به گزارش خبرنگار ایمنا، گردشگری شهری یکی از امن‌ترین انواع گردشگری است که کمک زیادی به رونق اقتصاد شهر می‌کند و امروزه مورد توجه مدیران و برنامه‌ریزان قرار دارد. برای رسیدن به اهداف گردشگری، درنظرگرفتن رویکردی یکپارچه که در آن تمام منافع و وظایف کنشگران و فعالان عرصه گردشگری در هماهنگی و یکپارچگی با یکدیگر دیده شود، ضروری است.
در این میان «گردشگری مناسبتی» به دلیل بازه زمانی محدود و تأثیری که نحوه برنامه‌ریزی آن بر ذهن گردشگران و مخاطبان دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است؛ لذا بیان نقاط قوت و ضعف و ارائه پیشنهادهایی به منظور ارتقای کیفیت آن نیازمند مدیریت یکپارچه و توسعه همه‌جانبه کیفیت در مقاصد گردشگری نیازمند تدوین یک طرح است.
به منظور پر کردن خلأ علمی و اجرایی میان فهم کارشناسان و پژوهشگران عرصه گردشگری و نیاز مدیران اجرایی طرح، می‌توان کمیته راهبری مشترک مناسبتی متشکل از کارشناسان برنامه‌ریز گردشگری، مدیران اجرایی طرح و راهنمایان گردشگری تشکیل داد تا طی جلسات و نشست‌های مشترک و تعاملی پیش از آغاز زمان گردشگری مناسبتی، چشم‌انداز، اهداف، راهبردهای برنامه‌ریزی و مدیریتی طرح گردشگری مناسبتی بر اساس تحلیل شرایط موجود، سابقه اجرایی این طرح‌ها در سایر شهرها، ارزیابی نتایج طرح‌های گردشگری سال‌های پیشین که اساس و محتوای کاملی دارد، تدوین شود
پس از اتمام زمان برگزاری طرح این کمیته نسبت به بررسی بازخوردها و نتایج طرح اقدام کند و اقدامات اصلاحی و توسعه‌ای را که می‌توان در فرآیندها و محتویات طرح در سال‌های آینده اتخاذ شود، پیشنهاد دهند.
در گفت‌وگو با زینب حسینی، کارشناس شهرسازی گردشگری مناسبتی و تأثیر آن بر توسعه شهرها را بررسی کردیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
مزایای گردشگری مناسبتی چیست؟
گردشگری مناسبتی همراه با ویژگی‌های شهرسازی و معماری آن در صنعت گردشگری و بازشناسی امکانات و موانع توسعه گردشگری در این حوزه نقش حیاتی دارد.
امروزه در شهرهای بزرگ اقداماتی جهت ارائه نمای زیبایی از شهر به منظور رونق گردشگری مناسبتی مورد توجه است. این اقدامات در درجه اول برای جلب توجه و تأمین نیازهای ساکنان شهرها انجام می‌شود و در درجه دوم زمینه‌ساز توسعه گردشگری شهری، علایق روز افزون افراد نسبت به میراث فرهنگی، ملی، بناهای تاریخی و سبک‌های معماری در ادوار تاریخی است.
اهمیت گردشگری مناسبتی در بازسازی مجدد مناسبات میان محیط انسان‌ساخت و محیط طبیعی و ارائه رویکردهای جدید برای حفاظت از عناصر جغرافیا، شهرسازی، معماری و گردشگری است؛ مطالعه شهرسازی و معماری شهرها در ادوار تاریخی، به تحلیل نقش جغرافیا در شکل‌دهی شهرسازی و معماری شهرها و شناسایی عناصر مؤثر شهرسازی و معماری در گردشگری کمک می‌کند.
رونق گردشگری مناسبتی چگونه ممکن است؟
هرچه میزان امکانات، خدمات، تسهیلات گردشگری و جاذبه‌های شهری بیشتر باشد، ساختار فضایی شهر به گردشگری تمایل پیدا می‌کند، به عنوان مثال شهر اصفهان با اتکا به اصول شهرسازی و نظام برنامه‌ریزی شهری اصیل، معاصرسازی شده و استفاده منطقی از خصوصیات شهرسازی اصفهان با شرایط مکانی و فضایی شهر ایرانی انطباق دارد و از لحاظ عملکرد نیز بسیار غنی و پرمعنا است.
این شهر در فرآیند توسعه شهری، به عنوان یک الگوی کاربردی و نمونه‌ای اصیل از شهرسازی ایرانی، توسعه گردشگری شهری و به دست آوردن شهر پایدار اهمیت زیادی دارد؛ اصفهان ظرفیت خوبی برای رونق گردشگری مناسبتی دارد و شناخت نسبت به رابطه میان ویژگی‌های کالبدی به منظور استفاده از مزایای این شهر در راستای گسترش گردشگری شهری لازم است.
شهر گردشگری مناسبتی چگونه شهری است؟
شهر گردشگری مناسبتی، شهری است ارگانیک؛ شهری که پایه‌اش با انسانیت و اجتماع انسان‌هایی که نسبت به حقوق هم دل‌مشغولی دارند، عجین شده است. شهر انسان‌محور در مقابل شهر خودرومحور، شهر کالامحور و شهر پول‌محور قرار می‌گیرد. در این معنا، محور بودن رویکرد برنامه‌ریزان شهری، شهرسازان و مهم‌تر از آن‌ها، تصمیم‌گیران و مجریان شهر انسان‌ها است به این معنا که نیازهای زیستی، معنوی و روانی او مهم‌ترین وجه اصول مدیریت شهری است، چنین شهری می‌تواند رابط اصلی و پیوند دهنده فضاهای پویای شهری و گردشگران باشد.
به عنوان مثال شهر یزد به دلیل دارا بودن پتانسیل‌های بسیار، می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای توسعه گردشگری مناسبتی، طراحی شهرهای انسان‌گرا و افزایش مطلوبیت زندگی شهری باشد، باید با بهره‌گیری از اصول شهرسازی جهت ایجاد شهر انسان‌محور و روابط میان عوامل مؤثر بر ایجاد چنین شهری، مقصدی مناسب برای جذب هرچه بیشتر گردشگران فراهم کنیم.
جهت ایجاد شهری با ویژگی‌های گردشگری مناسبتی سه عامل آموزش‌های شهروندی، حس اُلفت با محیط و کاهش آلودگی زیست‌محیطی (خاک, آب, هوا) نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری برخوردار است؛ بر پایه وجود ارتباط دوطرفه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آنکه گردشگری بتواند به توسعه پایدار شهر کمک کند باید اثرات آن در شهر شناسایی و مورد توجه خاص قرار گرفته شود.
گردشگری مناسبتی پیامدهای منفی نیز دارد؟
با این پیش فرض بررسی اثرات مثبت و منفی ناشی از توسعه گردشگری شهری، نحوه ادراک ساکنان از اثرات مختلف توسعه گردشگری بر ابعاد توسعه پایدار شهر باید به تفصیل مورد بررسی قرار گیرد؛ بنابراین نحوه ادراک ساکنان از تأثیرات گردشگری و میزان رضایتمندی آن‌ها از وجوه مختلف آن، یکی از شاخصه‌های مهم تحقق توسعه پایدار شهری است، درحالی‌که در بیشتر موارد در سنجش میزان اثر گردشگری بر توسعه شهر این موضوع مورد توجه قرار نمی‌گیرد.
گردشگری مناسبتی شهری در عین حال که اثرات مثبت اقتصادی انکارناپذیری بر جامعه شهری دارد، در کنار خود آثار متنوع (مثبت و منفی) اقتصادی، اجتماعی و محیطی را نیز در شهر میزبان ایجاد می‌کند، همچنین تاثیرپذیری ساکنان بخش‌های مختلف شهر از اثرات متفاوت بوده و لازم است ارزیابی نحوه و میزان این اثرات به تفکیک مورد تحلیل قرار گیرد.
نظر شما