به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه منابع طبیعی و ذخایر معدنی اهمیت ویژه‌ای برای کشورهای توسعه‌یافته دارد و همواره کشورهای صنعتی به دنبال استفاده بهتر از منابع طبیعی خود هستند. گسترش و پراکندگی ذخایر معدنی در ایران باعث شده است که این کشور به عنوان یکی از ۱۵ کشور معدنی جهان شناخته شود. در میان این مناطق مستعد، برخی از نواحی ایران به دلیل عبور کمربندها و محورهای مواد معدنی ازجمله کانی‌های فلزی و باارزش، ذخایر معدنی ارزشمندی را در خود جای‌داده‌اند که ازجمله این مناطق می‌توان به استان اصفهان اشاره کرد.
استان اصفهان از نظر تعداد معادن فعال رتبه اول، تعداد کل معادن دارای مجوز پروانه بهره‌برداری رتبه دوم، میزان ذخیره قطعی رتبه سوم و میزان استخراج اسمی رتبه پنجم را در کشور به خود اختصاص داده، همچنین طی هشت سال اخیر برای پنج هزار و ۷۲۶ نفر در بخش معادن اشتغال‌زایی صورت گرفته است. علاوه بر این موارد میزان ذخایر معدنی شناسایی شده در استان اصفهان بیش از دو میلیارد و ۸۹۲ میلیون تن است و هم‌اکنون ظرفیت لازم برای برداشت سالانه حدود ۵۰ میلیون تن از معادن استان ایجاد شده است.
با توجه به این مسائل می‌توان استان اصفهان را به عنوان معدن عناصر و کانی‌های ارزشمند دانست که نقش ویژه‌ای در تأمین مواد مورد نیاز صنایع مختلف کشور و اشتغال‌زایی ایفا می‌کند. برای شناخت بیشتر پتانسیل‌های استان اصفهان در حوزه منابع معدنی، بررسی ذخایر فلزی و غیرفلزی این استان و تشریح عامل تجمع ذخایر ارزشمند در اصفهان با علی‌خان نصراصفهانی، دانشیار گروه زمین‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
استان اصفهان از نظر برخورداری از منابع طبیعی چه جایگاهی دارد؟
به‌طورکلی اصفهان یکی از مهم‌ترین استان‌های ایران از نظر منابع و ذخایر معدنی به‌شمار می‌رود؛ این استان از پتانسیل بسیاری در حوزه زمین‌شناسی اقتصادی برخوردار است و به‌واسطه همین مسئله می‌تواند اشتغال بخش اعظمی از متخصصان و کارشناسان داخلی استان و حتی کشور را تأمین کند.
چه عاملی باعث شکل‌گیری موقعیت استثنایی اصفهان شده است؟
در بررسی عامل تجمع ذخایر معدنی استان اصفهان باید به این نکته اشاره کرد که این شهر محل برخورد و ملاقات چندین منطقه یا ایالت فلززایی است، همین مسئله باعث شده که این استان تبدیل به منطقه‌ای استثنایی در کشور شود. درحال‌حاضر ایالت‌های فلززایی مختلفی در اصفهان وجود دارد.
«ایالات فلززایی» چیست؟
به‌طورکلی ایالت‌های فلززایی مناطق بسیار وسیعی از سطح زمین را شامل می‌شوند که از نظر مکانی و زمانی در علم زمین‌شناسی شرایط ویژه‌ای دارند. معمولاً این مناطق میزبان ذخایر مواد معدنی فلزی و نافلزی مختلفی هستند.
در استان اصفهان چه منابعی وجود دارد؟
به طور کلی در قسمت مرکزی کشور منابع بسیار زیادی وجود دارد که بخشی از آن در قسمت شمال شرق اصفهان قابل مشاهده است. در مناطقی از استان اصفهان مانند انارک و خور ایالت‌های فلززایی بسیاری وجود دارد که ذخایر مهمی از انواع فلزات به‌خصوص آهن و تیتان هستند. در استان اصفهان شاهد منابع زیادی از عناصر مختلف هستیم.
در این استان ذخایر غیرفلزی و منابع بسیار باارزش تبخیری نیز مشاهده می‌شود که بخش عمده‌ای از آن در شمال شرق استان وجود دارد. از جمله منابع تبخیری اصفهان می‌توان به ذخایر پتاسیم اشاره کرد که درحال‌حاضر در منطقه خوی محصولات بسیار مهمی از همین ذخایر برای کشاورزی و سایر صنایع تولید شده و این مسائل نشان‌دهنده عملکرد مطلوب استان در بهره‌برداری از منابع طبیعی است.
استان اصفهان از چه منابع فلزی برخوردار است؟
در استان اصفهان شاهد عبور ایالت فلززایی مهمی تحت عنوان «ارومیه دختر» هستیم که این ایالت از ترکیه وارد ایران شده، ادامه یافته و از قسمت شمال غربی وارد استان اصفهان شده است سپس به سمت یزد و کرمان می‌رود.
این منطقه پتانسیل بسیار زیادی از نظر مباحث ژئوشیمیایی و زمین‌شیمیایی برای قرار دادن عناصر دارد، از همین رو انتظار می‌رود ذخایر بسیار ارزشمندی از جمله مس، مولیبدن، طلا و آهن در این مناطق مشاهده شود.
آیا منابع فلز مس در ایالت «ارومیه دختر» مشاهده می‌شود؟
بله، در ایالت فلززایی «ارومیه دختر» شاهد حضور ذخایر فلز مس با ظرفیت‌های بسیار بالایی هستیم که نشانه‌های آن در استان کرمان و آذربایجان مشاهده می‌شود. علاوه بر آن در استان اصفهان نیز ذخایر فلز مس وجود دارد و تاکنون چندین منبع برای دست‌یابی به این فلز کشف شده است؛ این کانسارها بسیار عظیم هستند، اما عیار فلزات آن پایین است؛ با این حال به دلیل اینکه عملیات استخراج به صورت رو باز انجام می‌شود جزو معادن مقرون به‌صرفه و باارزش به‌شمار می‌رود.
چه میزان معادن فلزات گران‌بها در استان اصفهان قابل مشاهده است؟
به‌طورکلی ذخایر فلزی از جمله طلا که با فعالیت‌های آتش‌فشانی و سنگ‌های آذرین ارتباط دارد در استان اصفهان مشاهده می‌شود. درحال‌حاضر ذخایر و منابع بسیاری از طلا و مس در این استان شناسایی شده است که در مناطقی مانند نطنز و اردستان شاهد حضور بخش اعظمی از این منابع هستیم که به طور ویژه‌ای در حال اکتشاف و بهره‌برداری هستند.
نظر شما