خبرگزاری ایمنا: فاطمه مدح‌خوان، کارشناس روانشناسی و مشاور بحران در یادداشتی درخصوص اهمیت پیشگیری از خودکشی نوشت: خودکشی به عنوان یک رفتار آسیب رسان و ناهنجار است، در هیچ فرهنگ و کشوری قابل پذیرش نیست و ضروری است افراد جامعه با افزایش دانش خود درباره انسان‌های در معرض خطر و راه‌های کمک به آن‌ها در راستای کاهش آمار خودکشی تلاش کنند.
صحبت از خودکشی، برای عموم مردم آسان نیست، اما اهمیت نجات جان یک انسان تا جایی است که مطابق آموزه‌های دینی آمیخته با فرهنگ، در آیه ۳۲ سوره مائده، ارزش آن معادل زندگی بخشیدن به تمام مردم تلقی شده، همچنین فارغ از نگاه‌های دینی، وجود هر فرد به عنوان یک عضو جامعه و سرمایه انسانی دارای اهمیت و ارزش ذاتی است؛ پس لازم است باورهای غلطی که در مورد این امر تلخ و ناخوشایند در جامعه وجود دارد، اصلاح شود تا بتوان از وقوع بیشتر آن جلوگیری کرد.
در ادامه چند باور رایج غلط در مورد خودکشی را مورد بررسی قرار می‌دهیم:
۱- «افرادی که خودکشی می‌کنند افرادی هستند که تمایلی به کمک گرفتن ندارند.» واقعیت: بسیاری از افراد سعی می‌کنند قبل از اقدام به خودکشی از دیگران کمک گیرند؛ در حقیقت مطالعات نشان می‌دهد بیش از ۵۰ درصد از قربانیان خودکشی شش‌ماه قبل از مرگ خود به دنبال کمک بوده اند.
۲- «صحبت در مورد خودکشی ممکن است به کسی ایده خودکشی دهد.» واقعیت: شما با صحبت در مورد خودکشی به شخصی ایده خودکشی نمی‌دهید، بلکه برعکس است؛ صحبت صریح و صادقانه در مورد افکار و احساسات خودکشی و تلاش برای همدلی و شنیدن صحبت‌های فرد مقابل، می‌تواند به نجات یک زندگی کمک کند، اما برای کاهش میزان خودکشی، بیش از هر چیز نیاز است در مورد ابعاد مختلف آن شناخت داشته باشیم تا بتوانیم به‌طور مطلوب و موثرتری در این زمینه برنامه‌ریزی کنیم.
۳- «هر فردی سعی در خودکشی دارد به طور حتم دیوانه است.» واقعیت: بیشتر افراد دچار افکار خودکشی روان پریش یا دیوانه نیستند، آن‌ها ناراحت، غمگین، افسرده یا ناامید هستند؛ پریشانی شدید و درد عاطفی نشانه بیماری روانی نیست.
۴- «اگر فردی مصمم به کشتن خود باشد، هیچ چیز مانع او نمی‌شود.» واقعیت: حتی یک فرد به طور کامل افسرده احساسات متفاوتی در مورد مرگ دارد که بین تمایل به زندگی و تمایل به مرگ نوسان دارد؛ آن‌ها به جای اینکه مرگ را انتخاب کنند، تنها می‌خواهند که درد متوقف شود؛ از این رو انگیزه آن‌ها برای پایان دادن به زندگی برای همیشه ادامه ندارد.
۵- «تمام افرادی که قصد خودکشی دارند علائم افسردگی دارند.» واقعیت: اگرچه میزان اقدام به خودکشی در میان افراد افسرده بالا است، اما گاهی، وقتی فرد در درون خود به نتیجه قطعی برای خودکشی می‌رسد و مقدمات لازم برای این امر را فراهم می‌کند، دچار آسودگی فکری می‌شود و ممکن است شادتر و سرزنده‌تر از قبل به نظر برسد، پس تغییر خلق ناگهانی یک فرد افسرده می‌تواند زنگ خطری برای احتمال اقدام به خودکشی باشد.
به‌طورکلی مطابق آمار، بعضی از افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر خودکشی قرار دارند، برای مثال افرادی که به تازگی واقعه تلخی مانند از دست دادن یکی از نزدیکان را تجربه کرده‌اند، نوجوانان، افرادی که سابقه خودکشی داشته‌اند، افرادی که حداقل یک نفر از اعضای خانواده آن‌ها اقدام به خودکشی داشته است و افرادی که از حمایت عاطفی و اجتماعی کمتری برخوردار هستند، احتمال بیشتری دارد که دست به این کار بزنند.
در صورتی که با شخصی با خطر خودکشی بالا مواجه شدید، به طور حتم برای دریافت راهنمایی و مشاوره با اورژانس اجتماعی ۱۲۳ تماس گیرید و اگر با فردی مواجه شدید که اقدام به مصرف دارو یا مواد خطرناک به قصد پایان دادن به زندگی خود کرده بود، برای ارزیابی میزان خطر با ۱۱۵ تماس گیرید و هرچه سریع‌تر شخص را به نزدیک ترین مرکز اورژانس برسانید.
مهم‌ترین نکته برای مواجهه با شخص دارای افکار خودکشی، تلاش برای درک و همدلی با او است و نباید نقش حمایت عاطفی را دست کم گرفت؛ تحقیقات ثابت کرده که هر چه افراد روابط اجتماعی پررنگ‌تر و حمایت عاطفی بیشتری داشته باشند، شادتر و از نظر روانی سالم‌تر خواهند بود.
اگر احتمال دادید یکی از نزدیکان یا اطرافیان شما به خودکشی فکر می‌کند، تلاش کنید بدون پرده با او صحبت کنید، بیشتر شنونده باشید و از سرزنش، احساس گناه دادن به فرد، مقایسه با دیگران و انکار درد او پرهیز کنید.
مهم‌ترین نکته این است که آن شخص بداند شما در کنار او و برای حمایتش حضور دارید و رنج او را به رسمیت می‌شناسید؛ همان‌طور که گفته شد، تصمیم به خودکشی یک تصمیم غیرقابل تغییر نیست و حتی بیش از ۵۰ درصد افراد بلافاصله بعد از اقدام به خودکشی از تصمیم خود پشیمان می‌شوند و به دنبال کمک از اطرافیان هستند.
دنباید فراموش کرد که میل به بقا، یک میل ذاتی و همگانی در وجود انسان‌ها است و اگر شخصی تصمیم گرفته به زندگی خود پایان دهد، با «اصل بودن خود» مشکلی ندارد؛ بلکه در حقیقت از «چگونه بودن خود» راضی نیست؛ لذا مهم است به او یادآوری کنیم چگونه بودن یک امر ثابت نیست و هر انسان بیش از آنکه تصور می‌کند، قدرت تغییر آن را دارد.
نظر شما