به گزارش خبرنگار ایمنا، مبحث ۱۹ به صورت عمومی مربوط به مدیریت بهینه انرژی است، یکی از دلایل اهمیت این موضوع آن است که این منابع به عنوان پشتوانه اقتصادی می‌تواند بر نحوه مصرف انرژی اثرگذار باشد و از تبعات مختلف زیست‌محیطی از جمله آلودگی هوا در شهرها تا حد زیادی بکاهد.
نحوه طراحی و اجرا و نظارت بر فرآیند ساخت‌وساز از اهمیت زیادی برخوردار است، به نحوی که اگر هرکدام از این مراحل به درستی طی نشود، مدیریت مصرف انرژی نیز امکان‌پذیر نخواهد بود.
از آنجا که امروزه کاهش مصرف انرژی در ساخت‌وسازها و فضاهای زیستی یک ضرورت است مباحث قانونی خوبی برای اجرای آن داریم.
وضعیت رعایت مقررات ملی ساختمان در محدوده‌های معرفی شده و براساس چک لیست‌های ارائه شده، بد نیست، اما اینکه این قوانین چگونه می‌خواهد اجرایی شود جای سوال دارد و به نظر می‌رسد مرحله اجرا و نظارت نیازمند بازنگری جدی و آسیب‌شناسی است.
در گفت‌وگو با رامین مدنی، دکترای معماری شهری دلایل اجرا نشدن مبحث ۱۹ در ساختمان‌سازی و مزایای اجرای آن بررسی کردیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
چه الزامی برای رعایت مبحث ۱۹ در ساخت‌وسازهای شهری وجود دارد؟
به طور طبیعی مقوله مبحث ۱۹ یک مقوله بسیار جدی است؛ وضعیتی که امروز در اکثر کلانشهرهای ایران و حتی شهرهای به نسبت متوسط با آن مواجه هستیم از بعد آلودگی هوا و هدر رفت منابع زیست محیطی و مباحثی که در حوزه سلامت در زندگی شهروندان با آن مواجه هستیم و هزینه‌های اقتصادی بسیار بالایی که به زیرساخت‌ها و به بودجه کشور وارد می‌شود، همه حاکی از آن است که نیازمند این هستیم که به مقوله مبحث ۱۹ و بحث صرفه‌جویی در مصرف انرژی به شدت توجه کنیم.
شرایط کلانشهر اصفهان در این زمینه چگونه است؟
کیفیت ساخت‌وساز در اصفهان به دلایل مختلف، وضعیت مناسب‌تری را نسبت به کلانشهرهای دیگر دارد، اما اینکه تا چه حد موافق هستیم باید آمار و ارقام آن را از دستگاه‌های دولتی جویا شویم؛ وضعیت هوا و آلودگی محیط زیستی که در اطراف ما وجود بیانگر این است که این خوب بودنی که در شهر اصفهان داریم به ظاهر کافی نیست.
در چند درصد از ساختمان‌های ساخته شده در سطح شهرهای کشور دستورالعمل‌های مبحث ۱۹ رعایت می‌شود؟
شاید سازمان نظام مهندسی مرجع مناسب‌تری برای این پاسخ باشد. بنده تحقیق یا اطلاع دقیقی در این زمینه ندارم، اما استفاده از پنجره یا درهای عایق و استفاده از مصالحی که ضریب انتقال حرارت مناسبی دارند در جداره‌سازی ساختمان‌ها و رعایت عایق‌گذاری مناسب در کف یا بام به صورت رایج کمابیش در ساختمان سازی‌ها استفاده می‌شود، آن هم نه به علت اینکه نظارت عامی در این زمینه است بلکه اینها یک ابزاری که در زمان فروش و ارائه محصولات ساخت‌وساز به بازار کار یک امتیاز در انتخاب برای خریداران محسوب می‌شود و شاهد رعایت این موارد در بیشتر ساخت و سازها هستیم.
چه موانعی برای اجرای دستورالعمل‌های مبحث ۱۹ وجود دارد؟
شاید دلایل متعددی باشد، اما اگر دو دلیل خیلی عمده را بخواهم ذکر کنم، این است که قیمت منابع انرژی که در ساختمان‌سازی و شکل‌گیری فضاهای زیستی در اصفهان و ایران وجود دارد، بسیار کم است و این منابع به واسطه اینکه از سوبسید برخوردار هستند هیچ وقت میزان مصرف آن‌ها بحث جدی در سرمایه‌گذاری نخواهد بود.
حالا چه در زمینه تولید مصالح ساختمانی و چه در زمینه استفاده پس از ساخت، مبحث صرفه‌جویی مبحث جدی نیست، همیشه وقتی با کارفرماها در زمینه رعایت جزئیات مناسب با هدف کاهش مصرف انرژی صحبت می‌کنیم و یک محاسبه‌ای را انجام می‌دهند به این نتیجه می‌رسند که بسیاری از این کارها توجیه اقتصادی ندارد و در سرمایه‌گذاری نمی‌تواند جایگاه منطقی داشته باشد، پس یکی ارزان بودن منابع انرژی چه در تولید و ساخت.
مسئله دوم این است که ساخت‌وساز علمی نداریم، یعنی مواردی که تشکیل دهنده طراحی و شکل گیری ساختمان‌ها هستند مبنای علمی ندارد و بیشتر مبنای سلیقه‌ای و هنجاری دارند که تنها تعیین کننده هستند تا اینکه یک رویکرد علمی تعیین کننده شکل و فرم ساختمان‌های ما باشند.
از نظر شما مشکل از کجاست و چگونه می‌توان این موانع را از پیش رو برداشت؟
شاید در تخصص من و در حیطه اختیارات من اظهار نظر در مورد قیمت حامل‌های انرژی منطقی نباشد، اما در زمینه کار تخصصی خود من، می‌خواهم اشاره کنم که قوانینی که در حال حاضر وجود دارد بد نیست، اما اینکه چه لزومی به اجرا است و اگر این قوانین اجرا نشود چه خواهد شد، از یک طرف و از طرف دیگر در خصوص اینکه چگونه این قوانین اجرا و پایش، کنترل و نظارت لازم انجام شود، می‌توان اقدامات جدی‌تری انجام داد؛ قوانینی که در واقع توصیه‌ها یا دستورالعمل‌هایی در زمینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی است و ما با آن مواجه هستیم.
تهیه چک لیست‌هایی در زمینه مصرف انرژی خوب است، اما اینکه اگر این موارد رعایت نشود چه تبعاتی برای سرمایه‌گذار یا بهره‌بردار خواهد داشت باید به درستی روشن شود، زیرا این تبعات است که تعیین می‌کند سرمایه‌گذار چقدر باید در اجرای این موارد دقت کند، شاید اگر ارائه پایان کار ساختمان مبتنی بر این شود که استانداردها و شرایط لازم برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی در ساختمان محقق شده باشد و ساختمان پس از ساخته شدن در مسیر آزمون قرار بگیرد و اگر توانست از عهده استانداردها و آزمون استاندار در مقوله مصرف انرژی سربلند بیرون بیاید، پایان کار بگیرد، شاید جهش مناسبی در زمینه بهره‌برداری از انرژی‌ها داشته باشیم.
نظر شما