سعید رحیمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: فرد در دوره جوانی ویژگی‌های مهم و برجسته‌ای دارد؛ در روان‌شناسی رشد، جوان متناسب با ابعاد تحولی شامل ابعاد جسمی حرکتی، هیجانی، اجتماعی، اخلاقی، جنسی و شناختی دارای ویژگی‌های متفاوت است. تنوع ویژگی‌ها و پیچیدگی‌ها در دوران جوانی، گاه فرد را دمدمی‌مزاج یا جسور می‌کند؛ به خصوص نسبت به بی‌عدالتی‌هایی که اجتماع به او می‌بخشد و این مسئله می‌تواند بحران در دوره‌ای باشد که فرد در حال تجربه آن است.
وی با بیان اینکه جوان در پی انسجام هویت است، ادامه داد: در کنار این بحران، فرصت‌هایی طلایی به علت اندیشه‌ورزی، استحکام اندیشه‌ها و استدلال‌ها، پیش روی جوان قرار دارد و به علت اینکه او فردی مسئولیت‌پذیر، خستگی‌ناپذیر، مبارزه‌طلب، دارای تفکر انتقادی و نیازمند تعامل و مشارکت اجتماعی است، با قرار گرفتن در شرایط بی‌عدالتی جامعه، انسجام هویت وی در معرض خطر قرار می‌گیرد.
بی‌ثباتی در نتیجه خدشه‌دارشدن انسجام هویت
این روان‌شناس با اشاره به نتیجه خدشه‌دارشدن انسجام هویت جوان، تصریح کرد: در نتیجه خدشه‌دار شدن انسجام هویت، جوان به فردی بی‌ثبات تبدیل می‌شود که در معرض انواع افسردگی‌ها و حتی خودکشی قرار دارد. جوان اثرپذیری بالایی از محیط اطراف، منابع جدید و دنیای پیرامون دارد و در قالب رسانه‌های در دسترس، می‌تواند منابع موجود در سراسر جهان را رصد کند و بر اطلاعات و دانش خود بیفزاید.
وی با بیان اینکه جوان دارای تحول و تکامل اندیشه‌ها است، اضافه کرد: جوان به دنبال نگرش‌های مختلف علمی و فلسفی است تا به تکامل و ثبات در اندیشه برسد و به علت نیاز به این ثبات، جوان فردی استقلال‌طلب به شمار می‌رود. استقلال‌طلبی، تکامل اندیشه‌ها، اندیشه‌ورزی و اثرپذیری در فرآیند یادگیری از محیط پیرامون خود، از ویژگی‌های مهم یک جوان محسوب می‌شود.
رحیمی با بیان اینکه حساسیت‌های دوره جوانی، حساسیت‌هایی نسبت به هنجارهای جامعه اطراف خود است، گفت: جامعه‌ای که در آن هنجارهای جوان شکسته شود، استقلال وی را در معرض آسیب قرار می‌دهد. با این اتفاق، کفایت فردی جوان زیر سوال می‌رود و در نهایت هویتی ناپایدار و لجام‌گسیخته در وی پدید می‌آید که می‌تواند شرایط را برای بی‌ثباتی و مجموعه اختلال‌های شخصیتی در فرد آماده کند.
روحیه مبارزه‌طلبی با بی‌عدالتی
وی افزود: جوان دارای روحیه مبارزه‌طلبی با بی‌عدالتی است و با مهیا کردن شرایط مبارزه با بی‌عدالتی‌های جامعه، به دنبال هویتی می‌گردد که به او کمک کند تا به شرایط مطلوب برسد و زمانی که شرایط برای او نگران کننده می‌شود، تصمیماتی می‌گیرد که در معرض آسیب قرار خواهد داشت.
این روان‌شناس ادامه داد: تصمیمات جوان در قالب مهارت‌های تصمیم‌گیری و انتخاب است و باید مسئولانه، مواردی چون ازدواج، انتخاب دوست، استقلال اقتصادی، شغل و رشته دانشگاهی خود را انتخاب کند و فرد با توجه به توانمندی‌های خود، آن‌ها را برای موفقیت در آینده برمی‌گزیند. جوان، گرایش به گروه‌های دوستانه‌ای دارد که هویت انسجام‌یافته را در آن معنا بخشد. نوع‌گرایی امروزی از ویژگی‌های مهم جوان‌ها است که در صورت همراه بودن با قدرت انعطاف‌پذیری، بدون شک جوان را به سطحی از کفایت فردی می‌رساند.
بحران تردید در جوانی
وی با بیان اینکه گاهی فشارهای اجتماعی منجربه ایجاد بحران تردید در جوان می‌شود، اظهار کرد: در بحران تردید، فرد در ارتباط با نقش خود در اجتماع و وعده‌های سایر افراد و مسئولان که داده شده اما به سرانجام نرسیده است، دچار تضاد و ناکامی می‌شود و شرایط نقش‌آفرینی و هویت مطلوب او را در معرض خطر و آسیب قرار می‌دهد. جوانان باید درک شوند و برای بحران‌هایی که در حال مبارزه با آن‌ها هستند، راهکارهای مناسبی به آنان ارائه شود.
رحیمی با بیان اینکه اعتراض جوان در جامعه باید پاسخ داده شود، تصریح کرد: اگر استقلال فرد به هر دلیلی توسط والدین، جامعه یا افراد، در معرض آسیب قرار گیرد، جوان به فردی بی‌ثبات تبدیل می‌شود که ممکن است اعتراض‌های شدیدی نسبت به الگوهای تربیتی و منابعی که چنین ساختاری را ایجاد کرده و استقلال او را در معرض آسیب قرار داده است، داشته باشد.
لزوم ساخت پایگاه‌های امن در جامعه
وی افزود: باید از طریق افزایش تاب‌آوری به جوانان کمک شود؛ چراکه تاب‌آوری توان انعطاف‌پذیری جوان و قدرت حل مسئله او را افزایش می‌دهد و جوان می‌تواند خود را از شرایط، گرفتاری‌ها و چالش‌ها رها کند و این موضوع با کمک متخصصان صورت می‌گیرد.
این روان‌شناس با بیان اینکه جوان باید با پدیده‌های اطراف خود خوش‌بینانه برخورد کند، اضافه کرد: جوانانی که گاهی به علت بی‌عدالتی‌ها با بی‌ثباتی مواجه می‌شوند، نیاز به امید، شادی و شادکامی دارند؛ امید انرژی ماندگاری است که آن‌ها را در رسیدن به هدف یاری می‌کند. در صورت داشتن برخورد بدبینانه با پدیده‌ها، ساختارهای بی‌اعتمادی اجتماعی تشدید می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: ساخت پایگاه‌های امن در جامعه توسط خود فرد، والدین، الگوهای تربیتی، مؤسسات تربیتی و سایر افراد می‌تواند در هویت‌بخشی، استحکام اندیشه و استقلال‌طلبی جوان کمک‌کننده باشد. همچنین جوانی که در خانواده‌ای پویا حضور دارد، می‌تواند الگویی مهم برای کمک، مشورت در مسائل مختلف زندگی، پشتیبانی و هم‌فکری با والدین باشد و در قالب مثبتی ایفای نقش کند.
نظر شما