مجتبی رستمی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: عامل ایجادکننده بیماری هپاتیت، ویروس است و بیماری هپاتیت به علت عفونت باکتریایی به وجود نمی‌آید. به‌طورکلی هپاتیت به دو نوع کلاسیک یا شناخته‌شده قدیمی و غیرکلاسیک تقسیم و ویروس‌های گروه هپاتیت کلاسیک، براساس حروف الفبا به انواع A، B، C، D و E تقسیم‌بندی می‌شوند.
وی افزود: گذشته از هپاتیت‌های بیان شده، نوعی هپاتیت نیز به نام هپاتیت اتوایمیون وجود دارد که بر اثر برانگیختگی سیستم ایمنی بدن از درون اتفاق می‌افتد و سیستم ایمنی، علیه سیستم‌های خودی که کبد در رأس آنها قرار دارد، برانگیخته و موجب آزار سلول‌های کبدی می‌شود و ایجاد هپاتیت می‌کند. علائم این نوع از هپاتیت، مشابه علائم هپاتیت‌های کلاسیک است.
این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان اینکه بسیاری از افراد، بیماری هپاتیت را با یرقان یا زردی بدن می‌شناسند که این علامت در هپاتیت‌های حاد شایع بوده و ممکن است هنگامی که هپاتیت مزمن شود، هیچ علامتی از جمله زردی نداشته باشد، تصریح کرد: به‌طورکلی علائم ابتلاء به بیماری هپاتیت شامل یرقان یا زردی، حالت تهوع و استفراغ، درد در قسمت فوقانی و راست شکم، تغییر رنگ ادرار به نارنجی، گاهی اوقات تغییر رنگ مدفوع به سمت سفیدی، بی‌حسی، بی‌حالی و نداشتن اشتها است.
توازن ویروس و سیستم ایمنی بدن فرد
وی ادامه داد: هپاتیت نوع B شناخته‌شده‌ترین نوع هپاتیت در بین مردم است که به علت ویروسی تحت عنوان ویروس B ایجاد می‌شود. افرادی که مبتلا به بیماری هپاتیت B حاد می‌شوند، علائمی را از خود بروز می‌دهند که شامل یرقان، درد کبد، تهوع و استفراغ، بی‌حسی و بی‌حالی است. دوره حاد این بیماری می‌تواند بین یک تا چند هفته طول بکشد و علائم بیان شده در این دوره شدیدتر است.
رستمی با بیان اینکه پس از گذراندن دوره حاد، ویروس شروع به پاک شدن از درون بدن بیمار می‌کند و مغلوب سیستم ایمنی می‌شود اما ممکن است ویروس و سیستم ایمنی بدن فرد پس از شش ماه به توازن برسند، گفت: درواقع ممکن است همچنان پنج تا ۱۰ درصد افراد مبتلا به بیماری هپاتیت نوع B حامل ویروس باشند. ۹۰ تا ۹۵ درصد افراد به صورت کامل از این ویروس پاک می‌شوند اما پنج تا ۱۰ درصد همچنان داخل بدن خود دارای ویروس هستند.
ترشحات بدن همراه با خون؛ راه انتقال هپاتیت
وی اضافه کرد: ذرات ویروس هنگام تست ملکولی در خون گروهی از پنج تا ۱۰ درصد افراد بیان شده، مشهود است که این افراد، دارای هپاتیت مزمن تلقی می‌شوند و ویروسی که در کبد آنها استقرار دارد برای همیشه فعال است. گروهی دیگر با وصف اینکه ردپای ویروس درون بدن آنها وجود دارد، تست مولکولی منفی دارند که ناقلان فاقد علامت محسوب می‌شوند. آنزیم‌های کبدی افراد ناقل فاقد علامت، هر شش ماه تا یک سال یک‌بار مورد چکاب قرار گرفته و دستورات بهداشتی به آنها تذکر داده می‌شود تا از انتقال بیماری به سایر افراد جلوگیری شود.
این متخصص بیماری‌های عفونی تاکید کرد: بیمارانی که تست PCR آنها مثبت باقی می‌ماند، براساس میزان ویروسی که داخل بدن خود دارند باید تحت درمان قرار بگیرند و داروهایی را روزانه مصرف کند. این بیماران درمان سختی ندارند اما برای درمان نیازمند زمانی طولانی نظیر چهار تا ۱۰ سال هستند تا درمان به نتیجه برسد، هپاتیت عود نکند و وارد جریان خون نشود.
وی با بیان اینکه راه‌های انتقال این بیماری در درجه اول تبادل ترشحات بدن همراه با خون است و اشتراک‌گذاری مواردی نظیر مسواک، خمیردندان و هر تیغه برنده‌ای که امکان آغشته به خون بودن آن وجود دارد، عامل انتقال این بیماری می‌شود، اظهار کرد: همچنین اقداماتی نظیر فعالیت‌های دندانپزشکی، تزریق داخل رگ با سرنگ مشترک که بیشتر در بین معتادان شایع است و خالکوبی یا فعالیت‌های آرایشی که با استفاده از سوزن انجام می‌شود و در بیشتر شرایط غیربهداشتی هستند، موجب ابتلاء به این نوع هپاتیت می‌شود.
انتقال هپاتیت نوع B از مادر به نوزاد
رستمی افزود: درواقع مهم‌ترین راه انتقال هپاتیت B از مادر آلوده به نوزاد است. حین زایمان و عبور نوزاد از کانال زایمان، هنگامی که جفت از بدن مادر جدا می‌شود، مقداری خون مادر و نوزاد تداخل پیدا می‌کند که ممکن است درپی آن نوزاد به هپاتیت نوع B مبتلا شود. به طور معمول درگیری نوزاد با این بیماری ۳۰ تا ۱۸۰ روز پس از تولد تشخیص داده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه در شرایط فعلی آمار دقیقی از اینکه چه تعداد افرادی ناقل هستند یا هپاتیت مزمن دارند در دسترس نیست، تصریح کرد: با توجه به آمارهای موجود سابق، شیوع دو تا هفت درصدی هپاتیت مزمن در ایران گزارش شده است اما با به‌کارگیری معیارهای بهداشتی خوب و واکسیناسیون نوزادان متولد شده از سال ۱۳۷۲ به بعد، نرخ ابتلاء به هپاتیت کاهش یافته است و اکنون به عنوان یک بیماری شایع شناخته نمی‌شود.
لزوم انجام واکسیناسیون هپاتیت
این متخصص بیماری‌های عفونی ادامه داد: هپاتیت B دارای واکسن به منظور مقابله و پیشگیری از ابتلاء است و از سال ۱۳۷۲ برای نوزادان تزریق می‌شد اما تاکنون توصیه به واکسیناسیون عمومی نشده است. واکسیناسیون برای گروه‌های پرخطر نظیر پزشک، پرستار و خدمه درمان که در امور پزشکی فعالیت دارند اجباری است تا از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری شود.
وی خاطرنشان کرد: گروه دیگری که باید واکسن هپاتیت B را دریافت کنند، افرادی نظیر بیماران تالاسمی و دیالیزی هستند که در معرض مبادله خون قرار می‌گیرند؛ چراکه ممکن است به صورت ناخواسته در معرض ویروس قرار گیرند. اگرچه خون‌های موجود و انتقالی از نظر ویروس هپاتیت مورد بررسی قرار می‌گیرند.
نظر شما