به گزارش خبرنگار ایمنا، طی یادداشتی که ایرج احمدی، تاریخ‌دان و پژوهشگر در اختیار خبرگزاری ایمنا قرار داده، آمده است:
«دو نمونه مادی در ساختار شهری اصفهان وجود دارد که شامل ساختار هندسی و مارپیچی است. ساختار هندسی در محور چهارباغ و ساختار چندضلعی و هندسی در دیگر مسیرها و گذرها به کار رفته است. عملکرد اصلی مادی‌های اصفهان در گذشته، برای کشاورزی بوده و با توجه به اقلیم خشک و کم‌بارش شهر اصفهان، این مادی‌ها در توسعه کشاورزی، نقش بسزایی داشته‌اند. در واقع به‌واسطه همین مادی‌ها حقابه عادلانه بین کشاورزان اصفهان برقرار بود.
متعادل کردن هوای شهر را از دیگر کارکردهای مادی‌ها است. مادی‌ها حالت وتر یک مثلث قائم‌الزاویه را داشته‌اند و به‌عنوان یک مسیر پیاده‌راه و میانبر، نقش مهمی در معتدل کردن هوای شهر ایفا می‌کردند. با توجه به نقش مهم مادی‌ها در ساختار شهری نیاز به احیای آن‌ها حس می‌شود، چرا که اصفهان دارای فضای سبز خطی است و حیات این فضای سبز به‌واسطه مادی‌ها تأمین می‌شد.
برخی از مورخان اعتقاد دارند که اسم «مادی» از سلسله ماد آمده است و علت این نام‌گذاری، به خاطر نوع آبیاری از رودخانه به داخل شهر در دوره مادها بوده که در اصفهان به‌کار رفته است. اگرچه نمی‌توان تاریخ دقیقی برای متداول شدن این شیوه آبیاری و پدید آمدن مادی‌ها بیان کرد، اما نباید از نقش مهم آن‌ها در به وجود آمدن شهرها و ساختار شهری غافل شد.
آمار دقیقی از تعداد مادی‌های اصفهان در دسترس نیست، اما به طور قطع تعداد مادی‌ها بسیار اندک بوده و به‌مرور زمان در اثر توسعه و آبادی شهر اصفهان تعداد آن‌ها افزایش یافته است.خانه‌های کنار مادی، از این آب‌ها برای کارهای روزانه خود استفاده می‌کردند و همین امر باعث می‌شود تا بفهمیم که به دلیل آلودگی آب، میزان مرگ‌ومیر فرزندان خانه‌هایی که در اطراف مادی‌ها زندگی می‌کردند، بیشتر از سایر خانه‌ها بوده است.
اصفهان بیش از ۱۵۰ محله دارد، که مرز این محله‌ها گاهی به‌واسطه مادی‌ها مشخص می‌شد. مادی‌های اصفهان زیر زمین در حال حرکت هستند و سه‌چهارم مادی‌های مهم از زیر چهارباغ عبور می‌کند و به‌طرف مناطق مختلف شهر اصفهان می‌رود. نیم‌قرن قبل آب مصرفی شهر اصفهان به‌وسیله چاه‌های آب تأمین می‌شد و آب فضای سبز شهر را مادی‌ها تأمین می‌کردند و در نخستین عکس هوایی شهر اصفهان، تمام مادی‌ها به‌صورت نواری قرمز رنگ دارای فضای سبزی است که به آن‌ها پارک خطی گفته می‌شود.
اقلیم اصفهان، یک اقلیم صحرایی است و خصوصیت این اقلیم بارش‌های فصلی شدید است که منجر به سیل می‌شود، اما اصفهان به دلیل داشتن این مادی‌ها همیشه از خطر سیل مصون مانده است. مادی‌ها علاوه بر تأثیرات مثبت زیست‌محیطی گذر و محل عبور خود، تأثیرات فرهنگی مهمی در ساختار آن گذر داشته‌اند. برای مثال مادی فرشادی که از مدرسه چهارباغ عبور می‌کند، به دلیل ایجاد فضای روحانی در مدرسه چهارباغ، دهانه‌ای عریض‌تر از سایر مسیرها دارد.»
نظر شما