به گزارش خبرنگار ایمنا، مدیریت جمع‌آوری، حمل‌ونقل، پردازش، بازیافت، دفع یا سوزاندن زباله‌ها امری بسیار مهم و حائز اهمیت است که مدیران امروز شهرها با آن دست به گریبان هستند. پسماند از حجیم‌ترین مصنوع دست بشر است به نحوی که روزانه بیش از ۳.۵ میلیون تن زباله در سراسر جهان تولید می‌شود، در کشورهای توسعه‌یافته ۸۰ درصد از پسماند بازیافت می‌شود و به چرخه مصرف بازمی‌گردد و باقیمانده به صورت بهداشتی دفع یا سوزانده می‌شود.
پسماندهای تر شامل پسماندهای فاسدشدنی شامل باقیمانده مواد غذایی، سبزیجات، میوه‌جات، پسماندهای باغبانی و فضای سبز است که در طبیعت به آسانی تجزیه می‌شود و حدود ۷۰ درصد پسماندها را تشکیل می‌دهد، اما پلاستیک به راحتی در طبیعت تجزیه نمی‌شود و دفن آن با چالش‌های جدی مواجه است.
پلاستیک از عمده‌ترین آلاینده‌های محیط زیست است، مشکل بزرگ ظروف پلاستیکی این است که دیر تجزیه می‌شود و محل‌های دفن بهداشتی زباله‌ها را به سرعت پر می‌کند. بطری‌های آب معدنی و نوشابه، ظروف شیر، ظروف روغن موتور، ظروف شامپو و روغن خوراکی، ظروف بسته‌بندی نان و سبزیجات، ظروف ماست، بطری شربت، لیوان‌های یک‌بار مصرف و ظروف بسته‌بندی آجیل همه از مواد پلاستیکی ساخته شده و نیازمند بازیافت است.
این نوع پسماندها باید توسط متولیان امر از جمله شهرداری‌ها به شکل صحیح جمع‌آوری و بازیافت شود، چنانچه این اقدام در زمان مناسب انجام نشود، زباله‌های پلاستیکی در آینده نزدیک به یک معضل در جهان به خصوص مناطق شهری تبدیل خواهد شد و شاهد تبعات خطرناک آن از جمله بروز بیماری‌های نوظهور خواهیم بود.
یکی از مهم‌ترین راهکارها به منظور مدیریت پسماند و دفن اصولی زباله، دغدغه‌مندی شهروندان نسبت به این موضوع و ارائه راهکارهای نوین است که موجب می‌شود ساکنان شهرها همراهی بیشتر و هدفمندی با مدیریت شهری در این حوزه داشته باشند؛ یکی از روش‌های اصولی دفن زباله‌های پلاستیکی و غیرقابل بازیافت اکوبریک است که تا حد زیادی خطرات ناشی از پسماندهای تجزیه‌ناپذیر را کاهش می‌دهد و زمینه استفاده مفید از این نوع زباله‌ها را فراهم می‌کند.
در گفت‌وگو با داوود مؤمنی، رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری شهرکرد، نحوه استفاده مجدد از زباله‌های خشک به روش اکوبریک و کاربرد آن را بررسی کردیم. مشروح گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.
شهروندان امروزی تا چه اندازه نسبت به دفن زباله دغدغه‌مند هستند؟
دغدغه این روزهای بسیاری از ساکنان شهرها چگونگی تولید کمتر زباله است. شهروندان در شهرهای مختلف دنیا به خصوص شهرهای کشورهای توسعه‌یافته، زباله‌های خشک، تر و بازیافتی را از هم جدا می‌کنند. بیشتر زباله‌های منزل خشک و غیرقابل بازیافت است. پسماندهایی که قابلیت تبدیل شدن به خاک را ندارد باید با زباله‌های تر ترکیب و در طبیعت رها شود، چراکه وزن کمی دارد و با وزش باد در محیط اطراف پراکنده می‌شود؛ لذا چنانچه دفن به صورت اصولی انجام نشود، ممکن است زباله‌های پلاستیکی به محیط شهر بازگردد و موجب آلودگی‌های زیست‌محیطی و مرگ بسیاری از حیوانات در روستاهای اطراف شود. بهتر است از این نوع زباله‌ها به نحوی ایمن‌تر و بهتر استفاده مجدد شود.
اکوبریک چیست؟
اکوبریک نوعی بلوک یا آجر ساختمانی است که کاملاً از پلاستیک‌های غیرقابل بازیافت ساخته می‌شود و در حال حاضر بهترین روش برای مهار پسماندهای غیرقابل بازیافت است. مأموران سازمان پسماند بطری‌های شفاف بی‌رنگ یا رنگی آب‌معدنی، نوشابه، دلستر، دوغ، شیر و روغن را می‌شویند و خشک می‌کنند، شهروندان به منظور استفاده کمتر از آب برای شست‌وشوی بطری‌ها می‌توانند هنگامی که ظرف‌ها را می‌شویند، این بطری‌ها را در کف ظرف‌شویی قرار دهند و آنها را با پساب ایجاد شده بشویند.
پس از شستن و خشک شدن این بطری‌ها باید آنها را با انواع فوم و یونولیت، بسته‌بندی‌های چیپس، پفک، بستنی، کیک و بیسکوئیت، فیلترهای سیگار که توتون در آن نباشد و کاغذ دور فیلتر کنده شده باشد و انواع دستکش‌های پلاستیکی و ماسک‌های یک‌بار پس از شستن و ضدعفونی مصرف پر کنند.
می‌توان از تکه‌های پلاستیکی رنگارنگ مخصوص تزئین جشن‌ها و بادکنک، انواع نی‌های پلاستیکی یا ظروف یک‌بارمصرف غیرقابل بازیافت و غیرقابل تجزیه، سلفون‌های پلاستیکی دور قوطی، انواع چسب‌های نواری و برچسب‌های پلاستیکی، انواع تیوپ‌های فشاری پلاستیکی مانند خمیر دندان، پلاستیک‌های ماکارونی و حبوبات کارخانه‌ای (در صورتی که مرکز بازیافت محل زندگی شهروندان از آنها تحویل نگیرد)، ورقه‌های قرص، انواع کیسه‌های فریزر و زباله‌های غیرقابل بازیافت (فقط در صورتی که مرکز بازیافت محل زندگی‌تان، از شما تحویل نمی‌گیرد)، برای پر کردن بطری‌ها استفاده کرد.
شهروندان حتماً باید از پسماندهای مورد تأیید برای پر کردن بطری‌ها استفاده کنند. استفاده از مواد نو یا بازیافت‌پذیر مانند فلزات، شیشه یا حتی پلاستیک‌های قابل بازیافت برای تولید اکوبریک، به‌منزله هدر دادن منابع ملی است، به‌هیچ‌وجه نباید از پسماندهای تر یا تجزیه‌پذیر (دستمال‌کاغذی، ظروف گیاهی یا کاغذ) استفاده شود زیرا ممکن است به مرور زمان از حجم آنها کاسته و سازه دچار مشکل شود.
طرز ساخت اکوبریک چگونه است؟
شهروندان باید بطری پلاستیکی نوشیدنی را کاملاً خشک و تمیز کنند، باید دقت داشته باشند که حتماً بطری‌ها از جنس پت (pete) باشند؛ اگر رنگی بودند اشکالی ندارد، پسماندهای ذکر شده را تمیز و خرد کنید و داخل بطری بریزید. خرد کردن پلاستیک‌ها به فشرده شدن بهتر آنها کمک می‌کند و هر چقدر تکه‌ها کوچک‌تر شود، راحت‌تر فشرده می‌شود؛ به وسیله چوب بلند یا شیء بلند پسماندها را به پایین فشار دهید و آنها را به حدی فشار دهید و فشرده کنید تا بطری کاملاً سفت شود، استحکام اکوبریک بسیار مهم است، پس باید مطمئن باشید که هیچ نقطه خالی در بطری وجود نداشته باشد و کاملاً سفت و سخت شده باشد.
اکوبریک چه کاربردی دارد؟
از اکوبریک می‌توان در انواع پروژه‌های ساختمان‌سازی پایدار مانند ساخت دکه‌های بازیافت، مبلمان یا المان شهری و ساخت بنادر مناطق محروم استفاده کرد. پلاستیک موجود در اکوبریک‌ها دوام زیادی دارد و هرگز خراب نمی‌شود؛ همین موضوع است که اکوبریک را به یکی از مصالح ساختمانی ایده‌آل تبدیل می‌کند، البته این بطری‌ها نقش سازه‌ای ندارند بلکه در دیوارهای پوششی و جداکننده مانند پارتیشن‌ها استفاده می‌شود؛ اکوبریک‌ها درون دیوار با مخلوطی از گل، سیمان و ماسه به قطر حدود سه تا پنج سانتی‌متر دفن می‌شود و در صورت وقوع حوادثی نظیر آتش‌سوزی، نفوذ آتش به درون دیوار زمان می‌برد و خسارت کمتری به ساختمان وارد می‌شود.
گفت‌وگو از فریبا باقری؛ خبرنگار سرویس شهروکلانشهر خبرگزاری ایمنا
نظر شما