به گزارش خبرنگار ایمنا، علم شیمی شامل کاربردهای بسیار گسترده‌ای است که در پیشرفت اقتصادی و توسعه صنایع فعال کشورهای مختلف، نقش بسیار پررنگی ایفا می‌کند؛ این دانش نقش مهمی در توسعه و چشم‌انداز آینده کشورهای صنعتی به‌خصوص ایران دارد. به‌طورکلی زمانی که در رابطه با اقتصاد کشورها و اشتغال صحبت به‌میان می‌آید؛ معمولاً مباحث مختلفی در اولویت قرار می‌گیرد؛ در این رویه به‌طور قطع کشورهایی که منابع معدنی، نفتی و گازی ندارند پیرامون علم شیمی سرمایه‌گذاری نخواهند کرد و سرمایه خود را برای صنایع دیگری خرج می‌کنند تا بهره‌وری مورد نظر را به‌دست آورند.
ایران در بین سایر کشورهای توسعه‌یافته از پتانسیل بسیار زیادی برای توسعه علم شیمی برخوردار است و تاکنون پیشرفت مطلوبی در حوزه علم شیمی داشته است، اما متأسفانه زمانی که پیشرفت کشور را نسبت به پتانسیل‌ها و منابع ارزشمند موجود در ایران بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که تاکنون پیشرفت مطلوبی نداشته‌ایم؛ درواقع ایران در علم شیمی دستاوردهای مطلوبی داشته، اما این کشور پتانسیل قرارگیری در بین نخستین کشورهای توسعه‌یافته را دارد که نتوانسته از آن به خوبی بهره‌مند شود. برای بررسی بیشتر عملکرد ایران در حوزه علم شیمی و شناخت پتانسیل‌ها و منابعی که در این کشور وجود دارد، با حمیدرضا یوسفی، دکترای شیمی آلی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
اهمیت پرداختن به علم شیمی چیست؟
به طور کلی علم شیمی می‌تواند جایگاه بسیار ارزشمندی در توسعه و پیشرفت صنایع هر کشوری داشته باشد. تاکنون کشورهایی که برای گسترش علم شیمی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، پیشرفت بسیار زیادی را تجربه کرده‌اند؛ درواقع علم شیمی را می‌توان به عنوان دانشی چندبُعدی و درآمدزا معرفی کرد که به توسعه کشورها بسیار کمک می‌کند.
آیا ایران از پتانسیل‌های کافی برای توسعه علم شیمی برخوردار است؟
بله؛ ایران از نظر پتانسیل بهره‌برداری علم شیمی جایگاه بسیار مطلوبی در جهان دارد و یکی از بهترین کشورها از نظر وجود مواد اولیه است. در ایران نفت، گاز، فلزات، عناصر جدول تناوبی و کانی‌های بسیاری وجود دارد که این منابع در شهرهای مختلف کشور قابل مشاهده است؛ بنابراین می‌توان گفت که ایران تمام متریال‌های مورد نیاز علم شیمی را دارد.
عملکرد ایران در توسعه علم شیمی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برای بررسی عملکرد ایران نسبت به سایر کشورهای توسعه‌یافته دو مسئله پتانسیل و توانایی استفاده از آن باید مورد بررسی قرار گیرد. متأسفانه ایران عملکرد ضعیفی در حوزه بالفعل‌سازی پتانسیل‌های خود داشته است؛ درواقع یکی از دلایلی که عملکرد ایران در حوزه توسعه علم شیمی را ضعیف ارزیابی می‌کنیم، وجود منابع زیادی است که در نقاط مختلف کشور وجود دارد و متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم از منابع و پتانسیل کشور در حوزه شیمی به خوبی بهره‌برداری کنیم.
با این حال دلایل بسیاری باعث شده است که نتوانیم، علم شیمی را نسبت به پتانسیل‌های موجود ارتقا دهیم و نتایج آن را در جهت پیشرفت تمدن استفاده کنیم؛ درواقع علمی موفق شناخته می‌شود که اشتغال‌زایی داشته‌باشد و منجر به رونق اقتصادی کشور شود.
ایران در علم شیمی چه دستاوردهایی داشته است؟
با وجود اینکه عملکرد ایران نسبت به پتانسیل‌ها و منابعی که از آن برخوردار است، مطلوب نبوده، اما تاکنون پیشرفت‌های خوبی در حوزه علم شیمی داشته‌ایم. در حال حاضر فارغ‌التحصیلان و دانشمندان علم شیمی بسیار افزایش یافته‌اند و گرایش‌های بیشتری در این رشته شکل گرفته است؛ از طرفی شناختی که جامعه نسبت به علم شیمی داشته و دانش‌افزایی کشور بسیار پیشرفت کرده است.
علاوه بر این موارد تاکنون تکنولوژی‌های بسیاری در کشور شکل گرفته است و شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در این حوزه نیز بسیار توسعه یافته که به موجب این مسئله بسیاری از نیازهای کشور بومی‌سازی شده است.
ایران طی سال‌های اخیر در چه صنایعی پیشرفت داشته است؟
به طور کلی ایران در صنایع مختلفی از جمله پلاستیک، پلیمر، پلی‌اتیلن و داروسازی پیشرفت مطلوبی داشته است همچنین در حوزه مشتقات نفتی و انرژی هسته‌ای نیز بسیار پیشرفت داشته‌ایم. عملاً می‌توان گفت که طی ۴۰ سال گذشته علم شیمی توسعه مطلوبی داشته است، اما متأسفانه رشد این دانش با نوسانات بسیاری طی این سال‌ها مواجه شده و ایران نسبت به سایر کشورهای توسعه‌یافته با روند کندتری پیشرفت کرده است.
برای توسعه علم شیمی چه اقداماتی لازم است؟
توسعه و پیشرفت علم شیمی مستلزم شناخت، دانش‌افزایی و سرمایه‌گذاری است؛ درواقع وزارتخانه‌های مختلف کشور باید برای توسعه این دانش همکاری کنند تا فارغ‌التحصیلان رشته شیمی بتوانند پس از تحصیل خود وارد صنایع شوند و از پتانسیل‌های کشور استفاده کنند.
در حال حاضر ایده‌ها و پایان‌نامه‌های بسیاری توسط دانشجویان کشور نوشته شده است، اما متأسفانه این ایده‌ها نتوانسته است به توسعه کشور کمک کند که این مسئله نشان‌دهنده وجود اشتباهی در مسیر توسعه بوده است؛ درواقع ایران پتانسیل قرار گرفتن در رتبه نخست کشورهای توسعه‌یافته را دارد.
سخن آخر...
در گذشته ایران نسبت به سایر کشورهای توسعه‌یافته جایگاه مطلوبی داشت و شهری مانند اصفهان به عنوان قطب نساجی شناخته می‌شد، اما متأسفانه به دلیل اینکه صنایع، کارخانه‌ها و تولیدی‌های داخلی نتوانستند پیشرفت کنند، جایگاه ایران نیز با عقب‌گرد مواجه شد.
نظر شما