به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۰ میلیون تن گندم تولید کرد و رده‌بندی جهانی رتبه چهاردهمین تولیدکننده گندم را به خود اختصاص داد. این رتبه در سال ۲۰۲۲ یک پله ارتقا پیدا کرد و ایران توانست با رشد ۲۸ درصدی نسبت به سال قبل، رده سیزدهم را از آن خود کند. طبق برآوردهای سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) ایران احتمالاً در سال ۲۰۲۳ در رده سیزدهم باقی بماند.
از طرفی، دفتر خدمات کشاورزی خارجی آمریکا وابسته به وزارت کشاورزی این کشور در جدیدترین گزارش خود موسوم به «غلات؛ بازارها و تجارت جهانی» پیش‌بینی کرده است که تولید گندم ایران در سال ۲۰۲۳ با رشد ۱۰ درصدی مواجه شود.
براساس پیش‌بینی‌های این مرکز، احتمالاً تولید جو و برنج ایران در سال میلادی جاری، به ترتیب ۱۱ و پنج درصد، افزایش پیدا کند. قابل ذکر است رشد تولیدات کشاورزی ایران در شرایطی رقم خورده که نگرانی زیادی نسبت به تأثیر جنگ اوکراین و روسیه بر تولیدات کشاورزی جهان وجود داشت، حال‌آنکه در سال ۲۰۲۲ تولید گندم جهان در این سال با افزایش دو درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شد و به ۷۹۴ میلیون تن رسید.
پایداری امنیت غذایی که از برنامه‌های اصلی دولت سیزدهم
امنیت غذایی از مقوله‌های مهمی است که در همه کشورها و در قانون اساسی نسبت به اهمیت آن تأکید شده است. واضح است که میان امنیت غذایی دریک کشور با تولیدات کشاورزی آن ارتباطی مستقیم وجود دارد، به‌طوری‌که گفته می‌شود غذا برای کشورها در حکم اسلحه بوده و از این طریق می‌توان دریک منطقه بحران به وجود آورد یا از بحران گذر کرد، به‌ویژه از زمانی که جنگ بین اوکراین و روسیه آغاز شد بحث امنیت غذایی در کشورهای مختلف ارزش بالاتری پیدا کرد.
اما با توجه به آمار ارائه شده، ایران توانسته است در این مسیر گام‌هایی مثبت را بردارد، به‌گونه‌ای که باوجود جنگ روسیه و اوکراین و ضمن اصلاح اقتصادی ما در کشور، کمبود، صف و جیره‌بندی نداشتیم که به گفته ساداتی‌نژاد، وزیر جهاد کشاورزی به دلیل غیرت کشاورز، دامدار، مرغدار و باغدار ایرانی است که پای سفره مردم کشور ایستادند.
وی اضافه می‌کند: علی‌رغم تغییر اقلیم جهانی، امروز ظرفیت تولید در ایران در جنوب غرب آسیا نظیر ندارد، اگر ما شاخص قدرت غذا را در غرب آسیا موردبررسی قرار دهیم، ایران مقام اول را در جنوب غرب آسیا دارد.
وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر پایداری امنیت غذایی که از برنامه‌های اصلی دولت سیزدهم در بخش کشاورزی است، اظهار می‌کند: حدود ۸۰ درصد امنیت غذایی در داخل تأمین می‌شود، بنابراین برای دستیابی به هدف ۹۵ درصدی امنیت غذایی در برنامه هفتم توسعه و اینکه دچار ناپایداری در فراوانی و میزان غذای تولیدی کشور نشویم و کمبودی در قفسه نداشته باشیم، نیاز به سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی کشور داریم.
از دیدگاه کارشناسان این حوزه نیز، بخش کشاورزی به‌تنهایی از ظرفیت کاملی برای رفع مشکلات اقتصادی کشور برخوردار است و فقط توجه و حمایت دولت را لازم دارد که با سیاست‌گذاری‌های کلان خود بتواند کشاورزی را تقویت و در نتیجه ضریب امنیت غذایی را ارتقا دهد.
البته با توجه به اهمیت کشاورزی، سیاست خارجی همه کشورها ارتباطی جدی با امنیت غذایی پیدا کرده است، چه‌بسا کشوری موفق‌تر به‌شمار می‌رود که از امنیت غذایی بالاتری برخوردار باشد. در این میان کشور ایران با ۸۵ میلیون نفر جمعیت که حدود یک درصد جمعیت هشت میلیارد نفری جهان را در خود جای‌داده است، با در اختیار داشتن یک و نیم درصد ذخایر گندم و غلات جهان، رشد چشمگیری را در این زمینه به دست آورده است.
در شرایطی که امنیت غذایی در جهان به دلایلی چون خشک‌سالی و تحولات جهانی در بحران قرار داشت، ایران با تولید و واردات محصولات استراتژیک چون گندم در این زمینه کمبودی نداشت، به‌طوری‌که مسئولان از افزایش ۳.۵ میلیون تنی ذخایر گندم خبر می‌دهند که نشان از رشد تولید این محصول، نسبت به سال گذشته دارد.
رشد ۲۵ درصدی تولید گندم و برنج نسبت به سال گذشته
سعید پاینده، کارشناس و فعال بخش کشاورزی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا می‌گوید: در سال ۲۰۲۲ به دلایلی چون شرایط اقلیمی و جنگ‌های منطقه‌ای پیش‌بینی می‌شد کشورهای جهان با مشکلات زیادی در زمینه تأمین محصولات کشاورزی استراتژیک مواجه شوند اما ایران توانست با رشد تولیدات خود در سه محصول اصلی گندم، جو و برنج این چالش را پشت سر بگذارد.
وی اظهار می‌کند: چین، هند، روسیه، ایالات‌متحده و فرانسه به ترتیب از کشورهای تراز اول در تولید گندم به شمار می‌آیند که در سال گذشته هم در رتبه‌های نخست قرار داشتند.
این کارشناس کشاورزی اضافه می‌کند: اما ایران هم بر طبق گزارش سازمان فائو با وجود تحریم‌ها و شرایط اقتصادی دشواری که با آن دست‌به‌گریبان بوده توانست در این زمینه رتبه نسبتاً خوبی را به دست آورد، به‌طوری‌که یک پله نسبت به سال گذشته‌اش پیشروی داشته و این خبر خوبی است.
پاینده تصریح می‌کند: هرچند کشور ما از قابلیت‌های بسیار بالایی برای رشد کشاورزی برخوردار و سزاوار رتبه برتری در زمینه تولیدات کشاورزی است، اما شرایط اقلیمی این سرزمین به‌علاوه مشکلات تحریم و موانع و محدودیت‌های اقتصادی را هم باید در نظر گرفت و رتبه فعلی را قابل‌قبول دانست.
وی یادآور می‌شود: از اولویت‌های اصلی دولت سیزدهم که همواره نسبت به آن وعده‌های زیادی هم داده شده، توسعه تولیدات کشاورزی به‌خصوص محصولات استراتژیک بوده که خوشبختانه تا میزانی هم به تحقق رسیده است.
این کارشناس کشاورزی خاطرنشان می‌کند: افزایش تولید دو محصول اصلی گندم و برنج در سال ۱۴۰۱، گویای این موفقیت است که طبق گزارش‌های موجود، ۲۵ درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است، درصورتی‌که میانگین جهانی تولیدات غلات دنیا کاهش دودرصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.
پاینده اضافه می‌کند: در این حال برای رسیدن به خودکفایی بیشتر، ضرورت دارد در این زمینه دولتمردان، جدیت بیشتری را اعمال کنند و با حمایت و ارائه تسهیلات لازم به کشاورزان و توجه بسیار بیشتر به بخش خصوصی تحولات عمیق‌تری را برای این بخش موجب شوند.
نظر شما