احداث ایستگاه تحقیقاتی در مریخ رویای کنونی بشر است

به گزارش خبرنگار ایمنا، با توجه به تحقیقات مریخ‌نورد فرصت و کنجکاوی، درحال‌حاضر مطمئن هستیم که در گذشته رودخانه‌های آب در سیاره مریخ وجود داشته است؛ همچنین امکان دارد که در قطب این سیاره آب به صورت منجمد وجود داشته باشد. تاکنون بشر اطلاعات بسیاری در رابطه با سیاره مریخ به‌دست آورده، اما همچنان رازهای بسیاری در این سیاره وجود دارد که بشر به دنبال یافتن آن‌ها است.

برای شناخت بیشتر دستاوردهای بشر در زمینه مریخ و بررسی پروژه‌های اکتشافی این سیاره با محسن منتظری، ستاره‌شناس و مخترع فناوری‌های حوزه نجوم گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

سیاره مریخ از نظر زمین‌شناسی چه ویژگی‌هایی دارد؟

یکی از ویژگی‌های بسیار مهم سیاره مریخ، حرارتی است که زیر سطح این سیاره وجود دارد. این حرارت از اهیمت بسیار زیادی برخوردار است، زیرا دمای جوی سیاره مریخ به طور میانگین حدود منفی ۵۰ درجه سلسیوس ثبت شده و اگر بخواهیم در این سیاره زندگی کنیم، مجبور خواهیم شد که از منابع دیگری مانند انرژی زمین‌گرمایی برای افزایش دمای جو مریخ استفاده کنیم.

آیا نمی‌توان از انرژی خورشید برای گرمایش مریخ استفاده کرد؟

خیر، درواقع فاصله سیاره مریخ از خورشید نسبت به زمین بسیار بیشتر است و به همین دلیل عملاً انرژی سولار در این سیاره به مراتب کمتر از زمین است. با توجه به این مسئله مجبور هستیم که از منابع دیگری مانند انرژی زمین گرمایی استفاده کنیم.

انرژی زمین گرمایی مریخ چگونه کشف شد؟

درواقع کشف انرژی زمین گرمایی در سیاره مریخ نتیجه تحقیقات مریخ‌نورد اینسایت بود و یکی از دلایلی که این دستاورد از اهمیت زیادی برخوردار بود نیز تأثیر آن در افزایش دمای جو سیاره است.

اینسایت تا چه زمانی به فعالیت خود ادامه می‌دهد؟

متأسفانه در حال حاضر مریخ‌نورد اینسایت روزهای آخر مأموریت خود را سپری می‌کند و تقریباً آخرین تصاویر این کاوشگر در حال ارسال است. درواقع اینسایت در معرض طوفان‌های سیاره مریخ قرار داشته و به همین دلیل پنل‌های خورشیدی آن دیگر قادر به دریافت انرژی خورشید و تغذیه مریخ‌نورد نخواهند بود.

به غیر از اینسایت چه کاوشگرانی در سیاره مریخ فعالیت می‌کنند؟

قبل از اینسایت مریخ‌نورد استقامت برای مطالعه مریخ به این سیاره ارسال شد، این کاوشگر در زمینه هواشناسی مریخ کاوش می‌کند و همچنان نیز در حال فعالیت است. استقامت پیرامون طوفان‌های خورشیدی فعالیت‌های بسیار زیادی انجام داده و تاکنون نیز دستاوردهای مطلوبی داشته است؛ این مریخ‌نورد توانسته طوفان‌ها و دماهای مختلف این سیاره را در نقاط مختلف ثبت کند، همچنین ضخامت جو مریخ را نیز در مناطق مختلف سیاره اندازه‌گیری کرده و همچنان در حال بررسی میزان مولکول‌های آب، دی‌اکسید کربن و سایر مولکول‌های جو در فصول و مناطق مختلف این سیاره است.

بشر تاکنون چه اطلاعاتی از مریخ به‌دست آورده است؟

درحال‌حاضر می‌دانیم که هر روز سیاره مریخ ۲۴ ساعت و ۴۰ دقیقه بوده و در این سیاره میانگین دما تا منفی ۵۰ درجه سلسیوس ثبت شده، همچنین در برخی از نقاط مریخ به خصوص در مناطق پایین‌دست سیاره بادهای بسیار تندی شناسایی شده است.

نکته دیگری که در رابطه با مریخ وجود دارد، این است که در فصول گرم قطب سیاره دچار تصعید شده و ضخامت جو افزایش می‌یابد. درواقع کاوشگر استقامت اطلاعات تقریباً کاملی از شرایط جوی سیاره مریخ به بشر ارائه کرده است.

آیا غیر از استقامت کاوشگرهای دیگری نیز در این سیاره فعالیت داشته‌اند؟

بله، پیش از مریخ‌نورد استقامت، کاوشگر فرصت و کنجکاوی نیز به این سیاره ارسال شده‌اند و نمونه‌هایی از سطح مریخ به‌دست آورده‌اند. این دو مریخ‌نورد درواقع از خاک مریخ مغزه‌گیری و نقاط مستعد سیاره مریخ را شناسایی کرده‌اند.

مریخ‌نورد فرصت و کنجکاوی چه دستاوردهایی داشته‌اند؟

به احتمال ۵۰ درصد ممکن است که آب مایع در سطح‌های زیرین سیاره مریخ وجود داشته باشد، اما این مسئله همچنان نیازمند تحقیق است. با توجه به اینکه در سطوح زیرین سیاره ماگما وجود دارد، وجود آب مایع نیز در این مناطق ممکن است. به طور کلی همین مسائل باعث شده است که مریخ به عنوان سیاره‌ای با ارزش برای سکونت بشر در ایستگاهی موقت و یا دائمی محسوب شود.

با توجه به شرایطی که سیاره مریخ دارد، آیا حیاتی در این سیاره مشاهده می‌شود؟

به طور کلی حیات به دو شکل تک سلولی و چند سلولی تقسیم‌بندی می‌شود که بشر همچنان موفق به یافت حیات بیگانه تک سلولی نشده است، اگر بخواهیم که احتمال وجود حیات در سیاره مریخ را مورد بررسی قرار دهیم، ابتدا لازم است که با استفاده از ربات‌های کاوشگر نمونه‌هایی مخصوص از عمق خاک مریخ استخراج کنیم و در آزمایشگاه‌های زمینی مورد بررسی قرار دهیم تا از وجود حیات در این سیاره اطمینان حاصل کنیم.

درحال‌حاضر پژوهشگران به دنبال این هستند که ایستگاه‌های تحقیقاتی در سیاره مریخ ایجاد کنند تا ربات‌های کاوشگر بتوانند با استفاده از تکنولوژی هوش‌مصنوعی حیات تک‌سلولی در سیاره مریخ را مورد بررسی قرار دهند، البته بشر همچنان به تکنولوژی لازم برای دست‌یابی به ایستگاه تحقیقاتی دسترسی ندارد. در حال حاضر فعلاً به دنبال نشانه‌هایی از حیات در سیاره مریخ هستیم که در این راستا باید مقدار کافی آب، گاز CO2 و آثاری از هیدروکربن به دست آوریم.

هیدروکربن‌ها ترکیبی از هیدروژن و کربن هستند که در شکل‌گیری DNA تک‌سلولی‌ها از اهمیت بسیاری برخوردارند، همچنین برای شکل‌گیری حیات نیتروژن و مقدار کمی فسفر نیز باید وجود داشته باشد.