به گزارش خبرنگار ایمنا، محیط‌زیست همواره برای بشر از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده، زیرا حیات انسان به شرایط زیست‌محیطی بسیار وابسته است و اگر محیط‌زیست با مشکل مواجه شود، قطعاً حیات بشر در تحت تأثیر قرار می‌گیرد. یکی از عناصر حیاتی موجود در طبیعت که زندگی انسان ارتباط بسیار تنگاتنگی با وجود این عنصر دارد، آب است.
آب، مایه حیات است و نبود آن مشکلات بسیاری را برای بشر به همراه دارد، اما چیزی که امروزه دغدغه بشریت و جوامع علمی شده، نبود آب نیست، بلکه سلامت آن است. برای درک بیشتر اهمیت سلامت آب و بررسی نقش علم شیمی در تأمین آب سالم با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
سلامت آب چه اهمیتی برای بشریت دارد؟
آب سالم از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا سلامت آن، سلامت بشریت را تأمین می‌کند، به خصوص در سنین پایین مصرف آب سالم بسیار حائز اهمیت است. امروزه علم نوین ثابت کرده که آب سالم و نقطه مقابل آن یعنی آب ناسالم می‌تواند تأثیرات گسترده‌ای بر رشد کودکان داشته باشد.
آب ناسالم تهدیدی برای حیات بشریت محسوب می‌شود، به همین دلیل کشورهای توسعه‌یافته همواره به دنبال تأمین آب سالم هستند و در این راستا به کشورهای آفریقایی که از نظر مالی در سطح مطلوبی قرار ندارند نیز کمک می‌کنند تا به آب سالم دسترسی داشته‌باشند.
چرا آب برای حیات بشر مهم است؟
از دیدگاه بشر آب عامل بسیار مهمی برای حیات محسوب می‌شود. اگر به ساختار بدن انسان نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که درصد بسیار زیادی از بدن را آب تشکیل داده است و قطعاً نبود این عنصر می‌تواند چالش‌های بسیار ناگواری برای موجودات زنده به همراه داشته‌باشد.
اگر به شرایط زندگی انسان بنگریم، متوجه می‌شویم که هر فرد می‌تواند چند روز بدون غذا زندگی کند و در این شرایط آسیب زیادی به بدنش وارد نمی‌شود، اما اگر طی مدت زمان کوتاهی آب به بدن نرسد یا گرمای محیط باعث تبخیر آب بدن شود، مشکلات بسیاری برای سلامت پوست و سایر نقاط بدن رخ می‌دهد.
آب ناسالم چه عوارضی به همواره دارد؟
با توجه به ویژگی‌هایی که آب دارد، می‌توان آن را مایه حیات دانست، اما اگر از سلامت کافی برخوردار نباشد می‌تواند عوارض بسیاری برای حیات انسان به همراه داشته‌باشد. در صورتی که آب از سلامت کافی برخوردار نباشد، می‌تواند روی سیستم قلب و عروق، مغز و اعصاب و کلیه بدن تأثیر بگذارد، همچنین آب ناسالم می‌تواند باعث اختلال در چرخه بدن شود، بنابراین سلامت آب اهمیت بسیاری برای حیات بشر دارد.
آیا در آب سالم املاح معدنی وجود دارد؟
بله، درواقع آب سالم به طور میانگین کمی سختی دارد. آبی که همواره برای مصارف خانگی و شرب استفاده می‌شود، عمدتاً سخت است، زیرا املاح دارد و اگر در آب املاحی وجود نداشته‌باشد، تبدیل به آب مقطر خواهد شد که مصرف این ماده برای جامعه توصیه نمی‌شود. با توجه به این مسئله وجود میزان کمی از تمام املاح معدنی برای تأمین سلامت آب لازم است.
علم شیمی چه نقشی در تأمین سلامت آب ایفا می‌کند؟
علاوه بر اینکه آب می‌تواند حیات بشر را تهدید کند، می‌تواند ناقل بیماری‌های بسیاری نیز باشد. از گذشته‌های بسیار دور تا به امروز بیماری‌های بسیاری از طریق آب به انسان‌ها منتقل شده که از جمله آن‌ها می‌توان به وبا اشاره کرد، بنابراین سلامت آب از اهمیت زیادی برخوردار است.
در این راستا علم شیمی نقش ویژه‌ای ایفا می‌کند و در حوزه‌های مختلف قصد دارد که سلامتی آب را تأمین کند. درواقع علم شیمی می‌تواند در جهت شناسایی یون‌ها و املاح موجود در منابع آبی و تشخیص آلاینده‌ها کمک کند، همچنین این دانش در شناخت عواملی که می‌تواند سلامت آب را تحت تأثیر قرار دهد، نقش ویژه‌ای دارد. علاوه بر این موارد علم شیمی به دنبال روش‌هایی برای حذف آلاینده‌ها از منابع آبی است و امروزه یکی از مهم‌ترین مباحث مطرح در بین پژوهشگران شیمی مربوط به همین مسئله است.
چه عواملی در سلامت آب تأثیر دارد؟
به طور کلی آلاینده به عواملی گفته می‌شود که می‌تواند با ورود به منابع آبی، سلامت آن را تحت تأثیر قرار دهد و در این صورت مصرف آب موجود در آن منبع می‌تواند برای گیاهان و جانوران چالش‌برانگیز باشد. از جمله عوامل آلوده‌کننده آب می‌توان به آلاینده‌های ناشی از آلودگی هوا، ریزگردها، پساب کارخانه، پتروشیمی و ذوب آهن اشاره کرد. در این صنایع آلاینده‌هایی وجود دارد که بعضاً بسیار خطرناک بوده و حتی می‌توانند با ورود به آب باعث بروز سرطان در انسان‌ها شود.
سخن آخر...
علم شیمی در حفظ سلامت آب نقش ویژه‌ای دارد و عملاً وظیفه این دانش حذف آلاینده‌هایی است که توسط عوامل مختلف سلامت آب را تحت تأثیر قرار داده است. این مسئله امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و در ایران نیز از سال ۲۰۱۰ تاکنون مقالات بسیاری پیرامون مباحث مرتبط با سلامت آب منتشر شده است، اما همچنان با معضل آلودگی آب مواجه هستیم.
متأسفانه همچنان توسط کارخانه‌های کشور آلاینده بسیاری تولید می‌شود و در کنار آن آلودگی هوا نیز تأثیرات بسیاری بر چرخه آب گذاشته است، درواقع وجود پدیده باران اسیدی یکی دیگر از عوامل آلوده‌کننده آب است که جزو نتایج فعالیت‌های صنعتی بشر است.
نظر شما