روایت روزه اولی‌ها از یک ماه بندگی خدا؛ تشنه می‌شدم یاد امام حسین(ع) می‌افتادم

به گزارش خبرنگار ایمنا درحالی‌که صدای اذان در فضای خانه پیچیده است، همچنان منتظر است نماز پدربزرگ تمام شود و با او افطارش را باز کند، مادر بزرگ صدایش می‌زند «فاطمه جان آب جوشت سرد شد، بیا افطارت را بازکن»، اما بی‌آنکه از پای سجاده نمازی که پدربزرگ ماه مبارک رمضان به مناسبت روزه اولی شدنش به او هدیه داده، بلند شود، منتظر می‌ماند تا پدربزرگ نمازش را به اتمام برساند.

به او نگاه می‌کنم، چادرنماز سفیدی با چهره معصومانه کودکانه، چهره‌ای که در آن پاکی و لطافت کودکانه موج می‌زند، از او می‌پرسم فاطمه خانم امسال چند تا روزه گرفتی؟ قبل از اینکه پاسخ دهد برادر دوقلویش با خنده پاسخ می‌دهد: فاطمه روزه نبوده اگر هم بوده کله گنجیشکی گرفته، در حالی که با بردارش بحث می‌کند، می‌گوید: نخیرم من همه‌روزه هام را گرفتم و تازه تمام نمازهایم را سروقت خوندم.

حس و حال روزه گرفتن برای روزه اولی‌ها

از او می‌پرسم روزه بودن چه حسی داره، پاسخ می‌دهد: یه جوریه حس می‌کنم یکی از فرشته‌های خدا شدم و شیطون دیگه گولم نمی‌زند. وقتی روزه بودم سعی کردم کارهای خوب انجام دهم تا روزه‌ام قبول شود چون خدا گفته روزه واقعی اونه که گناه نکنی و کار خوب انجام دهی.

از فاطمه می‌پرسم روزه گرفتن برائت سخت نبود؟ در حالی که به چشمان مادرش نگاه می‌کند و منتظر تائید او است، می‌گوید: یکم سخت بود، روزهای اول خیلی تشنه‌ام می‌شد حتی مامانم و بعضی از دوستانم می‌گفتند اگر اذیت میشی اشکال نداره روزه‌ات را بازکنی، سال‌های بعد می‌گیری، اما من به خدا قول دادم که بچه خوبی باشم و روزه هام را بگیرم و هر موقع تشنه می‌شدم یاد امام حسین (ع) می‌افتادم و برایشان صلوات می‌فرستادم تا تشنه‌ام نشه.

تأثیر جشن روزه اولی‌ها بر ترغیب کودکان به روزه‌داری

ندا روزه اول دیگری است که امسال توانسته تمام روزهای خود را بگیرد وقتی از او می‌پرسم چه شد که تصمیم گرفتی تمام روزه‌هایت را بگیری؟، پاسخ می‌دهد: امسال عید وقتی با خانواده جشن میدان امام (جشن روزه اولی‌ها) شرکت کردم، دیدم که همه دوستان و حتی افراد کوچک‌تر از من روزه هستند و تصمیم دارند روزه‌بگیرند وقتی سرود روزه اولی‌ها پخش شد حس کردم خدا و فرشته‌ها پیش من آمدند و دارند به من آفرین می‌گویند که تصمیم گرفتم روزه هام را ادامه دهم برای همین به روزه گرفتن ادامه دادم.

این روزه اولی ادامه می‌دهد: روزه گرفتن حس خوبی داره، خوبیش اینه که حس می‌کنی به خدا نزدیک شدی و سعی می‌کنی گناه نکنی. چندین بار خیلی تشنه بودم و می‌خواستم یواشکی آب بخورم اما هر دفعه که این کار را می‌خواستم انجام بدم یادم می‌افتاد خدا داره من را نگاه می‌کنه و از انجام این کار خجالت می‌کشیدم.

از او می‌پسرم دوستانت وقتی می‌فهمیدند روزه هستی، چه برخوردی با تو داشتند؟ باکمی مکث پاسخ می‌دهد: بعضی از همکلاسی‌هام روزه نبودند حتی داخل کلاس پفک یا ساندویچ می‌خوردند، وقتی می‌فهمیدند من روزه هستم جلوی من این کار را نمی‌کردند اما بعضی از آن‌ها هم می‌گفتند بیا خوراکی بخور به کسی نمی‌گویم خوردی، اما من به حرف آن‌ها گوش نمی‌دادم و روزه‌ام را باز نمی‌کردم.

حس مثبت روزه‌داری برای روزه اولی‌ها

حسنی روزه اولی بعدی است قد و قواره کوچک اما شیطنت و بازیگوشی از چهره‌اش موج می‌زند، اصلاً امان نمی‌دهد که سوالی بپرسم و انصافاً هم خوش‌صحبت است، حسنی می‌گوید: کاش همه‌سال ماه رمضان بود، خیلی زود ماه رمضان تمام شد دلم می‌خواهد مثل این ماه همه ماه‌های سال به حرف خدا گوش دهم و دختری خوبی برای پدر و مادر باشم.

این روزه اولی ادامه می‌دهد: سر سفره افطار از خدا خواستم یک خواهر و برادر به من بدهد و می‌دانم آرزوم برآورده می‌شود چون حاج‌آقای مسجدی که من و پدرم می‌رویم در آن نماز می‌خوانیم گفت، خدا دعاهای همه را در این ماه برآورده می‌کند. روزه بودن حس قشنگی داره حس می‌کنی هرلحظه به خدا نزدیک‌تر داری می شیء.

حسنی با همان لحن کودکانه‌اش ادامه می‌دهد: «تو این ماه خیلی‌ها به من گفتند بچه‌ای و روزه نگیر، اما من دوست دارم که به حرف خدا گوش بدم. فکر می‌کنم روزه باعث میشه من در این ماه دختر خوبی باشم و شیطونی نکنم و مامانم از من راضی باشد حتی تو این ماه برای اینکه مامانم خسته نشود اتاقم را تمیز نگه می‌داشتم و کمکش سفره افطار را پهن می‌کردم.

اکتسابی بودن آداب اسلامی

برای بررسی تأثیرات روزه گرفتن از سنین کودکی بر تقویت هویت دینی افراد به سراغ فاطمه کریمی، استاد حوزه و دانشگاه می‌روم، وی با اشاره به تأثیرات مثبت ترغیب کودکان برای روزه‌داری می‌گوید: روزه‌داری همچون هر خصوصیت اخلاقی خوب اکتسابی است و باید از سنین کودکی برای فرد تبیین و نهادینه شود.

این استاد حوزه و دانشگاه ادامه می‌دهد: به همین خاطر است که اهل‌بیت (ع) در احادیث و روایت خود به اهمیت ترغیب کودکان به فرایض دینی همچون نماز و روزه تشویق می‌کنند که یکی از معروف‌ترین این روایات، روایت امام باقر (ع) است. ایشان در روایتی می‌فرمایند: «ما کودکان خود را وقتی پنج‌ساله‌اند به نماز امر می‌کنیم ولی شما کودکانتان را وقتی هفت‌ساله شدند به نماز امر کنید. ما کودکان خود را وقتی هفت‌ساله‌اند به روزه وامی‌داریم، به‌اندازه‌ای که توان دارند؛ چه نصف روز باشد یا بیشتر یا کمتر. وقتی تشنگی و گرسنگی بر آن‌ها چیره شد، افطار می‌کنند تا اینکه به روزه عادت کنند و توان آن را بیابند ولی شما کودکانتان را وقتی نه‌ساله شدند، به‌اندازه‌ای که توان دارند به روزه وادارید و وقتی تشنگی بر آنان چیره شد، افطار کنند».

وی می‌افزاید: همان‌طور که والدین برای اینکه فرزند خود به مطالعه علاقه‌مند شود از همان دوران کودکی او را تشویق به مطالعه می‌کنند در مورد فرایض دینی هم باید به این‌گونه عمل شود، البته ذکر این نکته ضروری است که در بحث تربیتی کودمان به پدر و مادر خود نگاه می‌کنند و هر چه پدر و مادر خود عمل می‌کنند، آن‌ها از آن‌ها تقلید می‌کند پس نمی‌توان انتظار داشت کودکی که پدر و مادرش درزمینهٔ فرایض دینی کمی کاهلی می‌کنند، آن کودکان به انجام این فرایض اهتمام داشته باشد.

کریمی ادامه می‌دهد: در شرایطی که پدر و مادر هنگام سحری خوردن و افطار کردن کودکشان را هم کنار خود می‌نشانند فرزند آن‌ها می‌تواند به‌خوبی حس معنویت روزه‌داری را درک کند به همین جهت الگو بودن در رفتارهای عبادتی بهترین شیوه تشویقی برای کودک و نوجوان است.

وی تأکید می‌کند: در مباحث تربیتی اجبار نتیجه عکس می‌دهد و باعث می‌شود کودک نسبت به انجام آن بی‌علاقه و حتی متنفر شود به همین خاطر در حوزه مباحث تربیتی و انجام آن توسط کودک باید والدین با فرزند خوددوست باشند و در رعایت آداب اسلامی این موضوع صدق می‌کند، هیچ‌یک از آداب اسلامی با اجبار و تحمیل به نتیجه نمی‌رسد به‌ویژه روزه گرفتن که برای انجام آن باید ساعت‌ها در طول روز از خوردن، آشامیدن و کارهای دیگری که روزه را باطل می‌کند پرهیز کرد.