به گزارش خبرنگار ایمنا، به‌طورکلی فیزیک را می‌توان دانش شناخت طبیعت و استفاده از قوانین حاکم بر آن دانست که می‌تواند در جهت ساخت وسایل و ابزارآلات مفید تسهیل‌کننده باشد.
درواقع علم فیزیک می‌تواند قوانین طبیعت را در خدمت انسان قرار دهد. برای شناخت بیشتر اهمیت علم فیزیک و بررسی جایگاه شاخه‌های مختلف این دانش ازجمله فیزیک محض با مسعود براتی، کارشناس ارشد فیزیک حالت جامد گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
جایگاه رشته‌های علوم پایه در ایران چگونه است؟
استقبال از رشته‌های علوم پایه و مهندسی در ایران با رکودی جدی مواجه شده است. درحال‌حاضر بیشتر دانش‌آموزان کشور تمایل به رشته‌های تجربی پیدا کرده‌اند و در دانشگاه نیز به تحصیل در زیرشاخه‌های رشته‌های پزشکی می‌پردازند.
امروزه به دلیل وضعیت شغلی رشته‌های پزشکی بیشتر افراد تمایل به تحصیل در این رشته‌ها دارند در صورتی که این دسته از علوم بیشتر خدماتی محسوب می‌شوند و منجر به توسعه و ایجاد زیرساخت‌های الزامی کشور نخواهند شد.
چالش اصلی فارغ‌التحصیلان رشته فیزیک چیست؟
درحال‌حاضر اکثر دانشجویان رشته‌های فیزیک مجبورند در مشاغلی فعالیت کنند که با رشته آن‌ها مرتبط نیست و حجم زیادی از فارغ‌التحصیلان نیز به تدریس روی می‌آورند. البته اخیراً در حوزه‌های مختلف علم فیزیک مانند فیزیک هسته‌ای، حالت جامد و اپتیک بخش خصوصی فعالیت‌های محدودی داشته است که به موجب این فعالیت‌ها برخی از فارغ‌التحصیلان شروع به کار کرده‌اند. امیدواریم با گذشت زمان بخش خصوصی و جایگاه شغلی علم فیزیک نیز توسعه پیدا کند.
توسعه علوم در طول تاریخ چگونه رخ داد؟
تا پیش از دوره رنسانس توسعه علوم بسیار ضعیف بود، اما هنگامی که انقلاب صنعتی در کشورهای اروپایی رخ داد علوم مختلف به سرعت توسعه یافت و بشر نیز از علوم مختلف برای بهره‌برداری و پیشرفت استفاده کرد.
آیا علم فیزیک تحت تأثیر انقلاب صنعتی قرار گرفت؟
بله، بعد از انقلاب صنعتی رشته فیزیک عملاً به دو دسته مختلف تقسیم شد. دسته‌ای از فیزیک با ریاضیات ترکیب و به زیرشاخه رشته‌های مهندسی تبدیل شد؛ این علوم به ساخت وسایل و امکانات گوناگون برای توسعه و پیشرفت بشر بسیار کمک کرد. دانشی که شاید کمتر مورد توجه بشر قرار گرفت قوانین اصلی علم فیزیک بود.
چه علومی قوانین اصلی فیزیک را در بر می‌گیرد؟
دانش فیزیک تنها در راستای کشف رابطه علت و معلول بین قوانین طبیعت مورد مطالعه قرار گرفت و عملاً هدف از پرداختن به این دانش استفاده و کاربردی‌سازی آن نبود؛ به‌طورمثال مباحثی که در نجوم مورد مطالعه قرار می‌گیرد جزو این دسته از علوم محسوب می‌شود و بیشتر در حوزه شناخت کیهان کاربرد دارد؛ البته این نکته نیز قابل ذکر است که در آینده بشر به سمت استفاده از این علوم نیز حرکت خواهد کرد.
پیش از سال‌های ۱۹۰۰ میلادی مباحثی که پیرامون قوانین فیزیک هسته‌ای مورد بررسی قرار می‌گرفت تنها به صورت تئوری مطرح می‌شد، اما با گسترش جنگ جهانی دوم متخصصان به سمت استفاده از قوانین فیزیک هسته‌ای هدایت شدند که منجر به ساخت بمب هسته‌ای شد.
رشته فیزیک محض چیست؟
فیزیک محض علم شناخت قوانین طبیعت است؛ در این دانش به مباحث کاربردی و بهره‌وری کمتر توجه می‌شود. درواقع فیزیک محض تنها روابط را مورد بررسی قرار می‌دهد و پژوهشگران نیز به‌دنبال کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با رویدادهایی هستند که در گذشته رخ داده است.
ازجمله نظریه‌هایی که در این دانش مطرح شده است؛ می‌توان به نظریه انفجار بزرگ (Big Bang) و ریسمان اشاره کرد که تمام این نظریه‌ها به پیدایش خلقت، شناخت انسان، بررسی گیتی و جهان می‌پردازد و عملاً بهره‌وری در این نظریه‌ها جایگاهی ندارد.
آیا رشته فیزیک محض با علوم مهندسی نیز در ارتباط است؟
بله؛ رشته فیزیک محض عملاً در خدمت علوم مهندسی است زیرا هر رابطه یا مبحثی که در این دانش کشف می‌شود، می‌تواند به صورت تخصصی در زمینه‌های مختلف تخصصی ادامه پیدا کند و تبدیل به زیرشاخه‌ای از علوم مهندسی شود؛ به طور مثال در فیزیک عمومی با مباحث الکترونیک آشنا می‌شویم، اما اگر بیشتر ادامه دهیم در دانشگاه به مهندسی برق و الکترونیک هدایت خواهیم شد.
دانش فیزیک محض به چه مسائلی می‌پردازد؟
دانش فیزیک محض بیشتر تلاش می‌کند که طبیعت و گیتی را مورد بررسی قرار دهد و آن را بیشتر معرفی کند همچنین نظریه‌هایی که در این علم مطرح می‌شود معمولاً سوالاتی را بررسی می‌کند که انسان‌ها در طول عمرشان از ابتدای خلقت تاکنون با این سوالات مواجه هستند؛ به طور مثال سوالاتی از قبیل نحوه شکل‌گیری کره زمین، سرانجام این سیاره یا حتی سرنوشت تمام جهان جزو موضوعات اصلی این دانش محسوب می‌شود.
یکی دیگر از مباحثی که امروزه مطرح شده است وجود جهان‌های موازی است و این سوالات با مباحثی که امروزه در علم نجوم مطرح شده مانند ماده تاریک، کرم‌چاله و سیاه‌چاله با گذشت زمان مبهم‌تر شده و امیدواریم با توسعه علوم این سوالات پاسخ داده شود.
نظر شما