از آیین «کلوخ‌اندازان» یزد تا «روزه سری» مازندران

شاید هیچ ماه یا موسم دیگری مانند ماه مبارک رمضان این‌همه تنوع آداب‌ورسوم و عادت‌های دوست‌داشتنی نداشته باشد، آدابی که به‌مرورزمان بخشی از آن به فراموشی تاریخ سپرده می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اگر تاریخ چند هزارساله ایران را ورق بزنید، می‌بینید که هر آئینی از دیرباز آداب‌ورسوم دیرینه‌ای داشته که با گذشت زمان یا کمرنگ شده یا از بین رفته است، مانند آداب‌ورسوم ماه مبارک رمضان.

دورهمی‌های رمضانی از دیرباز در گوشه و کنار ایران با آداب‌ورسومی خاص برگزار می‌شد؛ وجه مشترک همه این آئین‌های رمضانی از قدیمی تا امروزی‌شان، تقویت همدلی و درک بهتر تجربه‌های معنوی از این ماه بوده است اما متأسفانه امروزه بخشی از آئین‌ها به دلیل تغییرات فرهنگی و سبک زندگی فراموش‌شده است.

ازاین‌رو خبرگزاری ایمنا در جهت معرفی و احیای این آئین‌های ارزشمند در ماه مبارک رمضان هرروز به آئین‌های فراموش‌شده و یا در حال فراموشی سه استان کشور می‌پردازد.

آئین «کلوخ اندازان»

منصور قربانی، رئیس دفتر تخصصی هنرهای ملی و آئینی شهرداری اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: ایران یکی از معدود کشورهای مسلمان است که با تنوع آئین‌های مختلف روبه‌روست که بخش اعظمی از این تنوع به آئین‌های ماه مبارک رمضان اختصاص پیدا می‌کند، اما با روند جهانی‌شدن بسیاری از این آئین‌ها در طول زمان فراموش‌شده یا رو به فراموشی هستند.

وی ادامه داد: یکی از آئین‌ها «کلوخ اندازان» است که مربوط به مردم یزد می‌شود. مردم این شهر این آئین را برای استقبال ماه مبارک رمضان به‌جا می‌آوردند.

رئیس دفتر تخصصی هنرهای ملی و آئینی شهرداری اصفهان تصریح کرد: براساس مطالعات مردم‌شناسی علت نام‌گذاری این آئین مشخص نیست اما در این آئین مردم به دامن طبیعت می‌روند و با طبخ آشی به نام «شولی» ضمن به‌جا آوردن صله‌رحم این آئین را به‌جا می‌آوردند.

آئین «قاصد درکردن»

وی گفت: آئین دیگر که بازهم مربوط به شهر یزد می‌شود «قاصد درکردن» است که یکی از قدیمی‌ترین آئین ماه مبارک رمضان در یزد است. در قدیم مردم برای رؤیت هلال ماه مبارک رمضان بالای منارهای مسجد رفته و آسمان را رصد می‌کردند اما اگر به‌خاطر ابری بودن هوا یا دلیل دیگر، رؤیت ماه امکان‌پذیر نبود، افرادی به نماینده مردم شهر یزد به روستاها و شهرهای اطراف رفته و آنجا آسمان را رصد می‌کردند.

قربانی اضافه کرد: یکی از آئین ماه مبارک رمضان که امروزه از بین رفته است، «آیین حلبی بران» بود که این آئین مربوط خطه مازندران است. در قدیم رسم بوده افرادی که تمایل به فرزند پسر داشتند نذر می‌کردند که در طول ماه رمضان مردم را برای سحری بیداری کنند، این کار توسط پیت حلبی و زدن چوب به آن صورت می‌گرفت.

وی افزود: درگذشته در مازندران رسم بود افرادی که فرزند پسر می‌خواستند نذر می‌کردند که در طول ماه مبارک رمضان مردم را برای خوردن سحری بیدار کنند، به این صورت که یک پیت حلبی خالی به گردن خود می‌آویختند و با چوب به آن ضربه می‌زدند تا مردم برای سحری بیدار شوند که البته این رسم‌ها از بین رفته است.

آئین «روزه سری»

رئیس دفتر تخصصی هنرهای ملی و آئینی شهرداری اصفهان بابیان اینکه یکی دیگر از آئین‌های رو به فراموشی خطه مازندران «روزه سری» است، تصریح کرد: در این آئین، روزه اولی‌ها بر سر سفره افطار تا زمانی که از جانب بزرگان هدیه‌های ارزشمندی تحت عنوان «روزه‌سری» همچون طلا برای دختران و یا نقره برای پسران دریافت نمی‌کردند، افطار خود را باز نمی‌کردند.

آئین «کلیدزنی»

وی با اشاره به آئین ماه مبارک رمضان در استان کرمان، افزود: یکی از آئین‌های فراموش‌شده ما مبارک رمضان در کرمان آئین «کلید زنی» است. این آئین که در شب‌های ماه مبارک رمضان صورت می‌گرفت، زنی داخل یک سینی آینه، سرمه‌دان و یک جلد کلام‌الله مجید قرار می‌داد و به منازل اهل محل می‌رفت و درحالی‌که صورت خود را با چادر می‌پوشاند با کلید به سینی می‌زد.

قربانی اضافه کرد: صاحب‌خانه پس از باز کردن در، آینه داخل سینی را برمی‌داشت و چهره خود را می‌نگریست، سپس مقداری شیرینی، یا پول داخل سینی قرار می‌داد. کلیدزن این عمل را با نیت از پیش تعیین‌شده انجام می‌دهد و صاحب‌خانه به او می‌گفت که هر مراد و نیتی داشته باشی، خداوند آن را برآورده می‌سازد. در پایان خوراکی‌ها یا پول جمع‌آوری‌شده را به مستمندان می‌دادند.

آئین «الله رمضونی»

وی گفت: آئین دیگر در استان کرمان «الله رمضونی» است. این آئین از شب سوم ماه مبارک رمضان آغاز می‌شد و در آن عده‌ای از جوانان با رفتن به محله‌های اطراف محل زندگی خود و خواندن سرودی که پایان هر بیت آن جمله «صل علی محمد صلوات بر محمد» تکرار می‌شد، از صاحب‌خانه تقاضای مبلغی برای کمک به مستمندان و نیازمندان شهر می‌کردند.

کد خبر 649577

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.