با چه سیری آثار شهید مطهری را بخوانیم؟

سمیه اجلی اظهار کرد: انسجام و نظام‌مند بودن آثار شهید مطهری نقطه عطف و دلیل اصلی است که ما می‌گوییم باید آثار شهید مطهری را خواند. شهید مطهری جزو افرادی است که به دلیل انسجام بین آثار و مطالب کمتر در ورطه تناقض‌گویی افتاده است یا شاید بگوییم نیفتاده است. امروزه در فلسفه علم، علم را آن چیزی می‌دانند که پارادوکس و متناقض نباشد. پیوسته نوشتن آثار از سوی شهید مطهری و این انضباط فکری و عملی موجب شد که ایشان در آثار خود تناقض‌گویی نکند. اگر آثار شهید مطهری و یا حداقل آن کتب مهم و اصلی ایشان خوانده شود شخص به یک نوع سیستم و نظام فکری از اسلام، که به نظر می‌رسد دقیق‌ترین نوع قرائت از دین دست، پیدا می‌کند.

نظامِ فکری شهید مطهری را باید اخذ کرد

وی افزود: وقتی این نظام فکری در شخص شکل گرفت او می‌تواند در موضوعات مختلفی از این نوع دیدگاه و نظام فکری بهره‌مند شود. شاید فردی بگوید آثار شهید مطهری برای ده‌ها سال پیش است و بسیاری از موضوعات روزِ دنیا در آثار شهید مطهری نیامد. نکته مهم همانطور که گفته شد رسیدن به آن نظام فکری شهید مطهری است که می‌توان با خواندن آثار از آن بهره‌مند شد و در مصادیق امروزه به کار برد. صرف فراگیری چند گزاره از کتب مطهری مدنظر نیست، بلکه موضوع اساسی فهم منطق فکری این استاد است. این مهم، در دوران نوجوانی و جوانی برای یک فرد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چرا که در این دوران جوانان محتاج یک نظام فکری درست و صحیح هستند. به عنوان مثال دانشجویان اغلب خودشان پیگیر جلسات و کتب می‌شوند، این امر مطلوب است، اما موضوع حائز اهمیت آن است که باید دقت داشت در اثر انس با سخن افراد و آثار آنان، شخص مدل فکر کردن و جهان‌بینی‌اش بر همان مبنا شکل می‌گیرد. گاهی انسان سِیر دارد، یعنی صرفاً زندگی می‌کند، اما گاهی فرد دارای سیرت و منش است، اینکه سیرت ما از چه آبشخوری تأمین می‌شود، حیاتی است.

انسان‌شناسی، مهم‌ترین مبنا در مطهری‌خوانی است

این استاد حوزه و دانشگاه و پژوهشگر علوم دینی تصریح کرد: در این راستا شهید مطهری آن کسی است که امام خمینی (ره) آثارش را بدون استثنا مفید می‌داند و از طرفی تجربه شخصی افراد هم نشان داده است که مطالعه کتب شهید مطهری تا چه حد بالایی می‌تواند راهگشا و مؤثر باشد. مؤسسه بینش مطهر از دهه ۷۰ شروع به کار کرده است و در یک سیر مطالعاتی منسجم و نظام‌مند در پنج سطح آثار شهید مطهری را در معرض مطالعه افراد قرار می‌دهد و کتب را به وسیله استادانی تدریس می‌کند. یکی از نکات جالب این سیر مطالعاتی که پیشنهاد من هم هست این است که شروع سیر مطالعه با موضوعات مربوط به انسان آغاز می‌شود؛ یعنی انسان اول باید خودش را بشناسد و روابط خود با اطرافیان، خدا و خودش را فهم کند تا بتواند در ادامه مسائل عمیق را متوجه شود.

کتاب خدمات متقابل ایران و اسلام هنوز به شبهات ضددینی پاسخ می‌دهد

وی گفت: من اگر بخواهم کتب شاخص و مهمی که باید از شهید مطهری خواند را معرفی کنم در وهله اول کتب مبنایی در باب انسان را حیاتی و مهم می‌دانم، همچون آزادی انسان، آزادی بندگی، خدا در زندگی انسان، سیره نبوی، مسئله نفاق، سیره امیرالمؤمنین، نهضت حسینی، امر به معروف و نهی از منکر، سیره معصومین و مهدویت. در گام بعدی به نظرم خواندن کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران بسیار راهگشا است چراکه این کتاب به بسیاری از شبهات ناسیونالیستی و ضداسلامی که معمولاً در دانشگاه‌ها مطرح می‌شود، پاسخ داده است. یکی از محاسن آثار شهید مطهری این است که ایشان سعی می‌کند در هر موضوعی تا انتها برود و موضوع و مسئله‌ای را بی‌پاسخ نمی‌گذارد. همچنین کتاب نظام حقوق زن در اسلام و تعلیم و تربیت اسلامی هم از آن دسته از آثاری است که امروزه جامعه ما محتاج آن است.

منبع: فارس