از الکتروگیربکس ها در شکل‌های متنوع بر روی انواع ماشین آلات صنعتی شامل انواع ماشین آلات راهسازی و معدنی، خودروها، همزن ها، مولدهای انرژی و غیره استفاده می‌شود.
الکتروگیربکس ها دارای مشخصات فنی مختلفی هستند. توان خروجی، نسبت تبدیل سرعت، گشتاور خروجی، فرکانس کاری و راندمان از مهمترین مشخصات مکانیکی گیربکس‌ها می‌باشد. اما قبل از اینکه پیرامون قابلیت‌های گیربکس‌ها صحبت کنیم بهتر است بصورت اجمالی به معرفی انواع الکتروگیربکس بپردازیم. گیربکس‌ها بر حسب زاویه ورودی و خروجی شافت ها، نوع دنده‌های درگیر در ساختار، نوع شافت ورودی (هالو شافت و ساده) و حتی بر حسب برند تولید کننده نیز دسته بندی می‌شوند. در زیر به معرفی انواع الکتروگیربکس بر حسب نوع دنده‌های درگیر و زاویه شافت های ورودی و خروجی می‌پردازیم.
- گیربکس حلزونی: پر کاربرد ترین نوع گیربکس‌های صنعتی هستند. گیربکس‌های حلزونی دارای شافت ورودی و خروجی بصورت عمودی هستند و هم بصورت فلنج دار و هم بدون فلنج مورد استفاده قرار می‌گیرند. گیربکس‌های حلزونی دارای سطح متوسطی از گشتاور در خروجی هستند. در داخل بلوک این سری از گیربکس‌های صنعتی از دنده بصورت حلزونی که بصورت درگیر با یک دنده اسپرال عمل می‌کند استفاده شده است. گیربکس‌های حلزونی دارای ضریب تبدیل سرعت متوسطی هستند.
- گیربکس خورشیدی: گیربکس‌های خورشیدی قدرتمندترین و دقیق‌ترین نوع گیربکس‌های صنعتی می‌باشند. گیربکس خورشیدی در دو نوع دنده خارجی (با کاربری گسترده‌تر) و دنده درونی (کاربری محدود تر) مورد استفاده قرار می‌گیرد. شافت های ورودی و خروجی گیربکس‌های خورشیدی بصورت موازی و هم راستا عمل می‌کنند. در ساختمان گیربکس‌های خورشیدی یک دنده بصورت فیکس بر روی شافت ورودی قرار دارد که این دنده بصورت درگیر با سه دنده در بیرون عمل می‌کند. یک قاب بر روی مرکز این سه دنده قرار گرفته است که با حرکت سه دنده این قاب نیز حرکت کرده و شافت بیرونی با این قاب فیکس شده است.
- گیربکس شافت مستقیم: گیربکس‌های شافت مستقیم در واقع نوع مدرنی از الکتروگیربکس ها هستند که تنها با برندهای محدودی به بازار عرضه می‌شوند. گیربکس شافت مستقیم دارای دو سیستم کلاچ بصورت موازی می‌باشد که در هنگام تغییر دنده تنها یکی از کلاچ ها عمل کرده و کلاچ دیگر بصورت اتصال قرار می‌گیرد. در واقع مهمترین میزیت گیربکس‌های شافت مستقیم در این است که انتقال نیرو بصورت دائمی صورت گرفته و گشتاور بصورت پیوسته از گیربکس به سیستم منتقل می‌شود. از تولید کنندگان گیربکس‌های شافت مستقیم می‌توان به گیربکس SEW اشاره نمود.
مفهوم گیربکس هلیکال
گیربکس هلیکال در واقع نوعی خاص از الکتروگیربکس های صنعتی نیست بلکه اشاره به شکل خاصی از دنده در اتصالات گیربکس‌ها دارد. از این رو گیربکس‌های حلزونی و خورشیدی می‌توانند بصورت ساده و یا بصورت هلیکال تولید شده باشند. در واقع چهار شکل اصلی و پر کاربرد دنده‌ها در اتصالات گیربکس‌های صنعتی عبارتند از:
- دنده Spur: ساده‌ترین شکل دنده‌های گیربکس‌ها شکل Spur می‌باشد که در آن راستای دنده بدون منحنا و بصورت موازی با راستای شافت مرکزی دنده است.
- دنده هلیکال: دنده‌های هلیکال پر مصرف ترین نوع دنده‌های صنعتی در اتصالات گیربکس‌ها هستند. در واقع راستای دنده هلیکال با راستای شافت مرکزی دنده زاویه دارد. دلیل ایجاد این زاویه افزایش سطح تماس بیشتر بین دنده‌ها با ثابت نگهداشتن ضخامت دنده می‌باشد. این شکل هندسی از دنده‌های هلیکال انتقال سطح بیشتری از نیرو و گشتاور را میسر می‌سازد.
- دنده‌های کرمی: این نوع دنده‌ها دارای شکل مارپیچ بوده و اغلب در گیربکس‌های حلزونی مورد استفاده قرار می‌گیرند. دنده‌های کرمی در واقع به شکل یک پیچ دنده کبریتی هستند که در داخل بال اسکرو نیز بکار گرفته می‌شوند.
- دنده‌های Bevel: این نوع دنده‌ها در واقع به دور سطح یک دایره و بصورت تخت قرار گرفته‌اند. البته اشکال زاویه دار این دنده‌ها نیز بصورت Spiral bevel در ساختار برخی الکتروگیربکس ها بکار گرفته می‌شود.
گیربکس‌های هالوشافت
گیربکس‌های هالوشافت نیز در واقع نوع خاصی از الکتروگیربکس نمی‌باشند و بیشتر به نحوه اتصال الکتروگیربکس به الکتروموتور اشاره دارند. در کل برای اتصال الکتروموتورها به گیربکس‌ها یا می‌بایست از یک سیستم کوپلینگ مجزا استفاده نمود و یا با ایجاد یک شکل هندسی در داخل شافت ورودی گیربکس که به ان گیربکس‌های هالوشافت گفته می‌شود اقدام نمود. گیربکس‌های هالوشافت بدون نیاز به سیستم کوپلینگ نیاز به فشاس محدودتری در اتصال دارند و هزینه کمتری نیز برای راه اندازی آنها لازم است. انواع گیربکس‌های خورشیدی و حلزونی بصورت هالو شافت نیز تولید می‌شوند.
منبع: الکتروگیربکس های صنعتی
نظر شما