به گزارش خبرنگار ایمنا، در هشتمین نشست تخصصی شیوه ما مردمان با موضوع «حفظ هر آنچه ارزش است» با اشاره به خدمات ارزنده مرحوم باقر آیت‌الله‌زاده‌شیرازی در حوزه حفظ و حراست آثار ملی ایران، اظهار کرد: بر اساس تصویب قانون در مجلس شورای اسلامی ایران در سال ۱۳۶۴ پنج مرکز باستان‌شناسی، مردم‌شناسی تجمیع و به سازمان میراث فرهنگ تبدیل شد و برای اولین بار کشورمان دارای قانون حفاظت از بناهای تاریخی شد.
وی ادامه داد: ویژگی که مرحوم باقر آیت‌الله‌زاده‌شیرازی را از سایر مسئولان حفاظت از بناهای تاریخی متمایز می‌کند، مقام شیخوخیت وی بود درواقع همه فعالان، صاحب‌نظران و متولیان حوزه حفظ بناهای تاریخی کشور سواد و دانش بالای مرحوم شیرازی را در حوزه بناهای تاریخی قبول داشتند و این امر یک مؤلفه مهم در راهبری یک مجموعه است که مدیر سازمانی به‌جای اینکه مدیر باشد همه فعالان و صاحب‌نظران حوزه مدیریت وی، تصمیمات و نظرات وی را قبول داشته باشند.
این دکترای معماری تصریح کرد: مرحوم شیرازی زمانی که رئیس سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران بود من را به همراه دکتر سبحانی مأمور کرد که وضعیت بناهای تاریخی اصفهان را مورد ارزیابی قرار دهیم و خاطرم هست این عبارت معروف را گفت که «به همراه آقای سبحانی در بناهای تاریخی اصفهان بپلکید»، این عبارت از آنجا اهمیت داد که مرحوم شیرازی از واژه پلکیدن استفاده کرد؛ این واژه بار معنایی فراوانی دارد زیرا واژه پلکیدن بر کیفیت ارتباط محیطی تأکید دارد و این امر یکی از پارامترهای مهم در ارزیابی وضعیت بناهای تاریخی است.
وی با اشاره به ابعاد شخصیتی عباس بهشتیان، اضافه کرد: بهشتیان نمونه بارز تربیت‌شده فرهنگی بود که امروز بر اساس مدرنیته، این فرهنگ پس‌زده شده است، فرهنگی که در آن قدرشناسی محور اصلی آن بود، متأسفانه امروزه معنای واژه قدرشناسی تقلیل پیدا کرده است، قدرشناسی یعنی حفظ هر آنچه ارزش است وحفظ میراثی که به امانت در اختیار ما قرار داده شده است. به همین خاطر است که شاهد هستیم بهشتیان این‌چنین مؤثر در راستای حفظ بناهای تاریخی شهر اصفهان اقدامات مؤثری انجام داد.
اولیا با بیان اینکه اگر حفاظتی صورت می‌گیرد این حاصل قدر شناسی فردی است که به امر حفاظت می‌پردازد، گفت: هر آن چیزی که هست یا مخلوق خداوند یا ساخته دسته بشر است که ساخته دسته بشر ادامه‌دهنده آفرینش خداوند است، یعنی انسان با برگرفتن ذات خداوند که در وجود او نهفته است، اقدام به آفرینش می‌کند.
وی اظهار کرد: طبیعت آفرینش خداوند است اما ساختمان‌ها، اشیا و سایر موارد ساخته بشر است به همین جهت در حوزه میراثی شاهد دو حوزه میراث طبیعی و میراث فرهنگی هستیم و بر این اساس دو سازمان حفاظت محیط زیست و میراث فرهنگی در کشورها تأسیس شده است که البته در بسیاری از کشورها این دو سازمان به لحاظ رویکرد میراثی با یکدیگر ادغام شده‌اند و یونسکو در هر دو حوزه فعالیت می‌کند.
عضو هیئت علمی کنگره معماری و شهرسازی ایران افزود: در دوران معاصر علوم تجزیه شده است و این تجزیه شدن علوم در کنار مزایایی خود آسیب‌هایی دارد که مهم‌ترین آسیب آن است که نگاه خاص را محدود می‌کند، به‌عنوان‌مثال فردی که در حال مرمت یک بنای تاریخی در شهر است دیگر توجهی به سایر مشکلات فرهنگی، اجتماعی و زیست‌محیطی آن منطقه ندارد. برای حفظ هر آنچه هست نیاز است معلومات پراکنده به وحدت برسد و باید از تشدیدآشفتگی علوم جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: در دانشگاه‌ها علم تجزیه‌وتحلیل آموزش داده می‌شود اما از علم ترکیب غفلت شده است و کمتر استادی به علم ترکیب می‌پردازد، علم ترکیب علمی است که به فرد یاد می‌دهد که عناصر را چگونه، در چه زمانی و به چه اندازه با یکدیگر ترکیب کنید تا بهترین اثر خلق شود و حتی در این علم به طور واضح مشخص می‌شود آن اثر خلق‌شده با چه هدفی و رویکردی خلق می‌شود.
اولیا تصریح کرد: متأسفانه ما از سنت فاصله گرفته‌ایم و همین امر باعث شده است که نتوانیم هر آنچه هست را حفظ کنیم. سیدحسین نصر در فصل دوم کتاب «معرفت و معنویت» سنت را با بیان داستانی زیبا تعریف می‌کند، در این داستان بچه ماهی‌ها از مادرشان درباره چیستی آب می‌پرسند، مادر در پاسخ می‌گوید وقتی از آب خارج شدید معنی آب را متوجه می‌شوید، این زیباترین مثال درباره چیستی سنتی است و ما امروز همچون ماهیانی که از آب خارج شده‌ایم از سنت خارج شده‌ایم و نیاز به بازگشت دوباره به سنت داریم.
وی با اشاره به اهمیت قصه‌ها در حفظ هر موضوع مهم، اظهار کرد: قصه‌ها زیباترین روش برای حفظ ارزش‌های مهم است و هر زمانی که چیزی ارزشمند بوده در قالب قصه به آن پرداخته شده است که از خطر انحطاط جلوگیری شود. متأسفانه نتوانستیم به‌خوبی از هر آنچه ارزش است، حفاظت کنیم هر چیزی ارزشمندی که قابل بردن بود، از کشور ما سرقت رفت و گنجینه‌های موزه‌های کشور دیگر غنی‌تر شد و هر آنچه هم‌اکنون موجود است به خاطر این است که نتوانسته‌اند آن‌ها را به سرقت ببرند.
این دکترای معماری تأکید کرد: علامه جعفری داستانی تحت عنوان کوک سوم را نقل می‌کند که در آن به تعمیر کفشی توسط کفاش توسط سه کوک اشاره دارد، این داستان به آینده‌نگری و رویکرد خیرخواهانه و دلسوزانه تأکید دارد.
وی با انتقاد از وضعیت شهرسازی کشور گفت: من از همه مسئولان مسکن و شهرسازی گلایه دارم؛ گلایه‌ام از این است که مسکن و شهرسازی آنان در گذشته و امروز برخلاف مسکن و شهرسازی متناسب با فرهنگ کشورمان است، کدام عقل سلیمی قبول می‌کند اتاق‌های خواب دوخانه در کنار یکدیگر و به‌وسیله یک دیوار نازک از هم جدا باشند، درصورتی‌که در تاریخ فرهنگی مسکن ما حیاط خانه نقش حریم خانه را از محیط بیرون داشت.
اولیا گفت: متأسفانه در معماری و شهرسازی ما تفاوت جراحی با سلاخی را نمی‌دانند جراحی باعث نجات فرد و سلاخی باعث مرگ فرد می‌شود. بیشتر پروژه‌های شهرسازی کشور از جنس سلاخی است، سلاخی‌ای که در وهله اول بافت و بناهای ارزشمند تاریخی را مورد هدف قرار می‌دهد؛ پروژه خیابان حکیم اصفهان و تخریب حمام خسروآقا نمونه مشهور از این نوع سلاخی است.
به گزارش ایمنا، نشست «شیوه ما مردمان» به‌صورت ماهیانه توسط دفتر فرهنگ عامه سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری اصفهان در موزه عصارخانه شاهی برگزار می‌شود.
نظر شما