به گزارش خبرنگار ایمنا، یکی از مسائلی که از گذشته تاکنون ذهن بشریت را درگیر کرده، وجود بیگانگان در جهان هستی است. اینکه ما در این کیهان تنها هستیم یا نه، یکی از مسائلی است که تاکنون پاسخ قطعی برای آن ارائه نشده، اما به‌لحاظ ریاضی و آماری وجود حیات بیگانه ناممکن نیست.
جهانی که در آن زندگی می‌کنیم، بسیار عظیم است و همین عظمت، موجب کنجکاوی دانشمندان برای شناخت بیشتر کیهان و کشف حیات احتمالی بیگانگان شده است. در منظومه شمسی تنها سیاره زمین میزبان حیات هوشمند است و سیارات دیگری مانند مریخ ممکن است میزبان حیاتی تک‌سلولی باشد. در بین اجرام منظومه‌شمسی اقمار مشتری بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و به همین دلیل مأموریت‌های بسیاری برای بررسی آن‌ها برنامه‌ریزی شده است.
در اطراف سیاره مشتری ۷۹ قمر وجود دارد که آیو، اروپا، گانیمد و کالیستو معروف به قمرهای گالیله‌ای، بزرگ‌ترین اقمار این سیاره محسوب می‌شوندT اما در بین این اقمار، «اروپا» به دلیل پوسته یخی خود مورد توجه است. پژوهشگران معتقدند که آب موجود در این قمر با سطح سنگی زیرین خود در تماس است و امکان نفوذ مواد مغذی به آن وجود دارد که همین عامل می‌تواند به عنوان سوختی برای حیات محسوب شود؛ البته به دلیل اینکه هیچ نوری از یخ‌های غلیظ اروپا نفوذ نمی‌کند، زندگی در آن به فتوسنتز متکی نیست، اما محققان تصور می‌کنند که حیات اروپا مانند زمین، خود را براساس واکنش‌های شیمیایی حفظ می‌کند. برای شناخت بیشتر اجرام مستعد وجود حیات و بررسی ماموریت JUICE که با هدف شناخت اقمار میزان حیات احتمالی برنامه‌ریزی شده است با محسن منتظری، ستاره‌شناس و مخترع فناوری‌های حوزه نجوم گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
آیا قمر «آیو» می‌تواند مستعد وجود حیات باشد؟
خیر، درواقع «آیو» که نزدیک‌ترین قمر به سیاره مشتری محسوب می‌شود، نمی‌تواند کاندید اجرام میزبان حیات باشد. در این قمر شرایط مناسب شکل‌گیری حیات مشاهده نمی‌شود، از طرفی «آیو» فاصله کمی با مشتری دارد و به همین دلیل مغناطیس سیاره تاثیرات بسیاری روی آن اعمال می‌کند. «آیو» آتش‌فشان‌های فعال بسیاری نیز دارد و عملاً فعال‌ترین جرم موجود در منظومه‌شمسی به‌شمار می‌رود.
چرا «اروپا»، «کالسیتو» و «گانیمد» کاندیدای وجود حیات هستند؟
اقمار اروپا، کالیستو و گانیمد از سطحی ترک خورده برخوردار هستند که روی آن از یخ منجمد تشکیل شده است. شرایط موجود در این اقمار منحصر به‌فرد است و درون سطح آن‌ها اقیانوس‌های پر آبی مشاهده می‌شود. با توجه به شرایط موجود در این اقمار دانشمندان معتقدند که وجود آب مایع با این میزان از عمق می‌تواند فضای جدیدی را برای مطالعات علم اقیانوس‌شناسی به‌وجود آورد.
چرا وجود آب در اقمار «اروپا»، «کالسیتو» و «گانیمد» برای اقیانوس‌شناسی مفید است؟
درواقع این میزان از آبی که در اقمار اروپا، کالیستو و گانیمد مشاهده می‌شود، فشار بسیار زیادی به لایه‌های پایینی خود می‌آورد و این شرایط مطالعات بشر را دگرگون می‌کند. علاوه بر این مسئله مباحثی مانند تغییرات دمایی که داخل اقیانوس مشاهده می‌شود و گردش جریان وحشتناک مانند شرایط اقیانوس‌های زمین باعث شده است که اهمیت این اقمار را برای دانشمندان بیشتر کند.
با توجه به اینکه اروپا، گانیمد و کالیستو اجرام کوچکی نسبت به سیاره زمین محسوب می‌شود، موضوعات و مسائل بسیار پیچیده‌ای ممکن است در این حوزه مطرح شود و مورد مطالعه و بررسی قرار بگیرد.
آیا کاوشگر JUICE به سطح اقمار اروپا، کالیستو و گانیمد می‌رود؟
خیر، این کاوشگر قرار نیست روی سطح اقمار مورد نظر که شامل اروپا، کالیستو و گانیمد می‌شود، قدم گذارد، بلکه ابتدا تنها در مدار مشتری حرکت می‌کند سپس به ترتیب به مدار اروپا، گانیمد و کالیستو هدایت می‌شود. قمرهای اروپا، گانیمد و کالیستو به همین ترتیب در مدار مشتری قرار گرفته‌اند، درواقع اروپا دومین ، گانیمد سومین و کالیستو چهارمین قمر اصلی مشتری است. کاوشگر JUICE پس از رفتن به تمام اقمار دوباره به گانیمد باز می‌گردد و تا مدت زمان بسیاری این قمر را مورد بررسی قرار می‌دهد.
کاوشگر JUICE چه ویژگی‌هایی دارد؟
کاوشگر JUICE یک فضاپیمای شش تنی است که با موشک آریان پنج به فضا پرتاب شده است. در هنگام پرتاب ۲۸ دقیقه زمان می‌برد تا موشک در ارتفاع ۱۵۰۰ کیلومتری از کاوشگر مورد نظر جدا شود و بعد از این مرحله JUICE راه خود را به سمت مشتری در مسیری معادل ۶۲۸ میلیون کیلومتر نسبت به سطح زمین آغاز می‌کند.
کاوشگر JUICE چگونه به سمت مشتری حرکت می‌کند؟
یکی از مسائل حائز اهمیت پیرامون کاوشگر JUICE این است که در زمان پرتاب از سمت مدار کره ماه اوج می‌گیرد و عملاً از جاذبه این جرم آسمانی برای حرکت استفاده کرده و شتاب می‌گیرد. شتابی که به وسیله جاذبه کره ماه به دست می‌آورد مانند منجنیق فضاپیما را به سمت مشتری پرتاب می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود که کاوشگر با کمترین نیروی محرکه و با استفاده از نیروی جاذبه سایر اجرام انرژی لازم برای حرکت را تامین کند. در زمان بازگشت نیز از سمت سیاره زهره به زمین پرتاب می‌شود.
به غیر از اقمار اروپا، گانیمد و کالیستو آیا جرم دیگری مستعد وجود حیات است؟
به طور کلی قمرهای اروپا، گانیمد و کالیستو که به عنوان اقمار گالیله‌ای نیز شناخته می‌شوند، چهارصد سال پیش توسط گالیله کشف شده‌اند و عملاً مهمترین اجرامی به‌شمار می‌روند که مستعد وجود حیات هستند. درواقع این اجرام میزبان حیات در خارج از کره زمین بوده و حتی نسبت به سیاره مریخ نیز اولویت و برتری دارند.
نظر شما