به گزارش خبرنگار ایمنا، آیت‌الله رئیسی در روزهای بیست‌وچهارم تا بیست‌وهفتم بهمن‌ماه به چین سفر کرد و این مسافرت با اعلام یک بیانیه مشترک و ۲۰ سند همکاری به پایان رسید. درحالی‌که طی یک دهه گذشته روابط دو کشور توازن چندانی نداشته و دچار عقب‌ماندگی شده بود، این سفر مجدداً توانسته است رابطه ایران و چین را تقویت کند و نقشه راهی برای ارتباط دو کشور در سال‌های آینده باشد.
ایران و چین می‌توانند بر پایه اعتماد متقابل نقاط اشتراک بسیاری برای توسعه روابط خود داشته باشند اما تاکنون توسعه راهبردی این روابط به ویژه در حوزه‌های اقتصادی و فناوری مورد توجه قرار نگرفته بود. به نظر می‌رسد اکنون دولت سیزدهم با توجه به این موضوع و ضرورت توسعه روابط خارجی، به‌دنبال جبران عقب‌ماندگی یک دهه گذشته، تقویت روابط و شکل‌گیری مناسبات اقتصادی با شرکای قوی و مستقلی همچون چین است.
استفاده از ظرفیت‌های همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی با توجه به جایگاه ژئوپلیتیک ایران، می‌تواند در شکوفایی اقتصادی کشور گام مؤثری باشد. با توجه به اینکه اکنون چین دومین قدرت اقتصادی برتر جهان است، ارتباط با این کشور ظرفیت بزرگی برای این همکاری‌ها ایجاد کرده و فرصت‌های سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. درواقع با امضای ۲۰ سند همکاری مشترک با چین، دولت سیزدهم نشان داد می‌تواند در حوزه‌های اقتصادی، فناوری و صنعتی و سایر حوزه‌هایی مورد علاقه دو کشور، همکاری خوبی شکل دهد و وابستگی اقتصاد جهانی به آمریکا را زیر سوال ببرد.
تفاهم‌نامه‌های ذکر شده در حوزه‌های مختلف ازجمله کشاورزی، ترانزیت، حمل‌ونقل، انرژی و ارتباطات بوده است. براساس آنچه گمرک ایران در آمار ۱۰ ماهه خود منتشر کرده، حجم تجارت خارجی ایران و چین ۱۲ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار بوده که این کشور را به مقصد اصلی صادرات ایران تبدیل کرده است؛ همچنین براساس اعلام وزارت بازرگانی چین، این کشور برای دهمین سال متوالی بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران باقی مانده است.
اگرچه نتایج این سفر در تفاهم‌نامه‌های بین دو کشور اعلام شده است اما به نظر می‌رسد دامنه توافقات اقتصادی بیش از این بوده و با توجه به جزئیات جدیدی که از نتایج مذاکرات ایران و چین منتشر شده، توافقی ۱۲ میلیارددلاری در ساخت خودرو، قرارداد ۳.۵ میلیارددلاری صنعتی و توافقاتی در حوزه‌های نفت، هواپیما، فرودگاه و راه و مسکن در این سفر مورد توجه قرار گرفته است.
کارشناسان اقتصادی درباره نتایج این سفر معتقدند که تحولی راهبردی در نگاه ایران شکل گرفته و می‌تواند تولید قدرت و ثروت کند. درواقع شکل‌گیری این روابط، سهم ایران را از کیک بزرگ مبادلات تجاری جهان افزایش می‌دهد. دولت سیزدهم در رویکرد خود به روابط خارجی تغییراتی ایجاد کرده که نتایج آن در عضویت رسمی در سازمان همکاری‌های شانگهای، حضور در بریکس، روابط با اوراسیا و اجلاسیه سیکا نشان دهنده آن است.
با عضوریت در این پیمان‌های منطقه‌ای ابتدا شاهد رشد صنعت نفت و گاز خواهیم بود اما نباید از دستاوردهای علمی و فناوری و پیشرفت‌هایی که در حوزه‌ای ترانزیت و خودرو نیز حاصل می‌شود، غافل بود.
سفر رئیس‌جمهور به چین منجربه تقویت بودجه ۱۴۰۲ می‌شود
رحمان سعادت، اقتصاددان در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: روابط ایران و چین در طول دو یا سه سال گذشته دچار تغییر و تحولاتی شده است. اواخر دولت قبل شاهد مذاکرات و دیدارهای متعددی بودیم و بنا شد تفاهم‌نامه ۲۵ ساله بین ایران و چین بسته شود که این روند در دولت سیزدهم نیز ادامه یافت. طی چند ماه گذشته، اقدامات دولت چین، حضور رئیس‌جمهور چین در اتحادیه عرب و موضع‌گیری نامناسب وی نسبت به جزایر سه‌گانه سبب کدورت‌هایی با دولت ایران شد که تا حدود زیادی تفاهم‌نامه ۲۵ ساله را نیز تحت تأثیر قرار داد.
وی اضافه می‌کند: دولت ایران سفیر چین را به وزارت خارجه خواست و تذکراتی داده شد، همین موضوع موجب شد تحلیلگران بر این باور باشند که روابط ایران و چین همچون سابق نخواهد شد، زیرا موضوع فقط مبادلات تجاری نبوده و چین وارد مسائل تمامیت ارزی ایران شده بود که این حوزه از جمله خط قرمزهای کشور ما است.
روابط ایران و چین بسیار مستحکم است
این اقتصاددان می‌گوید: به نظر می‌رسد سفر عالی‌ترین مقام اجرایی کشور به چین بتواند فضای روابط دو کشور را به شرایط سابق بازگرداند. این سفر پیام‌های زیادی به غرب و کشورهای منطقه دارد؛ غربی‌ها متوجه می‌شوند روابط ایران و چین مستحکم‌تر از این مسائل است و کشورهای منطقه نیز به این روابط پی می‌برند. کشورهای عربی به‌خصوص عربستان در طول چند ماه گذشته پس از ناامیدی از روابط با آمریکا، به‌سمت چین چرخیدند و قصد داشتند از این کشور به عنوان یک قدرت سیاسی و اقتصادی به نفع خود استفاده کنند.
سفر رئیس‌جمهور به چین برنامه‌ریزی کشورهای متخاصم را خنثی می‌کند
سعادت اضافه می‌کند: سفر رئیس‌جمهور به چین می‌تواند برنامه‌ریزی‌های کشورهای متخاصم منطقه را خنثی کند و حرکت رو به جلو و تقویت‌کننده برای روابط ایران و چین در منطقه در ۱۰ سال آینده باشد. به نظر می‌رسد چین در طول دهه آینده بتواند به قدرت برتر اقتصادی تبدیل شود و طبیعتاً کشورهایی که با چین روابط اقتصادی داشته باشند از منافع آن بهره‌مند می‌شوند.
وی تصریح می‌کند: در کل برآورد از این سفر مثبت است؛ در آستانه سال جدید نیاز داریم برای بودجه ۱۴۰۲ درآمدهای پایداری را ایجاد کنیم و روابط با چین برای تقویت بودجه و اطمینان بیشتر به درآمدها تعیین‌کننده است. سفر رئیس‌جمهور به چین در آستانه سال جدید نیز حرکت مثبتی برای اقتصاد کشور است.
سفر رئیس‌جمهور به چین، زمینه‌های حذف دلار از مبادلات تجاری را فراهم می‌کند
عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصادی نیز در این خصوص اظهار می‌کند: امروزه مرکز ثقل اقتصاد جهانی به چند کشور خاص محدود شده که یکی از آن‌ها چین است، غربی‌ها نیز در حال حذف شدن از ۱۰ کشور برتر اقتصادی جهان هستند و به همین علت به افزایش تجارت با چین روی آورده‌اند.
وی اضافه می‌کند: اجرایی کردن توافقنامه ۲۵ ساله ایران و چین نیاز به یک دولت دلسوز و باانگیزه داشت که در دولت فعلی انگیزه لازم برای عملی کردن این توافقنامه وجود دارد، درصورتی‌که دولت قبل انگیزه لازم را برای این اقدام نداشت و نمایش تبلیغاتی درباره عقد قرارداد با چین اجرا کرد.
این کارشناس اقتصادی می‌گوید: تعداد زیاد همراهان رئیس‌جمهور در این سفر نشان از وجود انگیزه زیاد برای عملی کردن توافقنامه ۲۵ ساله دارد. اگر ارتباط ایران با چین مستحکم و مداوم باشد، خودبه‌خود موجب تقویت روابط ایران با بریکس پلاس، شانگهای، اوراسیا و پیمان‌های دیگر خواهد شد و در نهایت زمینه‌های عملی حذف دلار از مبادلات تجاری ایران را فراهم خواهد کرد.
شیخی خاطرنشان می‌کند: این سفر از طرف دیگر اثرات توسعه سرمایه‌گذاری در ایران را افزایش خواهد داد، بیشترین سرمایه‌گذاری خارجی در ایران متعلق به چین است و این سفر افزایش سرمایه‌گذاری خارجی در ایران را تقویت خواهد کرد، همچنین به لحاظ ارتباطات زمینی نیز می‌تواند موجب اجرایی شدن هرچه سریع‌تر راه ابریشم شود.
تحول در صنعت حمل و نقل
حسن مرادی، کارشناس انرژی نیز درباره دستاوردهای سفر رئیس‌جمهور به چین در حوزه انرژی به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: از پکیج ۴۰۰ میلیارددلاری مراودات تجاری ۲۵ ساله ایران و چین، ۲۷۰ میلیارد دلار در حوزه انرژی تعریف شده است. شاید برخی از هم‌وطنان نتوانند حدس بزنند که این رقم پول ساخت ۱۵ تا ۱۸ پالایشگاه نفت یا پتروشیمی است. این رقم نجومی بوده و چند برابر بودجه کشور است که اگر محقق شود، تحول عظیمی در انرژی و صنعت نفت ایجاد می‌کند و می‌تواند افق روشنی را برای آینده به ارمغان بیاورد.
وی ادامه می‌دهد: ۳۰ میلیارددلار نیز در حوزه حمل‌ونقل، جاده، ریل و راه‌آهن در این مراودات در نظر گرفته شده است که اگر محقق شود دسترسی ایران به کشورهای همسایه را تسهیل کرده و بر تجارت خارجی تأثیر قابل توجهی دارد. بنابراین توافق ایران و چین در صنعت حمل‌ونقل نیز می‌تواند برای ما تحول ایجاد کند.
ارتباط ایران و چین موجب استقلال کشور می‌شود
این کارشناس انرژی می‌گوید: توافقنامه ایران و چین، بزرگ و همه‌جانبه بوده و برای هر دو کشور دستاورد خوبی دارد. پاسخ منفی است به بدخواهانی که معتقدند این تفاهم‌نامه وابستگی ایجاد می‌کند درحالی‌که با افزایش توان صنعتی کشور، استقلال بیشتری را نیز برای ما رقم می‌زند.
مرادی تصریح می‌کند: در تفاهم ایران و چین درباره خرید نفت نیز مواردی ذکر شده است. برخی نگران تبادل دلار برای فروش نفت هستند، درحالی‌که چین می‌تواند در ازای سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام می‌دهد، نفت خریداری کند؛ البته طبیعی است که در شرایط تحریمی برای فروش نفت به چین باید تخفیف‌هایی نیز در نظر گرفته شود.
گزارش از فرشته بابایی؛ خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما