به گزارش ایمنا، فلسفه کلیدی شکل‌گیری بورس در جهان، ایجاد بازاری منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف برای تجمیع سرمایه‌های خرد و کلان سرمایه‌گذاران به منظور تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آنها است. اگر فردی سهام شرکتی را خریداری کند، به نسبت تعداد آن، مالک شرکت است.
تاریخچه پیدایش بورس
بورس، واژه‌ای فرانسوی است که در لغت به معنای کیف پول است. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که شکل‌گیری و رواج این کلمه از قرن پانزدهم میلادی در شهر بلژیک آغاز شده است.
تاریخچه بورس در ایران
نخستین بار در سال ۱۳۱۵ شمسی موضوع تأسیس بورس در ایران مطرح شد؛ سال ۱۳۴۱ کمیسیونی در وزارت بازرگانی ایران شکل گرفت که موافقت نامه اولیه تأسیس بازار بورس در آن تصویب و تنظیم شد. قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در سال ۱۳۴۵ در مجلس تصویب و جهت اجرا به بانک مرکزی ابلاغ شد.
آغاز فعالیت رسمی بورس ایران به تاریخ ۱۵ بهمن ماه سال ۱۳۴۶ برمی‌گردد. در این تاریخ، نخستین معاملات بازار با انجام چندین معامله بر روی سهام بزرگترین مجتمع تولیدی و اقتصادی آن زمان (بانک توسعه صنعتی و معدنی) صورت گرفت. در سال ۱۳۸۴ به منظور رفع ایرادات قانون اولیه تصویب شده، قانونی کارآمدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار تنظیم شد.
عرضه سکه در بورس
برای خرید سکه و طلا از بورس، ۳ روش گوناگون به عناوین زیر وجود دارد:
- گواهی سپرده سکه طلا
- صندوق‌های کالایی با پشتوانه طلا
- شمش طلا از بازار فیزیکی
گواهی سپرده چیست؟
گواهی سپرده، ابزاری مالی است که شخص دارنده آن، روی دارایی سپرده‌گذاری شده مالکیت دارد.
گواهی سپرده سکه طلا
از اسفند ماه سال ۱۳۹۴ ابزار گواهی سپرده سکه طلا به بازار بورس ایران معرفی شد تا افراد با کد بورسی، بتوانند برای خرید سهام سکه در بورس اقدام کنند. همچنین این امکان برای دارندگان سکه‌های طلا ایجاد شد که بتوانند با تحویل سکه‌های خود گواهی سپرده دریافت کنند. همچنین، انبارهای معرفی شده توسط بورس کالا وجود دارد که افراد می‌توانند سکه‌های خود را در آنجا به امانت بگذارند. انبار مورد نظر نیز بر اساس قوانین تعیین شده و استانداردهای لازم ابتدا اصالت سکه را تأیید کرده و سپس سکه را از دارنده تحویل می‌گیرد.
با خرید همین گواهی از سایت tsetmc می‌توانیم دارنده‌ی غیر فیزیکی یا فیزیکی سکه طلا شویم یعنی اینکه خریدار بعد از خرید گواهی سکه یا می‌تواند همان گواهی را دوباره در بازار بورس به فروش برساند و یا می‌تواند همراه با داشتن گواهی سکه به بانک عامل مراجعه کرده و سکه خود را دریافت کند.
- با استفاده از روش خرید سکه در بورس، شما از پرداخت مالیات در معامله معاف می‌شوید.
- شما کارمزد کمتری نسبت به خرید مستقیم می‌پردازید.
- دارایی شما امکان نقد شوندگی بیشتری خواهد داشت.
- عدم نیاز به مراجعه حضوری و نگهداری فیزیکی سکه طلا.
- کاهش ریسک دزدیده شدن طلا.
- قابلیت وثیقه گذاشتن گواهی جهت دریافت تسهیلات.
- در این روش امکان انتقال به غیر را ندارند و تنها به نام صاحب سکه ثبت می‌شوند و بنابراین نگرانی بابت گم شدن اوراق وجود ندارد.
روش خرید گواهی سکه از بورس طلا
افراد متقاضی دریافت گواهی سکه طلا می‌توانند به سایت tsetmc.ir مراجعه کرده و کلمه سکه را جستجو کنند و بر اساس قیمت و زمان مدنظرشان، اوراق را خریداری نمایند. گواهی‌های سکه با نمادهای زیر قابل معامله هستند:
- سکه تمام بهار تحویل ۱ روزه سامان
- سکه تمام بهار تحویل ۱ روزه صادرات
- سکه تمام بهار تحویل ۱ روزه سامان
- سکه تمام بهار تحویلی ۱ روزه رفاه
- سکه تمام بهار تحویلی ۱ روزه ملت
نکات مهم در خرید گواهی سپرده سکه طلا
- توجه به این نکته ضروری است که هر برگه گواهی سپرده سکه طلا، معادل ۱۰ واحد معاملاتی است؛ بنابراین قیمت نشان داده شده در تابلوی معاملات یک دهم قیمت یک سکه تمام بهار آزادی است. این موضوع بدین معنی است که برای خرید یک سکه کامل باید ۱۰ واحد ثبت شود.
- زمان معاملات گواهی سکه طلا در بازار بورس کالا از ساعت ۱۳ تا ۱۵:۳۰ روزهای کاری و زمان پیش گشایش نیز از ساعت ۱۲:۳۰ تا ۱۳ است.
- کارمزد معاملات گواهی سپرده کالایی سکه طلا برای خرید و فروش هرکدام ۰۱۲۵/۰۰ است. هنگام تحویل هر سکه نیز مبلغ ۲۰،۰۰۰ ریال بابت کارشناسی سکه دریافت می‌شود. همچنین کارمزد انبارداری به ازای هر سکه در روز ۷۰۰ ریال است.
- دامنه نوسان گواهی سکه طلا نیز در هر روز معاملاتی بین ۱۰+ تا ۱۰- است.
چگونه از گواهی سپرده سکه استفاده کنیم؟
درباره این روش خرید سکه از بورس گفتیم گواهی سپرده سکه (به اصطلاح قبض انبار) اوراقی است که خریدار آن هم می‌تواند بعد از خرید با آن سکه خود را از خزانه بانک مربوطه تحویل بگیرد و هم می‌تواند این اوراق را به صورت سهام نگه دارد و با افزایش قیمت آن نماد، گواهی سپرده سکه خود را بفروشد. هر نماد گواهی سپرده سکه یک تاریخ سررسید دارد. خریدار هم می‌تواند بعد از خرید سکه، آن را تحویل بگیرد و هم می‌تواند این اوراق را تا سررسید نگهداری کند.
درصورتی‌که سررسید نماد سکه تمام شده باشد و دارنده این اوراق، گواهی سپرده سکه خود را نفروخته باشد، طبق قانون گواهی سپرده کالایی باید سکه‌های خود را تحویل بگیرد؛ اما معمولاً برای گواهی سپرده سکه نماد جدیدی تعریف می‌شود و این نماد به نماد بعدی با سررسید جدید انتقال می‌یابد.
صندوق طلا
صندوق طلا یکی دیگر از راه‌های سرمایه گذاری در بورس، است. صندوق طلا صندوقی است که دارایی‌های جمع‌آوری شده از سرمایه گذاران را در گواهی سپرده طلا و اوراق مبتنی بر طلا سرمایه گذاری می‌کند. اما اجازه دهید یک تعریف کلی از گواهی سپرده طلا داشته باشیم. گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است و آدرس این انبار در خزانه داری پردیس بانک رفاه است. سکه‌های مورد تأیید این انبار هم دارای ضرب سال ۱۳۸۶، با وزن ۸.۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ استد و بنابراین اگر کسی قصد دریافت گواهی سکه داشته باشد می‌تواند سکه فیزیکی خود را به بانک مورد نظر تحویل داده و حواله سکه دریافت کند.
در حال حاضر حواله سکه در بورس اوراق بهادار در حال معامله است که قیمت آن دقیقاً هم سو با قیمت سکه در بازار است اما گواهی سکه در بورس دارای نوسان محدود استد که ممکن است نسبت به قیمت سکه در بازار دارای تأخیر زمانی باشد.
خرید شمش طلا از بورس
به سومین روش از آموزش جامع خرید طلا و سکه در بورس رسیدیم که روش خرید شمش طلا است. شمش طلا در بازار فیزیکی بورس کالا یعنی در تالار طلا خرید و فروش می‌شود و تمامی افرادی که کد بورس کالا دارند، مجاز اند که از بازار بورس کالا، شمش طلا خریداری کنند. یکی از محدودیت‌های موجو در مورد خرید شمش از بورس کالا این است که هر فرد باید حداقل ۱ کیلوگرم و حداکثر ۵ کیلوگرم شمش خریداری کند. همچنین، به علت نوسانات روزانه قیمت طلا، لازم است قبل از خرید سهام طلا، مذاکره‌ای بین خریدار و فروشنده انجام شود تا سر یک قیمت واحد با هم توافق کنند.
روش خرید شمش طلا از بورس
کد بورسی و کد بورس کالا با هم تفاوت دارند و باید جداگانه دریافت شوند. بنابراین لازم است برای اخذ کد بورس کالا به یک کارگزاری که در این زمینه فعالیت دارد، مراجعه کنید و مراحل لازم برای دریافت این کد را طی کنید. سپس، در روز مقرر برای معامله طلا در بورس کالا با کارگزاری تماس بگیرید تا درخواست خرید شما را برای فروشنده ارسال کند.
فروشندگان شمش طلا در بورس کالا عبارتند از:
- تهیه و تولید مواد معدنی ایران
- زر معدن اختران
- گسترش معادن و صنایع معدنی طلای زرشوران
مرحله بعد، واریز ۱۰ درصد از ارزش معامله شمش طلا به حساب وکالتی است که باید تا پیش از ساعت ۱۲ روز معامله انجام بگیرد. با این کار، کارگزاری درخواست شما را برای تالار ارسال می‌کند. در نهایت، برای کشف قیمت طلا یک مذاکره میان کارگزاران دو طرف معامله انجام می‌گیردو عدد تعیین شده، با ۹ درصد ارزش افزوده به طرفین معامله اعلام می‌شود. بعد از انجام معامله، ۱۰ درصدی که قبلاً توسط مشتری واریز شده، به حساب کارگزاری می‌رود و سپس خریدار به مدت سه روز باید ۹۰ درصد باقی مانده را به کارگزاری بدهد.
نحوه خرید و فروش نماد طلا در بورس
برای خرید طلا در بورس، به هر کدام از روش‌های ذکر شده، نیاز به دریافت کد بورسی دارید. بنابراین در صورتی که کد بورسی دارید، نیاز به طی این مرحله نیست. در غیر این صورت ابتدا در سایت سجام ثبت نام کنید و با تکمیل اطلاعات درخواستی، در انتها کد رهگیری ثبت نام سجام را دریافت کنید. پس از آن باید در یکی از کارگزاری‌های معتبر بورس نام نویسی کنید. دقت داشته باشید که برای اینکه در ادامه بتوانید از طریق بورس به خرید و فروش طلا بپردازید. پس از تکمیل ثبت نام در کارگزاری و دریافت کد بورسی، شما آماده انجام معاملات خود در بازار هستید.
با استفاده از نام کاربری و رمز عبوری که کارگزاری منتخب در اختیارتان گذاشته، وارد پنل معاملاتی آن شوید.
در قسمت مربوط به جست و جوی نماد، نماد صندوق سرمایه‌گذاری طلای منتخب خود را وارد کنید. صندوق لوتوس با نماد طلا، صندوق مفید با نماد عیار، صندوق سکه طلا زر با نماد زر و … در بازار سرمایه معامله می‌شوند. برای مثال نماد طلا را در کادر جست و جو وارد کنید.
از بین نتایج نمایشی نام طلا (صندوق پشتوانه طلای لوتوس) را انتخاب کنید. با این کار به صفحه مربوط به خرید و فروش واحدهای صندوق هدایت می‌شوید. در این صفحه مشابه با خرید و فروش سهام شرکت‌های بورسی می‌توانید در قسمت خرید، تعداد دلخواه واحد از صندوق و قیمت پیشنهادی خود را برای خریداری وارد کنید.
پس بررسی مبلغ نهایی معامله و اطلاعات خرید، می‌توانید معامله را به تأیید برسانید تا در صورت عرضه واحد در قیمت مد نظر، خریدتان به تعداد درخواستی انجام شده و نماد طلا به پرتفوی شما اضافه شود.
برای فروش واحدهای صندوق طلا نیز مشابه با وضعیت خرید می‌توانید وارد صفحه خرید و فروش نماد مورد نظر شده و در قسمت فروش، با ورود تعداد و قیمت مد نظر خود، واحدهای تحت مالکیت خود را به فروش برسانید.
مزایای خرید گواهی سپرده سکه طلا نسبت به خرید فیزیکی
- معافیت دارنده از پرداخت مالیات
- پایین بودن ریسک جابجایی و سرقت آنها (در حد صفر)
- امکان وثیقه‌گذاری گواهی سپرده سکه جهت دریافت تسهیلات
- عدم نیاز به حمل و نقل فیزیکی سکه طلا
- امکان دریافت سکه به مدت ۲۴ ساعت پس از تحویل گواهی سپرده به خزانه بانک
- قابلیت فروش به روش غیرحضوری و دریافت مبلغ حاصل از آن به مدت ۲۴ ساعت پس از اقدام (قدرت نقد شوندگی بالاتر)
- انتقال بخشی از سفته بازی بازار سکه از صورت معاملات نقدی به گواهی سپرده
- شفافیت در انجام معاملات و افزایش امنیت آنها
- کارمزد بسیار کم معاملات بورس کالا در مقایسه با خرید فیزیکی سکه
نظر شما