به گزارش خبرنگار ایمنا، روز «ساعت زمین» رویدادی است که از یک ایده ساده و نخستین بار توسط روزنامه «سیدنی مورنینگ هرالد» در سال ۲۰۰۷ مطرح شد. در زمان مطرح شدن این موضوع، ۲.۲ میلیون نفر از ساکنان سیدنی اقدام به خاموش کردن چراغ‌های غیرضروری کردند و به دنبال آن، بسیاری از شهرهای دیگر جهان نیز این رویداد را به تصویب رساندند و اکنون به بزرگ‌ترین کمپین محیط زیستی جهان تبدیل شده است.
این رویداد همه ساله در آخرین شنبه ماه مارچ میلادی از ساعت ۲۰:۳۰ تا ۲۱:۳۰ به وقت محلی برگزار می‌شود. در این روز با خاموش کردن نورپردازی المان‌ها و نمادهای شهرهای بزرگ مانند خانه اپرای سیدنی یا برج ایفل به مدت یک ساعت سعی شده تا این پرسش در ذهن مردم شکل بگیرد که علت این خاموشی چیست و برای یافتن پاسخ جست‌وجو کنند و نسبت به بحران‌هایی که متوجه کره زمین است، آگاه شوند.
همچنین صندوق جهانی طبیعت به‌منظور آگاهی‌بخشی نسبت به بحران تغییرات اقلیم و گرمایش جهانی، اقدام نمادین ساعت زمین را طراحی و اجرا کرده است و اکنون در بیش از هزار شهر دنیا در این روز نورپردازی المان‌های شهری به مدت یک ساعت خاموش و برنامه‌هایی از سوی رادیو و تلویزیون در این زمینه پخش می‌شود.
درحال‌حاضر صندوق جهانی طبیعت (WWF) به عنوان بزرگ‌ترین سازمان غیردولتی زیست‌محیطی جهان مجری اصلی این برنامه بوده و امکانات خود در سراسر جهان را در اختیار این طرح گذاشته است، هر چند این طرح غیرانتفاعی زیست‌محیطی در انحصار هیچ گروهی نیست و هر شخص و سازمانی می‌تواند در این برنامه مشارکت داشته باشد.
بنابر اعلام صندوق جهانی طبیعت، هدف از این طرح صرفه‌جویی برق به مدت یک ساعت نیست، بلکه یادآوری هزینه انرژی مصرف شده برای کره زمین و درخواست تعهدات بین‌المللی قدرتمند برای متوقف کردن پدیده گرم شدن هوا است. این حرکت عظیم اجتماعی توجه جهانیان به انرژی و مسئله محیط زیست را بیش از پیش به خود جلب کرد و تا جایی پیش رفت که بسیاری از شهرهای جهان نیز به حمایت از این طرح برخاستند.
براساس اطلاعات موجود، نخستین باری که گرامیداشت ساعت زمین در ایران برگزار شد، برابر بود با سال ۱۳۹۰ که با خاموشی چراغ‌های برج میلاد در تهران بود. سال بعد یعنی در سال ۱۳۹۱ تعداد بیشتری از شهرهای کشور به وسیله خاموشی سازه‌های معروف کشور به این حرکت جهانی پیوستند و علاوه بر برج میلاد، برج آزادی تهران، سی و سه پل اصفهان، پل سفید اهواز و ساعت میدان شهرداری رشت نیز چراغ‌های خود را خاموش کردند.
طبق برآوردهایی که برای ساعت خاموشی توسط کارشناسان به عمل آمده، اگر ۳۰ میلیون مشترک برق تنها معادل یک لامپ ۱۰۰ واتی از مصارف روشنایی خود را خاموش کنند، موجب صرفه‌جویی سه هزار مگاواتی مصرف انرژی می‌شود.
روز ساعت زمین رویکرد نجات‌بخش محیط‌زیست
اسماعیل کهرم، کارشناس و کنشگر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به تاریخچه و روند نام‌گذاری روزی به نام ساعت زمین، می‌گوید: این اقدام هر چند نمادین، اقدام شایسته‌ای بود که مردم جهان را ملزم کرد حداقل یک روز از ۳۶۵ روز سال که در حال تخریب زمین و محیط زیست هستند در برابر آن مسئول و به فکر حفاظت از زمین و محیط‌زیست اطراف خود باشند.
وی ادامه می‌دهد: یکی از آسیب‌های که زمین را تهدید می‌کند وجود بیش از حد روشنایی معابر، ساختمان‌ها و منازل است و تاکنون به قدری این آلودگی نوری پیش رفته که حالت شب را از زمین گرفته است و سفینه‌هایی که فضا را رصد می‌کنند، از نورانی شدن بیش از حد زمین در شب گزارش می‌دهند، به‌طوری که اجسام نزدیک به کره زمین به دلیل روشنایی بیش از حد قابل رصد نیست.
این کنشگر محیط‌زیست با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی مناسبتی مهم همچون روز ساعت زمین، تصریح می‌کند: سطح دانش عموم مردم کشور ما نسبت به مسائل محیط‌زیستی نسبت به سایر کشورها حتی کشور همسایه بسیار پایین است و همین امر باعث شده عموم جامعه درک مناسبی از اهمیت روز ساعت زمین نداشته باشند.
وی می‌افزاید: در جامعه ما هنوز فلسفه اهمیت محیط‌زیست تبیین نشده است، به همین دلیل مناسبت‌های محیط‌زیستی مهم همچون روز ساعت زمین بیشتر جنبه نمادین و تبلیغاتی به خود گرفته است تا اینکه رویکردی اثربخش داشته باشد.
کهرم ادامه می‌دهد: محیط‌زیست هنوز در مدارس ما به یک اولویت مهم درسی تبدیل نشده است، به همین دلیل هنوز بعد از گذشت دهه‌ها نتوانستیم نسلی متعهد به محیط‌زیست تربیت کنیم، همچنین هنوز بسیاری از فارغ‌التحصیلان تحصیلات تکمیلی هم اطلاعی از روز ساعت زمین، هدف و اهمیت آن ندارند، چه برسد که بخواهند اقدامات این روز را به عنوان یک فرهنگ در زندگی روزمره خود به کار ببرند.
وی تصریح می‌کند: روز ساعت زمین مغفول مانده است و به همین خاطر به هدف اصلی این روز که همان مصرف انرژی کمتر و حفاظت از زمین است، دست نیافته‌ایم و این در حالی است که با بحران انرژی روبه‌رو هستیم.
این کارشناس و کنشگر محیط‌زیست با اشاره به اهمیت سازمان‌های مردم‌نهاد در فرهنگ‌سازی مناسبت‌های مهم، می‌گوید: نمی‌توان نقش سازمان‌های مردم‌نهاد در تبیین مناسبت‌های مهم همچون روز ساعت زمین را نادیده گرفت و اگر در کشورهای توسعه یافته این روز توانسته نقش مهمی در کاهش مصرف انرژی و حفاظت محیط‌زیست داشته باشد، به دلیل ورود جدی سازمان‌های مردم‌نهاد به این حوزه بوده است.
ساعت زمین؛ یادآور کاهش مصرف انرژی و سوخت‌های فسیلی
حبیب حاج‌سیدی‌گلشیرازی، فعال محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به اینکه «ساعت زمین» یک اقدام نمادین جهانی به منظور یادآوری اهمیت صرفه‌جویی در مصرف انرژی است که همه ساله در فاصله ساعت ۲۰:۳۰ تا ۲۱:۳۰ به وقت محلی و در آخرین شنبه ماه مارس هر سال انجام می‌شود، می‌گوید: امسال این روز مصادف با پنجم فروردین ماه جاری است و ایران نیز در کنار سایر کشورها در این طرح مشارکت خواهد کرد.
وی با تاکید بر اینکه ساعت زمین، یک اقدام مشترک جهانی در راستای یادآوری اهمیت کاهش مصرف انرژی و سوخت‌های فسیلی است که بر گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی اثرگذار هستند، اظهار می‌کند: این اقدام نمادین بهانه‌ای برای جلب توجه مردم جهان به وضعیت محیط‌زیست است که هر سال برنامه‌های بیشتری در دستور کار مجریان ساعت زمین در شهرهای مختلف قرار می‌گیرد.
این فعال محیط زیست، گرمایش زمین را بزرگ‌ترین معضل محیط زیستی می‌داند و می‌افزاید: مقابله با آثار تغییرات اقلیمی دغدغه اصلی فعالان محیط‌زیست در سراسر جهان بوده است و اختصاص ساعتی مشخص در یک روز خاص از سال برای حرکتی جمعی به منظور اطلاع‌رسانی درباره تغییر آب و هوایی، اقدام بی‌سابقه‌ای به شمار می‌رود که با اقبال جهانی روبه‌رو شده است.
وی ادامه می‌دهد: در شرایط عادی و طبیعی، الگوهای آب و هوایی و دمای زمین در طول یک دهه یا سال تغییر می‌کند که دلیل آن چرخه طبیعی زمین است که طوفان، سیلاب‌ها، خشکسالی و آتش‌سوزی‌های شدید در جنگل‌ها حاکی از تغییراتی غیر معمول با سرعتی بالا در جو زمین است، اما به جز این تغییر دمایی که به شکل طبیعی رخ می‌دهد، فعالیت‌های مخرب انسانی مهم‌ترین دلیل تغییرات اقلیمی است که اکنون به عنوان تهدید بزرگ قرن با آن مواجه هستیم.
گلشیرازی با بیان اینکه امروز طرح جهانی «ساعت زمین» هم‌زمان با سراسر جهان و کشور در استان اصفهان به احترام زمین و حفظ سرمایه‌های ملی برای آیندگان و بهینه‌سازی مصرف انرژی برگزار می‌شود، خاطرنشان کرد: اصفهان از پیشگامان برپایی با شکوه این کمپین جهانی بوده به طوری که در سال‌های اخیر حرکت نمادین خاموشی چراغ‌های چهل ستون، پل‌خواجو و عمارت عالی‌قاپو برای حیات زمین برای همه مردم خاطره‌انگیز شده است.
نظر شما