به گزارش خبرنگار ایمنا، خیابان‌های شهر به عنوان فضاهای عمومی در گذر زمان نقش ویژه‌ای از نقطه نظر فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و شهرسازی ایفا می‌کند. جایگاه خیابان از نقش جابه‌جایی و تردد گرفته تا عرض اندام‌های حکومتی و فرهنگی در دوران‌های مختلف و در مقاطع فکری و زمانی متفاوت مهم بوده است. خیابان در دوران اخیر مکان بروز تعاملات اجتماعی شده و چهره متفاوتی به خود گرفته است.
با وجود عملکردهای مختلف خیابان آنچه طی در اعصار مختلف به صورت مستمر و بدون تغییر باقی مانده، عملکرد آن به عنوان یک فضای عمومی است، چراکه خیابان متعلق به تمام ساکنان شهر است. حضور مردم به دلپذیر و سرزنده بودن این فضای عمومی کمک می‌کند؛ لذا زیباسازی، طراحی مناسب و به‌کارگیری مبلمان شهری متناسب با این محیط عمومی در بخش‌هایی از شهر که به آنها فضای شهری می‌گویند همچون پارک‌ها، بعضی میدان‌ها، پیاده‌روها و مراکز تجاری تأثیر بسزایی بر کیفیت زندگی شهری بر جای می‌گذارد.
در گفت‌وگو با فرانک باقری، کارشناس شهرسازی نقش مبلمان شهری و نحوه طراحی آن بر کیفیت‌بخشی فضاهای شهری و ارتقای سطح زندگی شهروندان را جویا شدیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
ضرورت طراحی مبلمان شهری در شهرهای امروزی چیست؟
توجه به طراحی مبلمان شهری در دنیا مقوله‌ای جدید محسوب می‌شود و تا مدت‌ها در بسیاری از کشورها به عنوان موضوعی غیر ضروری مورد بی‌توجهی قرار می‌گرفت. در کشور ما نیز به دلیل نظر برخی از غیرمتخصصان، طراحی مبلمان شهری امری لوکس و فانتزی قلمداد می‌شد، اما ارتقای آگاهی شهروندان و افزایش تعداد متخصصان موجب توجه جدی‌تر به این مهم شده است، با این وجود بیشتر انواع مبلمان شهری کشور تقلیدی از جوامع غربی است و در طراحی و برنامه‌ریزی آن به شرایط بومی، اقلیمی و فرهنگی توجه چندانی نشده است.
هدف اصلی طراحی فضاهای شهری، ارتقای کیفیت زندگی شهروندان و ایجاد محیطی آرام و جذاب برای آنها است. مبلمان شهری به عنوان یکی از اصلی‌ترین عناصر محیط شهر سهم بسزایی در مطلوبیت فضا دارد، از سوی دیگر استانداردهای مبلمان شهری منجر به افزایش کارایی این عناصر، پایداری بیشتر مبلمان شهر و ارتقای سطح رضایت کاربران می‌شود.
ضرورت طراحی متناسب مبلمان شهری چیست؟
همزمان با گسترش فزاینده شهرنشینی، افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم کردن امکاناتی برای تأمین رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری است، امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات‌رسانی و زیباسازی شهر بر هیچ‌کس پوشیده نیست، چراکه مبلمان شهری از اجزای ضروری و جدایی‌ناپذیر شهرها محسوب می‌شود.
مجموعه اجزایی که در فضاهای شهری چیده می‌شود و مورد استفاده عموم جهت رفع نیازهای زیست‌محیطی قرار می‌گیرد، منظر و هویت شهر را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد، نقش اصلی مبلمان شهری در سطح خیابان‌ها و فضاهای شهری، ایجاد مکان‌هایی است که زبان ناطق هویت انسان و منظر شهری مطلوب باشد، در حال حاضر بیشتر سازمان‌ها و مراکز دست‌اندرکار، برنامه‌ریزی و مکان‌یابی صحیح مبلمان شهری را به عنوان یک راهبرد قطعی برای ایجاد محیط پایدار، مناسب و منطبق بر شرایط بومی تلقی نمی‌کنند و با برنامه‌ریزی نکردن و برنامه‌ریزی ناقص و غیراستاندارد در این زمینه، به هرج و مرج بصری و کم‌رنگ شدن کارایی این عناصر در محیط‌های شهری دامن می‌زنند.
مبلمان بعضی از شهرها به دلیل شرایط جغرافیایی، مشکلات فرهنگی، رسیدگی نکردن دائمی و مدیریت نامناسب، کاربران را با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو می‌کند.
مبلمان شهری چه نقشی بر ارتقای کیفیت محیط شهر دارد؟
طراحی شهری بخش بسیار مهمی از هویت شهروندان یک شهر به‌شمار می‌رود، طراحی شهری فرآیندی است که به شکل‌دهی فیزیکی بافت‌های مختلف شهری و روستایی منجر می‌شود و با رویکرد ساختارگرایی به ایجاد اماکن متعدد می‌پردازد و طراحی ساختمان‌ها، فضاها و چشم‌اندازها را در بر می‌گیرد و در نهایت جریانی را به راه می‌اندازد که به عمران و آبادی شهر کمک می‌کند. مبلمان شهری از جمله عناصر سازنده طراحی شهری است که کمیت و کیفیت، زیبایی، راحتی، دوام و محل استقرار آن نقش اساسی بر سلامت شهر و شهروندان دارد.
مبلمان شهری از جمله عناصر سازنده فضاهای شهری محسوب می‌شود که کمیت، کیفیت، زیبایی، راحتی، دوام و محل استقرار آن نقش بسیار اساسی در دستیابی به شهری زیبا و سالم دارد، شهری که در آن شهروندان احساس آسایش کنند و حضور در آن را به نشستن در خانه ترجیح دهند.
چه ویژگی‌هایی باید در طراحی مبلمان مدنظر قرار گیرد؟
از آنجا که سه هدف اصلی برنامه‌ریزی شهری، سلامت، آسایش و زیبایی است، دستیابی به هر سه این موارد در کنار توجه به طراحی دلپذیر فضای شهر منوط به طراحی و برنامه‌ریزی اصولی مبلمان شهری است. در طراحی مبلمان باید ویژگی‌های محیط اطراف مدنظر قرار بگیرد، مبلمان زیبا در فضایی نازیبا جذابیتی نخواهد داشت و فضای زیبایی که در آن مبلمان نازیبا استقرار یابد، جلوه نخواهد کرد؛ لذا طراحی توأم فضای شهر و مبلمان شهری اساس دستیابی به شهر سالم امروزی است، از سوی دیگر توجه به تناسبات انسانی در ساخت مبلمان شهری و توجه به شرایط اقلیمی و مصالح بومی از ضروریات طراحی مبلمان شهری است؛ مکان‌یابی، محل استقرار مبلمان و توالی و تواتر چیدمان آن بر کیفیت بصری فضا تأثیر مثبتی بر جای می‌گذارد.
نظر شما