به گزارش خبرنگار ایمنا، همان‌گونه که سخت‌گیری سازمان آتش‌نشانی درباره مباحث ایمنی و الزام دریافت گواهی در زمان پایان کار باعث شده است که سازندگان در ساخت بنا این الزامات را رعایت کنند، الزام رعایت و اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در زمان دریافت پایان کار توسط شهرداری‌ها، سبب مجبور شدن سازندگان به رعایت جزئیات اجرایی در زمان ساخت خواهد شد.
سازندگان و مالکان باید به این موضوع توجه داشته باشند که به‌رغم افزایش هزینه در زمان ساخت بنا با رعایت جزئیات مبحث ۱۹، با توجه به افزایش بهای انرژی در طول زمان استفاده، این مبلغ جبران و علاوه بر کاهش هزینه بهره‌برداری ساختمان، باعث صرفه‌جویی انرژی در کل کشور خواهد شد.
با توجه به اینکه مبحث ۱۹ در راستای کاهش مصرف انرژی به نکاتی همچون عایق‌کاری دیوارهای خارجی ساختمان، نصب پنجره‌های دوجداره با قاب‌های فلزی ترمال‌بریک، چوبی یا PVC استاندارد، عایق‌کاری کانال‌های هوا، لوله‌های تأسیسات و سیستم تولید آب گرم، نصب سیستم‌های کنترل‌کننده موضعی نظیر شیرهای ترموستاتیک روی رادیاتورها و نصب سیستم‌های کنترل مرکزی هوشمند و مجهز به سنسور اندازه‌گیری دمای هوای محیط، اشاره دارد، توجه نکردن به آن باعث ایجاد مشکلات زیست‌محیطی خواهد شد.
با توجه به اهمیت این موضوع و برای آگاهی از شرایط فعلی رعایت مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان در ساخت‌وسازها، گفت‌وگویی را با مسعود ضیایی، دکترای معماری و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
چه مشکلاتی پیش روی اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان است؟
بررسی‌ها نشان می‌دهد که بعضی از شهرداری‌های کشور هنوز اهمیت چندانی برای اجرا و نظارت درباره مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان قائل نیستند اما در مواردی که این امر جدی است، کنترل‌ها مشکلاتی دارد، از این‌رو تدوین مشخص نحوه نظارت شامل زمان و مرحله اجرایی و دوره‌های آموزشی کاربردی بسیار لازم و ضروری است.
الزام تهیه شناسنامه فنی ساختمان و دریافت برچسب انرژی برای ساختمان نیز به اجرای این موضوع کمک می‌کند و باعث می‌شود که خریداران ساختمان با توجه به میزان رعایت یا رعایت نکردن الزامات اجرایی، ارزش ریالی ساختمان را تعیین کنند و ساختمانی که مصرف انرژی کمتری داشته باشد، هزینه نگهداری و شارژ کمتری داشته است و به‌صورت طبیعی گران‌تر از ساختمان مشابه خواهد بود.
دریافت برچسب انرژی سال‌های زیادی است که در کشورهای جهان جزو الزامات برای سازندگان بوده است و توجه نکردن به آن خلاف و برخورد قانونی و جرایمی را در بردارد.
اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، چه فوایدی را برای شهر و شهروندان به دنبال دارد؟
بیشتر شهروندان بر این باور هستند که اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان سبب افزایش هزینه‌های ساختمان می‌شود و این در حالی است که چنانچه این مبحث در ساختمان به درستی اجرا شود، علاوه‌بر اینکه هزینه‌های اولیه ساخت را کاهش می‌دهد، با توجه به صرفه‌جویی انجام شده در هزینه‌های بهره‌برداری و مصرف انرژی ساختمان، برای مصرف‌کننده سودآور نیز خواهد بود.
با اجرای مبحث ۱۹ شامل عایق‌کاری سیستم تأسیسات و لوله‌ها، عایق‌کاری جداره خارجی ساختمان و نصب پنجره‌های دوجداره استاندارد در ساختمان، کمتر از پنج درصد سبب افزایش هزینه‌های ساختمان در این قسمت می‌شود، اما از طرف دیگر ظرفیت سیستم گرمایش و سرمایش مورد نیاز ساختمان را می‌توان تا ۴۰ درصد نسبت به شرایطی که این مبحث اجرا نمی‌شود، کوچک‌تر انتخاب کرد که به نوبه خود کاهش زیاد هزینه‌ها را در این قسمت شامل می‌شود.
بنابراین چنانچه اصول اولیه مهندسی در طراحی و ساخت ساختمان رعایت شود، علاوه‌بر ایجاد فضای مناسب برای زندگی ساکنان و افزایش سطح رفاه جامعه، سبب کاهش هزینه‌های اولیه نیز می‌شود.
به‌طور کلی از جمله مزایای اجرای مبحث ۱۹ مقررات ملی در ساختمان می‌توان به کمک به اقتصاد خانواده، افزایش رفاه نسبی در نتیجه مصرف صحیح انرژی، کمک به اقتصاد ملی، کاهش‌مصرف سوخت و در نتیجه کاهش‌آلودگی‌های ناشی از آن، امکان برقراری دمای ثابت، تنظیم دمای دلخواه در اتاق به منظور تأمین شرایط آسایش، کاهش ظرفیت اولیه سیستم گرمایش و سرمایش تا ۴۰ درصد، کاهش استهلاک سیستم گرمایش و سرمایش، توزیع متعادل حرارت و امکان برقراری دماهای متفاوت در هر اتاق و کاهش حداقل ۵۰ درصد مصرف سوخت و هزینه‌های مربوطه اشاره کرد.
با توجه به بررسی‌های انجام شده نواقص متعددی در مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان وجود دارد که نحوه اجرای آن را در شهرداری‌ها با مشکل مواجه کرده است که این مشکلات را می‌توان از مرحله ترسیم نقشه‌ها تا مرحله اجرا بررسی کرد.
در حال حاضر تا حدودی ضعف در اجرای مبحث ۱۹ در مراحلی از جمله مرحله محاسبات و تکمیل چک‌لیست انرژی، مرحله ترسیم نقشه‌ها و جزئیات اجرایی، مرحله صدور پروانه و اجرا در سفت‌کاری و نازک‌کاری، نظارت بر اجرای صحیح مبحث از طرف ناظران و کنترل شهرداری‌ها وجود دارد.
شهرداری باید در صورتی که مبحث ۱۹ در ساخت‌وساز ساختمانی رعایت نمی‌شود، عملیات ساختمانی را متوقف کند، از سوی دیگر لازم است که تفویض اختیار نظارتی به سازمان نظام مهندسی ساختمان که نیروی انسانی کارآمد در این زمینه را دارد، انجام شود.
بهینه‌سازی مصرف انرژی در معماری یک ساختمان بر مبنای چه اصولی است؟
این موضوع از اصول مختلفی پیروی می‌کند؛ اینکه در طراحی معماری ساختمان، شرایط آب و هوای محلی مورد توجه قرار گیرد، سمت و جهت ساختمان طوری انتخاب شود که نسبت به شرایط خورشید و باد بهترین وضعیت را داشته باشد، از درختان و سایه آن‌ها و عوارض طبیعی استفاده شود، از گیاهان و گل‌ها برای بهبود آب و هوای محلی بهره‌گیری شود و برای کاهش جذب حرارت خورشید در تابستان و مقابله با تلفات انرژی، از سایه‌بان استفاده شود، از جمله این موارد است.
بهینه‌سازی ابعاد و سطح و حجم ساختمان جهت کاهش مصرف انرژی، استحکام و عایق‌کاری پوشش ساختمان برای کاهش تلفات انرژی و نفوذ هوا، اجرای طرح پنجره‌ها به‌صورت شیشه دو یا چند جداره برای کاهش تلفات انرژی حرارتی، بهینه‌سازی درزبندی پنجره‌ها برای کاهش نفوذ هوا و بهینه‌سازی تلفات هوا، فراهم‌سازی قابلیت ذخیره‌سازی انرژی حرارتی در ساختمان، استفاده از پیل خورشیدی به‌عنوان اجزای سازنده‌ای در پوشش ساختمان، طراحی صحیح ورودی‌ها و استفاده از مفهوم «پاسیو» تا حد امکان و مشورت با طراحان تأسیسات مکانیکی و الکترونیکی در طراحی ساختمان از دیگر اصول بهینه‌سازی مصرف انرژی در معماری یک ساختمان است.
با توجه به رعایت اصول بهینه‌سازی، می‌توان برای ساختمان‌ها طرح‌هایی با راندمان بالا ارائه داد و در نهایت ساختمانی با شناسنامه فنی که میزان بهره‌وری انرژی در آن مشخص شده، احداث شود که چنین ساختمان‌هایی از تخفیف در عوارض سالیانه یا معافیت‌های مالیاتی در زمان نقل و انتقال بهره‌مند شود که باعث تشویق سازندگان و خریداران املاک برای رعایت مقررات بهره‌وری انرژی خواهد شد.
همچنین باید نحوه ساخت‌وساز از حالت سنتی «بنایی‌سازی» و اینکه هر شخصی بدون تخصص اقدام به ساختمان‌سازی کند، خارج شود و ساختمان‌ها توسط مجریان ذی‌صلاح و شرکت‌های متخصص با رعایت تمام استانداردها و استفاده از جدیدترین مصالح ساخته شود.
در مبحث ۱۹ بیشتر به رعایت دیتیل (جزئیات) اجرایی پرداخته شده است، اما به موضوع اصلی که طراحی صحیح ساختمان است، توجهی نشده است.
نظر شما