به گزارش خبرنگار ایمنا، بر اساس مشاهدات میدانی صورت‌گرفته، قیمت هر کیلو گوشت گوسفندی با افزایش بیش از ۵۰ درصدی از ۲۰۰ هزار تومان در چند هفته پیش، به بالای ۳۰۰ هزار تومان رسیده است. گرانی افسارگسیخته این ماده پروتئینی در حالی مشاهده می‌شود که در نیمه اول امسال، گوشت قرمز، دچار کمترین تورم مواد خوراکی بود و حتی خبر از رکود بازار آن و کاهش استقبال مصرف‌کنندگان می‌رسید.
با این حال تقریباً از اواخر پاییز، قیمت گوشت قرمز رو به گرانی تدریجی رفت و اکنون به نرخ بی‌سابقه‌ای رسیده است. هرچند که طبق اعلام اتحادیه دامداران، سالانه حدود ۹۰۰ هزار تن گوشت قرمز در کشور تولید می‌شود و بر این اساس، نگرانی برای تأمین گوشت بازار داخل وجود ندارد، اما واقعیت بازار حاکی از کمبود و افزایش قیمت گوشت است؛ به‌طوری که به دلیل قدرت پایین مالی مردم، سهم این کالا از سبد تقاضای خانوارها کم‌رنگ تراز گذشته و حتی به صفر هم رسیده است.
دلایل افزایش بی‌سابقه قیمت گوشت قرمز
همان‌گونه که اشاره شد، تولید گوشت قرمز در کشور به اندازه نیاز است، اما پرسش آن است که در شرایطی که گوشت قرمز به اندازه کافی در کشور تولید می‌شود، چرا باید نرخ آن تا این اندازه گران باشد؟
اظهارات فعالان این بازار و بررسی‌ها نشان می‌دهد که جدای از تأثیر عوامل مختلف در قیمت گوشت، گران‌فروشی و دلالی دو دلیل اصلی برای ایجاد چنین شرایطی است. با توجه به فقدان نرخ مصوب برای گوشت قرمز و نقش عرضه و تقاضا در تعیین نرخ، در این میان به دور از نظارت مسئولان، دلالانی هم وجود دارند که در نرخ‌گذاری دخالت می‌کنند. البته عواملی مانند افزایش قیمت نهاده‌های دامی و سایر هزینه‌های تولید نیز در گرانی گوشت بی‌تأثیر نبوده است.
به گفته مسئولان این بخش، یکی دیگر از دلایل گرانی گوشت، خرید حمایتی به جای خرید تضمینی است. همچنین صادرات قانونی و غیرقانونی دام زنده به کشورهای همسایه نیز از جمله دلایل کمبود و گرانی دام مطرح می‌شود و به همین نسبت که کمبود عرضه به وجود آمده است، در این فصل با افزایش تقاضای بازار هم روبه‌رو هستیم؛ که این شرایط، موجب گرانی بیشتر شده است. در این میان، به نظر می‌رسد که بزرگ‌ترین دلیل برای این گرانی‌ها افزایش قیمت نهاده‌های دامی ناشی از حذف ارز ترجیحی باشد.
با توجه به وابستگی بیش از ۷۰ درصدی کشور به واردات خوراک دام و طیور و با وجود حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی در چند ماه گذشته، نهاده با قیمت گران‌تری به دست تولیدکننده رسیده است و باعث گرانی دام شده است.
مسئولان چه می‌گویند؟
فعالان و مسئولان بازار در ارتباط با دلایل گرانی گوشت قرمز چه می‌گویند؟
علی‌اصغر ملکی، رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی با تأیید افزایش قیمت گوشت قرمز اظهار می‌کند: وقتی هوا سرد می‌شود، مصرف پروتئین بالا می‌رود. از طرفی قیمت نهاده‌های دامی گران است و همین موضوع هزینه تولید را بالا برده است. همچنین مقداری صادرات انجام شد که در حال حاضر قطع شده و قاچاق دام از غرب کشور همچنان در حال انجام است.
وی در ارتباط با تأثیر صادرات بر گرانی گوشت می‌گوید: صادرات تأثیری در گرانی قیمت گوشت ندارد. چنین چیزی امکان ندارد، زیرا وقتی بحث صادرات می‌شود، دامدار دیگر انگیزه‌ای برای فروش دام در بازار داخلی ندارد.
در این باره حسین ایراندوست، معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا اظهار می‌کند: در رابطه با دلیل افزایش قیمت گوشت قرمز، بحث بر سر کمبود نهاده‌های دامی نیست، بلکه نهاده‌ها فراوان هم یافت می‌شود؛ اما تغییر نرخ ارزی که از زمان مردمی‌سازی یارانه‌ها اتفاق افتاد، موجب افزایش قیمت نهاده‌ها و در نتیجه افزایش نرخ دام شد.
وی تصریح می‌کند: مثلاً نرخ جو با حذف ارز ترجیحی از هزار و ۸۰۰ تومان به ۱۱ هزار و ۳۰۰ تومان رسید، یا کنجاله سویا از سه هزار و ۴۰۰ تومان به ۱۶ هزار و ۳۰۰ تومان رسید و به دنبال این افزایش قیمت، قیمت علوفه و سایر نهاده‌ها هم گران شد. در کنار این موارد، تغییراتی هم در دیگر هزینه‌های تولید به وجود آمد، که درنهایت به افزایش قیمت تمام‌شده هر کیلو دام زنده انجامید.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان تاکید می‌کند: البته انتظار این گرانی پس از حذف ارز ترجیحی می‌رفت، زیرا گوشت مانند شیر نیست که در زمانی کوتاه، از افزایش قیمت‌ها تأثیر پذیرد، بلکه با توجه به مصوب نبودن نرخ گوشت قرمز و وابستگی قیمت آن به عرضه و تقاضا، نرخی مشخص نشد، این‌گونه که در تابستان با افت تقاضای مردم و افزایش زاد و ولد دام سبک، با فراوانی این محصول روبه‌رو بودیم و قیمت عرضه هم کمتر از انتظار دامدار بود.
ایراندوست خاطرنشان می‌کند: اما در فصل زمستان چون دوره تولیدمثلی دام سبک را پشت سر می‌گذاریم، نرخ عرضه کمتر از تقاضا می‌شود. همچنین بارش‌ها و یخبندان و سرمای هوا باعث کاهش عرضه دام می‌شود و در برابر، تقاضا هم در این فصل بالاتر می‌رود.
وی ادامه می‌دهد: علاوه بر آن، دامی که به بازار عرضه می‌شود با نهاده نیمایی است، اما گوشت عرضه‌شده در تابستان با نهاده ترجیحی یا همان ارز ۴۲۰۰ تومانی بود و این تغییر نرخ ارز، اکنون تأثیر خود را نشان داده و قیمت عرضه را بالا برده است. به عبارتی، اکنون اثر تغییر نرخ ارز ترجیحی به نیمایی در این بخش ظاهر شده است.
معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی اصفهان یادآور می‌شود: با این حال، با تغییر فصل دو اتفاق می‌افتد که قیمت گوشت را کاهشی خواهد کرد. کاهش تقاضا و عرضه بیشتر دو موردی است که با وجود گرانی ارز، بر قیمت گوشت مؤثر خواهد بود. همچنین انتظار کاهش قیمت پس از آنکه عشایر وارد استان شوند و با توجه به افزایش دام متولدشده و پرورش‌یافته، وجود دارد.
آنچه باید انجام گیرد
در شرایطی که قیمت گوشت قرمز در حال افزایش است، از سوی کارشناسان و فعالان هم پیشنهادهایی برای مهار این گرانی ارائه می‌شود. در وهله نخست، تأمین نهاده‌ها با قیمت مناسب‌تر از سوی دولت؛ پس از آن، عرضه گسترده گوشت منجمد به بازار، به‌طوری که تناسبی در عرضه و تقاضا ایجاد کند؛ نظارت بیشتر بر مرزهای کشور و ممانعت جدی از قاچاق، توقف صادرات رسمی و استفاده از فناوری‌های لازم برای کاهش هزینه‌های تولید، از جمله مواردی است که به نظر می‌رسد دولت با در نظر گرفتن و اجرای آن‌ها بتواند تا حدودی از روند افزایشی گوشت قرمز جلوگیری کند.
نظر شما