لزوم توجه بیشتر به امدادرسانان بی‌جان

به گزارش خبرنگار ایمنا، سالانه هزاران نفر بر اثر آسیب دیدن و یا مفقود شدن در زیر آوار ساختمان ناشی از حوادث غیرمترقبه از قبیل زلزله، سیل، انفجار و آتش‌سوزی جان خود را از دست می‌دهند که در این شرایط استفاده از تکنولوژی‌های نوین می‌تواند کمک بسیاری در زمینه شناسایی میزان تخریب و تشخیص محل مصدومین کند. یکی از علومی که در حوزه امداد و نجات کاربرد بسیار گسترده‌ای دارد و می‌تواند کمک بسیاری به امدادگران کند، علم رباتیک است.

درواقع طراحی، پیاده‌سازی و استفاده از ربات‌های امدادگر نه تنها با جستجوی علائم حیاتی مصدومان باعث کاهش زمان و افزایش چشمگیر دقت جستجو می‌گردد بلکه عملیات نجات را برای مصدوم و تیم امداد امن‌تر می‌کند. ربات امدادگر یا ربات نجات‌دهنده، رباتی است که برای کمک به جستجو و نجات جان انسان‌ها طراحی شده است. این ربات‌ها ممکن است با انجام کارهایی مانند جستجو، نقشه‌برداری، برداشتن آوار، جابه‌جایی تجهیزات، ارائه خدمات پزشکی یا تحویل اورژانسی مجروحان به مراکز درمانی، به کمک انسان بیایند.

امروزه ربات‌های امدادگر در تمام جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته است و همواره شاهد پیشرفت ربات‌ها در زمینه امدادرسانی هستیم. علم رباتیک در ایران نیز بسیار مورد توجه قرار دارد و هر ساله در مسابقات رباتیک، ربات‌های امدادرسان بسیاری مشاهده می‌شود. برای شناخت بیشتر نقش علم رباتیک در حوزه‌های امداد و نجات، بررسی جایگاه این نوع از ربات‌ها در ایران و جهان همچنین شناخت کاربردهای ربات‌های امدادگر با حامد شهبازی، دکترای هوش‌مصنوعی و رباتیک گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

علم رباتیک در حوزه‌های امداد و نجات چه نقشی دارد؟

به طور کلی فناوری‌های حوزه رباتیک توانمندی‌های جدیدی در اختیار بشر قرار داده است که یکی از مهم‌ترین این توانایی‌ها در حوزه امداد و نجات قابل مشاهده است. ربات‌های امدادگر از گذشته تاکنون در حال توسعه بوده و همواره نمونه‌های مختلفی از این ربات‌ها در سطح جهان به‌ویژه در ایران طراحی می‌شود.

وظیفه ربات‌های امدادگر چیست؟

ربات‌های امدادگر انواع مختلفی دارند، اما به طور کلی این دسته از ربات‌ها را می‌توان به دو نوع زمینی و هوایی تقسیم‌بندی کرد. ربات‌های زمینی معمولاً در هنگام بروز حوادثی از جمله زلزله با استفاده از سینی یا چرخ و به واسطه تجهیزاتی مانند حسگرهای مختلف، دوربین و توانایی ارسال تصویر، وارد ساختمان‌های تخریب‌شده، می‌شوند و می‌توانند محل افراد مصدوم را شناسایی و به اپراتور گزارش دهند.

معمولاً ربات‌های امدادگر زمینی به صورت ویژه در حوادثی مانند زلزله و بلایای طبیعی کاربردهای بسیار گسترده‌ای دارند و حتی برخی از این ربات‌های امدادگر به تجهیزاتی برای مهار آتش مجهز هستند و می‌توان از آن‌ها برای خاموش کردن آتش نیز استفاده کرد. در برخی از ربات‌های امدادگر زمینی قابلیت‌های دیگری مانند توانایی درگیری با افراد مزاحم یا جنایتکاران نیز تعبیه شده است و این نوع از ربات‌ها می‌توانند با افرادی که در هنگام بروز سوانح به دنبال سودجویی هستند، برخورد کند.

ربات‌های امدادگر هوایی چه قابلیت‌هایی دارد؟

یکی دیگر از انواع ربات‌های امدادگر، ربات‌های هوایی است که با استفاده از ملخ یا نوعی بال می‌تواند به منطقه تخریب‌شده، پرواز کند. انواع مولتی موتورها، کوادموتورها و پهبادهای بال ثابت در دسته‌بندی ربات‌های هوایی قرار می‌گیرند.

کاربرد ربات‌های امدادگر هوایی چیست؟

ربات‌های امدادگر هوایی معمولاً وظیفه تخمین و بررسی میزان حجم تخریب حوادث و شناسایی مکان افراد مصدوم در ساختمان را بر عهده دارند؛ البته برخی از این ربات‌ها قادرند نشتی گاز و یا لوله‌های آب را نیز شناسایی و به اپراتور گزارش کنند.

برخی از انواع ربات‌های امدادگر هوایی از قابلیت امدادرسانی فوری نیز برخوردار هستند؛ این نوع از ربات‌های امدادگر قادرند بسته کمک‌های اولیه، سیستم شوک قلبی و تجهیزات مورد نیاز پزشکی را تا مکانی که مصدومان حادثه قرار دارند، جابه‌جا کرده و در اختیار افراد قرار دهد تا مصدومان در سریع‌ترین زمان ممکن درمان شوند.

آیا ربات‌های امدادگر قادر به جابه‌جایی مصدومان نیز هستند؟

بله؛ امروزه مدل‌های جدیدی از پهبادهای امدادرسان به صورت کوادموتور طراحی شده است که حتی قابلیت جابه‌جایی انسان را نیز دارد. ربات‌های امدادرسان کوادموتور با توجه به ابعادی که دارند، می‌توانند یک فرد مصدوم را در سریع‌ترین زمان ممکن به مراکز درمانی منتقل کنند.

ربات‌های امداد و نجات در ایران چه میزان مورد توجه قرار گرفته‌اند؟

به طور کلی زمانی که مسابقات رباتیک در سطح جهان برگزار شد یکی از شاخه‌هایی که از ابتدا در سطح بین‌المللی و در ایران به طور گسترده مورد توجه قرار گرفت، رباتیک امداد و نجات بود. تاکنون در حوزه رباتیک امداد و نجات نمونه‌های مختلفی از ربات‌های امدادگر در داخل کشور طراحی شده است که این ربات‌ها همواره در مسابقات امداد و نجات و رباتیک مورد توجه قرار می‌گیرند.

علاوه بر حوزه مسابقات امروزه نمونه‌های مختلفی از ربات‌های امدادرسان زمینی و هوایی در مراکزی مانند هلال احمر مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما همچنان استفاده از ربات‌های امدادگر به طور گسترده در مراکز کشور مشاهده نمی‌شود. با این وجود معمولاً ربات‌های امدادرسان هوایی نسبت به نمونه‌های زمینی در کشور بیشتر مورد توجه قرار گرفته و به طور گسترده‌تری از این نوع ربات‌ها استفاده می‌شوند.