به گزارش خبرنگار ایمنا، نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در طراحی بناهای شهری است که بر سیما و منظر شهر اثرگذاری زیادی دارد. برندسازی در حوزه نما موجب رونق گردشگری شهر می‌شود و امروزه بسیاری از شهرهای جهان به واسطه تفاوت در طراحی نمای بناهای شهری شناخته می‌شود و سالیانه گردشگران زیادی را به سمت خود جذب می‌کند.
کیفیت طراحی نماها در محلات مختلف شهر متفاوت است و چهره یک‌دستی از شهر به نمایش نمی‌گذارد. اگر بخواهیم وضعیت نما را در بافت‌های فرسوده و حاشیه‌نشین گونه‌شناسی کنیم، می‌توان گفت بنا بر ماهیت و وضعیت اقتصادی حاکم در این گونه بافت‌ها، ساکنان این محلات کمتر می‌توانند برای نمای ساختمان هزینه کنند و بناها و خانه‌های مسکونی در این محلات علاوه بر نما از نظر استحکام نیز مشکل دارد.
خرم‌آباد ازجمله شهرهایی است که همانند دیگر شهرهای ایران آشفتگی در نماهای شهری را تجربه می‌کند، به نحوی که فضاهای شهری تحت تأثیر گرفته است و تصویری مشخص از این شهر در ذهن مخاطب ایجاد نمی‌شود.
ضوابط و قوانین در فرایند طراحی نما اجرا نمی‌شود
سلیمان میرزاپور در این خصوص می‌گوید: طبق قوانین ضوابط مشخصی در زمینه نما تعریف شده است که شهرداری می‌تواند براساس آن کیفیت و نوع نما را تعیین کند، اما این فرآیند انجام نمی‌شود.
وی می‌افزاید: در قالب طرح‌های تفصیلی یک سری ضوابط تدوین شده که بر عناصر مرتبط با نما اثرگذار است، اما معمولاً این ضوابط و قوانین اجرا نمی‌شود و شهرداری‌ها کمتر به دنبال اجرای این ضوابط بوده‌اند.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری خاطرنشان می‌کند: تدوین ضوابطی مشخص توسط شورای اسلامی شهر در زمینه نما، سیمای شهری و به طور ویژه نمای ساختمان‌ها ضرورت دارد، با این وجود یک طرح علمی و عملی دقیق در این زمینه وجود ندارد.
میرزاپور تاکید می‌کند: نما نباید یکنواخت باشد و دلزدگی ایجاد کند، متفاوت بودن بیش از حد نما نیز موجب هرج و مرج در سیمای شهر می‌شود؛ بنابراین وجود طرح و برنامه‌ای مشخص در زمینه نما اهمیت زیادی دارد.
وی تصریح می‌کند: اجرا نشدن یک سری قوانین و ضوابط موجب کم اهمیت شدن مسئله نما شده است، از طرفی نبود طرح و برنامه‌ای مشخص و مدون در زمینه سیمای شهری در قسمت‌های حاشیه‌نشین و بافت‌های فرسوده شهر به دلیل وضعیت اقتصادی ساکنان موجب شده است این معضل حادتر شود.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری اظهار می‌کند: نظارت شهرداری، پر کردن خلاءهای قانونی، تدوین مصوبات جدید توسط شورای اسلامی شهر یا مشاورهای طرح‌های تفضیلی و جامع و تدوین طرح‌های موضعی برای قسمت‌هایی از شهر که سیما و منظر بهم ریخته و غیراصولی دارد، می‌تواند وضعیت نمای بناها در خرم‌آباد را بهبود ببخشد.
میرزاپور با بیان اینکه بخشی از مشکلات نماهای شهری به وضعیت اقتصادی ساکنان شهر مربوط می‌شود، تاکید می‌کند: با توجه به بنیه مالی ضعیف شهرداری لازم است قراردادهایی با سایر ادارات و بانک‌ها منعقد شود تا شهروندان با دریافت تسهیلاتی برای نماسازی بهتر ساختمان‌های مسکونی تشویق شوند.
وی ادامه می‌دهد: شهرداری می‌تواند تخفیف در عوارض را برای شهروندانی که نمای ساختمان خود را به خوبی اجرا می‌کنند اعمال کند، سخت‌گیری‌ها برای اعطای پایان کار منجر به طراحی دقیق نما می‌شود.
ضرورت تدوین برنامه‌ها و طرح‌های موضعی
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری می‌گوید: یکی از اصولی‌ترین راه‌ها به منظور نظم بخشی به نماهای شهری، تدوین برنامه و طرح موضعی است تا مسائل محلاتی که از این منظر دچار مشکل هستند، به منظور برنامه‌ریزی دقیق شناسایی شود و اطلاعات دقیق‌تری به دست بیاید.
میرزاپور با بیان اینکه از نظر سیما و منظر شهری دارای مشکلات اساسی در بافت قدیم و جدید شهر خرم‌آباد هستیم، می‌گوید: بافت قدیم به دلیل فرسودگی، توجه نکردن مسئولان مدیریت شهری طی سال‌های متمادی و ایجاد خیابان‌کشی‌ها در مقاطع مختلف آسیب دیده و عملاً از هم گسیخته است، این مسئله موجب شده تا افراد ساکن این بافت‌ها مهاجرت کنند و بخش‌هایی از شهر که روزگاری جریان حیات در آن جاری بود، خالی از سکنه شود.
وی ادامه می‌دهد: از دست دادن جمعیت اصلی و افزایش جمعیت مهاجر موجب ارزانی خانه‌ها شده است که فرسودگی این بافت‌ها را دوچندان می‌کند و سیما و منظر در این نواحی هر روز بیشتر افول می‌کند.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری با بیان اینکه توجه مدیریت شهری معطوف به سایر نقاط شهر و حومه‌های جدید شده است، می‌گوید: این بی‌توجهی موجب به وجود آمدن محلات حاشیه‌نشین جدید شده است. این محلات با توجه به نبود نظارت بر ساخت‌وسازها و با وجود اینکه سن کمی دارد، به دلیل استفاده از مصالح کم دوام و رعایت نکردن ضوابط دارای مشکلات زیادی در سیما و منظر شهری است.
میرزاپور اضافه می‌کند: نبود کاربری‌های عمومی، نبود پارک‌ها و اجرایی نشدن طرح‌های شبکه معابر و به‌طورکلی رعایت نشدن قوانین، طرح‌ها و برنامه‌ها نوعی لجام‌گسیختگی و هرج‌ومرج را در این بافت‌ها موجب شده است.
عزم جدی برای بهبود وضعیت نماهای شهری وجود ندارد
وی خاطرنشان می‌کند: از نظر گونه‌شناسی بافت‌های تاریخی، شهر خرم‌آباد و بسیاری از شهرهای کشور دچار چنین مشکلاتی است و تنها راه بهبود و ایجاد یک منظر و سیمای شهری مناسب، «نظارت» است؛ شهرداری‌ها براساس قوانین موجود می‌توانند نظارت بر ساخت‌وسازها و نمای شهرها را بیشتر کنند تا تأثیرات بیشتری بر سیما و منظر شهری داشته باشند.
این کارشناس برنامه‌ریزی شهری تاکید می‌کند: به منظور جلوگیری از مخدوش شدن سیما و منظر شهر، نیازمند بودجه و هزینه هستیم اما مواردی نیز وجود دارد که با هزینه کمتر ازجمله کاشت گیاهان و درختان مناسب، رنگ‌آمیزی، استفاده از طرح‌های سنتی در رنگ‌آمیزی دیواره‌ها حل می‌شود.
میرزاپور ادامه می‌دهد: می‌توان نمای پادگان‌ها یا ساختمان‌های بزرگ، قدیمی و کهنه را از طریق رنگ‌آمیزی، کاشت درختان و دیوار کشی بهبود بخشید. شاید نتوان با شرایط اقتصادی و قوانین موجود مشکل سیما و منظر شهر را حل کرد، اما می‌توان با اقدامات کم‌هزینه سیما و منظر شهری را بهبود ببخشید، با این وجود مشکل اساسی این است که در این زمینه هیچ عزمی وجود ندارد.
نظر شما