به گزارش خبرنگار ایمنا، آسمان خاکستری و سیاه، هوای آلوده و ناپاک، حیات ناسالم و دردناک، تعرض به‌سلامت و بهداشت عمومی مردم و شهروندان، صدمات وارده به جسم و جان و روح و روان آنان، تحمیل میلیاردها تومان خسارت روزانه به اقتصاد و معیشت مردم و دولت و نیز قتل شبه‌عمد، تدریجی و عمومی مردم در این هوای سیاه‌فام، دستاورد نداشتن شناخت از محیط‌زیست و بی‌توجهی به نقش و اهمیت آن از سوی برخی از مسئولان بوده که قصه‌ای دیرینه و تکراری است و ریشه در تاریخ دهه‌های اخیر داشته است.
اقدامات کوتاه‌مدت مانند طرح فرد و زوج، طرح ترافیک، تعطیلی ادارات و مدارس، شعارها و وعده‌های بدون پشتوانه و مغایر با واقع برخی از مسئولان نه‌تنها چاره درمان مدیریت هوای ناسالم نبوده است، بلکه به‌هیچ‌وجه مؤثر و قابل توجیه نیست، به همین خاطر نیاز است در کنار اهتمام مسئولان برای کنترل و کاهش آلودگی هوا مردم نسبت به موضوع آلودگی هوا و ترک فعل‌های برخی از دستگاه‌ها در کنترل و کاهش این پدیده مخرب محیط زیست مطالبه‌گر باشند.
بر همین اساس است که تربیت شهروند آگاه و مطالبه‌گر کلید توسعه شهری است که بسیاری از معضلات شهری با افزایش آگاهی و مطالبه گری شهروندان برطرف خواهد شد و نیاز است که مدیریت شهری شهرهای کشور به موضوع تربیت شهروند آگاه و مطالبه‌گر در حوزه کنترل و کاهش آلودگی هوا بیش از گذشته توجه داشته باشد. شهر اصفهان هم از این قاعده مستثنی نیست، به همین جهت گفت‌وگویی با سعید امامی، معاون اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان انجام داده‌ایم و سیاست‌های این معاونت در کنترل و کاهش آلودگی هوا و تربیت شهروند مطالبه‌گر را بررسی کرده‌ایم که در ادامه از نظر می‌گذرانید.
معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان چه رویکرد و راهبردی را در حوزه کاهش آلودگی هوا دنبال می‌کند؟
موضوع آلودگی هوا یک بحث اصلی است که این روزها برای همه شهروندان دغدغه شده و دارای ابعاد مختلفی است. راین موضوع باعث ایجاد نگرانی برای شهروندان شده و شنیدن اخبار ضدونقیض درباره آن نگرانی‌ها را افزایش داده است و همه به دنبال پیدا کردن مقصر اصلی در ایجاد آلودگی هوا هستند.
از نظر ما موضوع آلودگی هوا ابعاد مختلفی دارد و برای کاهش آن، سیاست‌های کلان در سطح کشور باید با جدیت دنبال شود و به‌موازات آن دغدغه‌مندی برای کاهش این معضل زیست‌محیطی در مدیریت کلان کشور به‌ویژه در استان اصفهان باید وجود داشته باشد، ضمن اینکه نباید نقش مردم را در کنترل و کاهش آلودگی هوا نادیده گرفت.
به همین جهت معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان برای کنترل و کاهش این معضل زیست‌محیطی سعی کرده است به تمام ابعاد و عوامل این مسئله بپردازد و آن را با مشارکت شهروندان حل کند، در همین راستا پویشی تحت عنوان قصه «آدم و هوا» را برنامه‌ریزی کرده‌ایم که پایه اصلی فعالیت‌های این پویش اطلاع‌رسانی دقیق به شهروندان در خصوص علل آلودگی هوا و نقش مردم در کنترل و کاهش آن است.
در این پویش سعی شده است اهمیت هوای پاک و نقش مداخلات انسان برای کاهش آلودگی هوا به شکل روایت‌گونه و در قالب گرافیک و فضای بصری، اثربخشی در معابر و بزرگراه‌ها و شریان‌های اصلی شهر ارائه شود.
در پویش آدم و هوا به‌طور ویژه چه اهداف و چشم‌اندازی دنبال می‌شود؟
قصه آدم و هوا نام کمپینی است که قرار است در آن به ارتباط انسان‌ها با محیط‌زیست به‌ویژه با هوا به‌عنوان اصلی‌ترین عنصر ادامه حیات پرداخته شود. در اولین اقدامی که در این حوزه صورت گرفته است ارائه اطلاعات و آمارهای رسمی و مستند در خصوص آلودگی شهر اصفهان است که در گالری‌های شهری یعنی پشت تابلوهای شهری به آن پرداخته شده است و در اقدام بعدی که در روزهای آتی شاهد آن خواهیم بود این محتواها در سایر رسانه‌ها، ایستگاه‌های بی آر تی و مترو و داخل کابین مترو نیز منتشر و ارائه خواهد شد.
داستان فوق در قالب‌های مختلف آماده شده است؛ مانور خیابانی، تبلیغات محیطی و تولید محتوا برای فضاهای چندرسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی و آموزش، همه ابزارهایی است که برای این موضوع به‌خط شده‌اند تا در قالب یک کمپین و قصه به تنویر افکار عمومی بپردازند.
چند گالری شهری به این موضوع اختصاص پیدا کرده است؟
حدود ۲۵۰ تابلو در چهارراه‌ها به این موضوع پرداخته و عنوانی که برای شهرمان انتخاب شده "اعداد نفس‌گیر" است؛ به تعبیری آمار و اطلاعاتی را با شهروندان در میان گذاشتیم و سرفصل‌هایی را برای آموزش انتخاب کرده‌ایم که نفس‌گیر است. هرچند شاید ارائه این اعداد و آمار در ابتدا بی‌اهمیت باشند اما از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است زیرا توجه نکردن به کاهش این اعداد و آمار باعث افزایش آلودگی هوا در شهر اصفهان می‌شود.
در اعداد نفس‌گیر به چه موضوعاتی پرداخته شده است؟
به موضوعات مختلفی در زمینه کاهش آلودگی هوا پرداخته شده است که اولین موضوع مازوت‌سوزی است. در این طرح اعلام کردیم که روزانه حدود پنج میلیون لیتر مازوت در نیروگاه اصفهان در حال سوختن است که این عدد نفس‌گیر و قابل تأمل است و نیاز به سیاست‌گذاری دقیق در سطح کلان کشور دارد. همان‌طور که همه مطلع هستند فک پلمبی که در نیروگاه تولید برق اصفهان اتفاق افتاده به‌ظاهر بر مبنای مجوز صادر شده در شورای عالی امنیت ملی بوده است و باید هر مرجعی که این دستور را داده است، پاسخگو باشد.
البته پرداختن به موضوع آلودگی هوا توسط معاونت اجتماعی سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان مختص به سال جاری نیست بلکه در سال‌های گذشته هم به این موضوع با روش‌های و شیوه‌های مختلف پرداخته شده است و هم‌اکنون و در سال جاری با ورکشاپ‌های هنری و گروه‌های هنرمندان در قالب تصویرگری و پوستر به طراحی و خلق آثار در این زمینه پرداخته‌ایم.
موضوع دومی که در گالری‌های شهری در قالب این طرح به آن اشاره شده این است که روزانه حدود ۲.۵ لیتر بنزین در اصفهان مصرف می‌شود و این عدد قابل‌توجهی در ایجاد آلودگی است، هرچند گفته می‌شود سهم خودروها در ایجاد آلودگی هوا کم است زیرا سهم مازوت در دوماهه گذشته افزایش پیداکرده اما از ابتدای سال تا امروز طبق اعلام سازمان محیط زیست، اصفهان حتی یک روز هوای پاک هم نداشته است، درحالی‌که فقط دو ماه است مازوت سوزانده می‌شود، پس نقش خودروها در آلودگی هوا قابل‌توجه است. بر مبنای پژوهشی که در سال ۹۹ توسط معاونت برنامه‌ریزی و پژوهشی شهرداری اصفهان و دانشگاه صنعتی اصفهان صورت گرفت، سهم خودروها از آلودگی هوا حدود ۳۳ درصد و سهم صنعت حدود ۳۷ درصد اعلام شد. تمام آمارهای بیان‌شده علمی و مستند است؛ بر اساس آماری که مرکز حمل‌ونقل ترافیک در اصفهان اعلام کرده در ترددها بیش از ۵۰ درصد خودروهای تک‌سرنشین است که اگر از حمل‌ونقل عمومی در اصفهان به صورت صددرصد استفاده شود، بسیاری از این ترددهای غیرضروری کم خواهد شد و به‌طورقطع باعث کاهش مصرف بنزین و کاهش آلودگی هوا خواهد شد؛ اما سهم اصلی در آلودگی هوا را مازوت‌سوزی دارد.
در حوزه حمل‌ونقل نقش خودروها در آلودگی هوای شهر چند درصد است؟
بدون احتساب مازوت، حمل‌ونقل اصفهان ۳۳ درصد و صنعت ۳۷ درصد در آلودگی هوا سهم دارند و در حوزه حمل‌ونقل خودروهای دودزا و بدون معاینه فنی تا ۱۰ برابر بیشتر از وسایل نقلیه سالم هوا را آلوده می‌کنند. شهروندان باید این نکته را رعایت کنند و حس مطالبه‌گری داشته باشند، ضمن اینکه مدیریت مصرف نکته مهمی است که در پژوهش سال ۹۹ اعلام شد حدود ۳۰ درصد دیگر آلودگی هوا به مصارف خانگی و بین مشترکین اتفاق می‌افتد. اگر در اصفهان ۱۰ درصد تمام مصرف مشترکان در برق و گاز را کاهش دهیم، نیازی به سوخت مازوت نداریم یعنی اگر ۱۰ درصد مصرف برق خانگی کاهش پیدا کند، باعث می‌شود ۱۰ درصد حجم تولید نیروگاه کاهش یابد و با این کاهش دیگر نیاز به مازوت‌سوزی نیست. اگر به نیروگاه گفته شود ۱۰ درصد کمتر برق تولید کند این موضوع در کاهش آلودگی هوا تأثیر بسزایی دارد.
در کشورهای پیشرفته فرهنگی وجود دارد که در منازل لباس گرم می‌پوشند و تنها قطه‌ای که زندگی می‌کنند را را گرم می‌کنند، این فرهنگ در کشور ما نیز باید اجرا شود، البته نمی‌خواهیم مسئله آلودگی هوا را متوجه مردم کنیم و آن‌ها را مقصر بدانیم و مدیران باید پاسخگو باشند و مبانی تصمیم‌گیری‌ها و مدیریت را تشریح کنند. در تابلوهای سطح شهر وظیفه آموزش شهروندی را نیز بر عهده داریم و در حوزه آلودگی هوا با ابعاد مختلف به تنویر افکار عمومی، مطالبه شهروندان، شناخت عوامل متعدد و جایابی می‌پردازیم و در قالب تئاتر خیابانی، ورکشاپ هنری، مانورها در سطح شهر و تبلیغات محیطی گسترده پشت تابلوها با شهروندان گفت‌وگو خواهیم کرد.
آیا کمپین «آدم و هوا» دیر شروع نشده است؟
اوج آلودگی‌ها در زمستان است و هرسال در یک سطحی در زمستان به موضوع آلودگی هوا می‌پردازیم که مردم بیشتر حس کنند و شاید بیشتر بر آن‌ها تأثیرگذار باشد، در طول سال هم کارهای مستمری همچون تولید موشن و کاریکاتور انجام داده‌ایم.
شهروندان درباره موضوعاتی مانند آلودگی هوا و دلایل آن اطلاع دارند. آیا به نظرتان انجام این فعالیت‌ها تکراری نیست؟
در مورد عوامل مؤثر در آلودگی هوا مردم اخبار ضدونقیضی را می‌شنوند و رسانه‌ای رسمی مثل پشت تابلوها که مردم به آن اعتماد دارند شاید اثر بیشتری داشته باشد، به‌طورکلی همه یک‌سری مسائل را می‌دانیم اما رعایت نمی‌کنیم و اساس کار فرهنگی به تکرار و گفتن است تا اثرگذار باشد؛ ذات انسان فراموشکار است و نیاز به تکرار است. سازمان فرهنگی، اجتماعی ورزشی شهرداری اصفهان این مباحث را در زمینه‌های مختلف همچون کودک و نوجوان نیز دنبال می‌کند. ۸۰ درصد مردم گالری ما را دنبال می‌کنند و امسال از جهاد دانشگاهی دعوت به همکاری کرده‌ایم تا طی پژوهشی از تابلوهای شهروندی و ضریب نفوذ آن بین مردم آماری دقیق را به ما ارائه دهد.
نقش دستگاه‌های متولی در همراهی و مشارکت در این پویش به چه اندازه است؟
شهرداری متولی حوزه آلودگی هوا نیست و اگر بخواهد به این موضوع ورود کند باید حوزه حمل‌ونقل را مدیریت کند که بیشترین تلاش در این زمینه صورت گرفته است. دستگاه‌های دیگر و دستگاه‌هایی که نوک پیکان به سمت آن‌ها است هم باید نقش خود را به‌عنوان متولی امر ایفا کنند و در این زمینه پاسخگو باشند و بگویند که در رفع مضرات و عواقب آلودگی تاکنون چه کارهایی انجام داده‌اند.
نظر شما