به گزارش خبرنگار ایمنا، اهداف اقتصادی و تجاری سهمی پررنگ‌تر را در مناسبات ایران و روسیه ایفا می‌کند به همین منظور دو این کشور در راستای تحقق اهداف اقتصادی خود، چهار سند همکاری امضا کردند و روسیه برای تأمین مالی تا مبلغ ۱۰ میلیارد دلار در برخی از ابر پروژه‌های ایران اعلام آمادگی کرد؛ همچنین در چند سال اخیر، با وجود شرایط پیش آمده همکاری با این کشور از گزینه‌های جدی ایران بوده است. به ویژه در یکسال گذشته، با وجود درگیری روسیه و اوکراین و تحریم این کشور، توسط اغلب شرکت‌های اروپایی، فرصتی عالی برای ایران در زمینه گسترش همکاری با روس‌ها به وجود آمده است.
اما از مشکلات گمرکی گرفته تا ضعف‌های بازاریابی که به دلیل در دسترس نبودن اطلاعات جامع کاربردی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان هر دو کشور، موانعی جدی برای افزایش مراودات اقتصادی است که از نقطه نظر فعالان و کارشناسان اقتصادی با استفاده از ظرفیت‌هایی چون نمایشگاه‌های کالا و خدمات و ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای در کشور مقصد، این مشکل تا میزانی زیادی برطرف خواهد شد.
حال آنکه در زمان‌هایی دیگر هم فرصت‌هایی طلایی برای افزایش روابط اقتصادی میان ایران و روسیه نمود پیدا کرده بود اما تاکنون به نحو مناسبی نتوانسته‌ایم از آنها بهره‌برداری کنیم و دیگر بازیگران خارجی توانستند در این میدان از ایران سبقت بگیرند.
منافع اقتصادی ارتباطات روسیه و ایران
اما این بار قرار است در ارتباطات تجاری ایران و روسیه شاهد چه اتفاقاتی باشیم؟ به گفته احمد اسدزاده، معاون امور بین الملل وزیر نفت، در توافق‌های انجام شده به دنبال تمرکز بر چند محور مشخص و محدود و به نتیجه رساندن آنها هستیم که مهمترین این محورها عبارت‌اند از:
۱- برقراری همکاری‌های بانکی گسترده برای ایجاد یک نظام پرداخت مناسب و قابل اتکا جهت تسهیل تجارت و سرمایه‌گذاری.
۲- بهره‌برداری کامل ایران از وام دولتی پنج میلیارد دلاری روسیه به ایران و مذاکره برای افزایش این مقدار به دو برابر.
۳- تجارت حامل‌های انرژی به‌ویژه گاز، نفت خام و فرآورده‌های نفتی و توسعه بازارهای صادراتی گاز ایران با مشارکت طرف روس.
۴- سرمایه‌گذاری طرف روس در بخش‌های مختلف صنعت نفت ایران خصوصاً توسعه زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و پالایش نفت ایران.
۵- گذردهی بار از کریدور شمال - جنوب به‌ویژه با تمرکز بر استفاده کامل از ظرفیت و زیرساخت‌های موجود و توسعه زیرساخت‌ها در ادامه.
۶- انجام هماهنگی‌های لازم بین دو کشور در زمینه استانداردهایشان در زمینه اقلام و محصولات مختلف صنعتی، کشاورزی و...
۷- تبادل محصولات کشاورزی شامل واردات غله از روسیه و صادرات محصولات کشاورزی گرمسیری به روسیه و استفاده از موقعیت ایران برای تبدیل شدن به هاب ترانزیتی و سوآپ محصولات کشاورزی روسیه.
۸- ایجاد صندوق مشترک برای سرمایه‌گذاری‌های منطقه‌ای و جهانی.
۹- ایجاد اتحادیه مناطق آزاد ایران و روسیه و توسعه این همکاری‌ها به سایر کشورهای حاضر در کریدور شمال - جنوب.
۱۰- توافق صندوق‌های ضمانت دو طرف برای صدور ضمانت‌نامه متقابل برای شرکت‌های هر طرف با هدف کاهش ریسک تجارت و سرمایه‌گذاری.
معاون وزیر نفت ادامه می‌دهد: طبیعی است مسیر سایر همکاری‌ها باز خواهد بود و بخش‌های مختلف اقتصادی دو کشور به همکاری‌های خود در سایر حوزه‌ها ادامه خواهند داد، اما دغدغه اصلی کمیسیون مشترک پیگیری محورهای فوق خواهد بود.
اسدزاده اضافه می‌کند: دوم اینکه ما معتقدیم توسعه و گسترش همکاری‌های دو کشور تابع عملکرد ما در تحقق محورهای مورد تمرکز است، از این رو برای توسعه حوزه‌های همکاری راهبردی و افزایش عمق همکاری‌های موجود متغیرهای مختلفی از جمله موفقیت همکاری‌های قبلی و تغییر شرایط جهانی را بررسی می‌کنیم و به‌تدریج و پس از تحقق نسبی محورهای اصلی همکاری نسبت به اولویت‌دهی به سایر موارد هم اقدام خواهیم کرد.
وی خاطرنشان می‌کند: سوم اینکه تلاش شده چارچوب همکاری مورد توافق پاسخی به رفع گلوگاه‌ها و محدودیت‌های اقتصادی دو کشور و مبتنی بر اصل توازن امتیازات متقابل باشد، چراکه چنین توازنی است که ضامن پایداری، ثبات و توسعه همکاری‌ها است. از این روست که می‌گوئیم این یک همکاری برد - برد خواهد بود.
همچنین واردات محصولات کشاورزی از روسیه، تبدیل شدن ایران به مسیر ترانزیتی، ایجاد صندوق مشترک برای سرمایه‌گذاری‌های منطقه‌ای و جهانی، ایجاد اتحادیه مناطق آزاد ایران و روسیه و توسعه این همکاری‌ها به سایر کشورهای حاضر در کریدور شمال - جنوب از جمله فرصت‌های جدید برای کشورمان از دیگر مزایای این توافق است.
درمجموع با تغییر و تحولاتی که در شرایط منطقه‌ای و جهانی داشته‌ایم این تغییر بر چارچوب همکاری‌های ایران و روسیه اثرگذار بوده است و با نگاهی به برخی ظرفیت‌های تولیدی در داخل کشور ایران و نیازمندی اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به محصولات تولید شده ایرانی، مشخص است با توجه به درگیری روسیه و اوکراین و تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا علیه روسیه، این درخواست‌ها افزایش هم داشته است.
بدون تردید، می‌توان با بررسی بهتر و دقیق‌تر و شناسایی فرصت‌ها و رفع موانع موجود، اقدامات مناسبی در راستای گسترش این همکاری دوجانبه انجام داد.
همکاری با روسیه به معنای خط ارتباطی با اروپا است
عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصادی در ارتباط با منافع اقتصادی ارتباطات ایران و روسیه به خبرنگار ایمنا می‌گوید: همکاری با روسیه به معنای ایجاد خط ارتباطی با اروپا است. ارتباطی که از طریق ریلی، هوایی، زمینی و دریایی قابلیت انجام یافتن را دارد.
وی اضافه می‌کند: این ارتباط انحصار ترکیه هم شکسته می‌شود و حتی ممکن است انحصار سمت غرب هم از بین برود. ارتباط روسیه به معنی کامل شدن کریدور شمال غرب - جنوب شرق، یعنی ارتباط با قفقاز و کشورهای آسیای میانه، همچنین به معنای کامل شدن مسیر ترانزیتی و تکمیل زنجیره ارتباطی ما با پیمان شانگهای خواهد بود.
این کارشناس اقتصادی تصریح می‌کند: قطعاً این ارتباطات موجب تثبیت جایگاه ایران در پیمان‌های آینده نیز خواهد بود. اینگونه که کشورمان را در نظام بین‌الملل قوی کرده و تنش‌های کشورهای دیگر را سرکوب می‌کند.
به گفته شیخی، شاخص‌های قدرت در نظام اقتصاد بین الملل چند مورد مهم است؛ مانند اینکه در چند راه بین‌المللی قرار داشته باشیم، در مخزن منابع انرژی دنیا قرار بگیریم، نظامی مقاوم و مستقر را داشته باشیم و زمانی که این شاخص‌ها در ایران به دید کارشناسان آید حسابی جداگانه هم برای کشورمان در دنیا باز می‌شود.
وی خاطرنشان می‌کند: اکنون که بلوک غرب و شرق در جنگ قرار گرفته‌اند و به نوعی جنگ جهانی سوم شروع شده است فرصت مغتنمی برای ایران فراهم شده که غرب ارتباطات خود را با روسیه به حداقل رساند و بتواند استفاده کند.
این کارشناس اقتصادی یادآور می‌شود: البته روسیه هم برای تأمین بازارهای داخلی خود نیازمند ارتباط با ایران است از این‌رو پیشنهاد سرمایه گذاری داخلی به ایران می‌دهد. اگرچه از زمان دولت‌های قبلی هم روسیه مشتاق روابط با ایران بود اما اکنون، اشتیاق برای همکاری، بیشتر و جدی‌تر شده است.
شیخی اظهار می‌کند: احتمالاً در آینده‌ای نزدیک، تأمین انرژی اروپا از طریق روسیه هم ناممکن شود و بازهم این فرصتی دیگر را برای ایران فراهم می‌کند زیرا روس‌ها مجبور می‌شوند انرژی خود را از طریق ایران به کشورهای دیگر صادر نمایند.
وی می‌گوید: اگر قرار بر این دیدگاه باشد نباید فراموش کنیم که اغلب کشورهای همسایه ما مانند عراق، ترکیه، ترکمنستان، افغانستان، ارمنستان و… جزئی از ایران بوده‌اند و در زمان‌هایی جدا شده حال آنکه اکنون با آنها در ارتباط هستیم، لذا نمی‌توان آنها را دشمن دانست و قطع ارتباط کرد، به همین ترتیب، رژیم فعلی روسیه نیز مشکلی با ایران نداشته و هیچ علامت تهدیدی نمی‌بینیم.
شیخی تاکید می‌کند: روس‌ها عاقل‌تر از آن هستند که با وجود منافع خود در ارتباط با ایران، اقدامی متعرضانه انجام دهند؛ آنها ما را نزدیک به خود می‌بینند و ارتباط با ایران را غنیمتی بزرگ، برای خود به‌شمار می‌آورند.
نظر شما