرود.
این فوق تخصص آلرژی در پاسخ به این سوال که آیا تنگی نفس در زمان استرس از علائم ابتلاء به آسم است؟ تصریح می‌کند: استرس می‌تواند باعث حملات آسم شود، اما به طور حتم باید علائم دیگری مانند سرفه، تنگی نفس باید مدنظر قرار گیرد تا بتوان گفت فرد مبتلا به آسم است یا خیر، اگر بخواهم تشخیص قطعی آسم دهیم به طور حتم باید نوار ریه یا اسپیرومتری انجام شود که به طور معمول در بیمارستان‌ها، مطب پزشکان ریه و آسم و آلرژی این تست انجام می‌شود که برای آسم باید به صورت دو مرحله‌ای گرفته شود.
وی می‌گوید: ممکن است نوار ریه در مرحله اول برای بیماران مبتلا به آسم نرمال باشد اما زمانی که اسپری آبی سالبوتامول را مصرف می‌کند ریه باز شود، یعنی درصد آن افزایش یابد. همین مورد جز تشخیص آسم است.
توسلی با اشاره به راه‌های تشخیص آسم خاطرنشان می‌کند: آنچه به صورت علمی و ثابت شده بوده تست اسپیرومتری و نوار ریه است، اسپیرومتری دستگاه خاصی است که بیمار در آن می‌دمد و باید حداقل شش ثانیه بازدم آن طول بکشد (بازدم طولانی داشته باشد) و حجم ریوی توسط دستگاه نشان داده می‌شود و بر اساس تغییرات در مرحله دوم می‌توان آسم را تشخیص داد.
نظر شما