به گزارش خبرنگار ایمنا، صنعت نساجی ایران دارای پیشینه‌ای دیرینه و یکی از بخش‌های اشتغال‌زا و ارزآور در میان صنایع کشور محسوب می‌شود. این صنعت طی سالیان اخیر بر اثر مدیریت ناکارآمد، دستخوش تزلزل‌های بسیار شد. سهم زیادی از این صنعت که صاحب بازارهای بین‌المللی بود، دچار آسیب‌های جدی شد، درحالی‌که نساجی در میان نیازهای اساسی اقتصادی پس از مواد غذایی و مسکن، در درجه سوم اهمیت قرار دارد و چهار درصد ارزش افزوده صنعتی و ۱۰ درصد از کل صادرات صنعت کشور را شامل می‌شود.
میزان سرمایه‌گذاری ارزی برای ایجاد یک شغل در صنعت نساجی در مقایسه با بعضی از صنایع همچون خودروسازی، بسیار پایین است و ازآنجاکه این صنعت نسبت به بخش‌های اقتصادی در سطح ملی و نیز در بین زیربخش‌های صنعت، بالاترین توان اشتغال‌زایی را به خود اختصاص داده و درحال‌حاضر ۱۸ درصد اشتغال در صنعت مربوط به نساجی است، بنابراین مشکلات موجود و رفع آن‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است.
از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تولید منسوجات، کمیت و کیفیت ماشین‌آلات ریسندگی و بافندگی است. اکثر ماشین‌آلات صنایع پارچه‌بافی و ریسندگی الیاف، صرف‌نظر از نوع تکنولوژی آن‌ها در کشور کهنه هستند و همین فرسودگی از کارایی و کیفیت محصولات می‌کاهد و ضمن افزایش هزینه‌های تولید، توان رقابتی در بازارهای خارجی را به شدت کاهش می‌دهد.
عامل دیگری که همواره مورد اعتراض فعالان صنعت نساجی است، قوانین سخت و دست‌وپاگیر مالی و بانکی است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به بهره‌های بانکی، مابه‌التفاوت نرخ ارز و قوانین مربوط به صادرات و واردات اشاره کرد.
میزان بهره بانکی که در خارج از کشور حدود سه درصد است، در ایران به ۲۵ می‌رسد؛ براساس قانون نوسازی صنایع نساجی، بانک‌های عامل باید در قبال تسهیلات اعطایی، بازپرداخت را به صورت دلار دریافت کنند، اما بانک‌ها با این توجیه که کارخانه‌ها با آمریکا مراودات تجاری ندارند، بازپرداخت را به صورت یورو دریافت می‌کنند که این امر کمر فعالان این صنعت را می‌شکند.
در این خصوص محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور با تاکید بر ضرورت تلاش مجدانه برای احیا و شکوفایی صنعت نساجی و پوشاک از رؤسا، نمایندگان و مدیران اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنایع مرتبط می‌خواهد برنامه توسعه‌ای خود را با رویکرد صادرات و تأمین نیازهای داخل تدوین و به دولت ارائه دهند.
وی طی نامه‌ای رسمی از وزیر صنعت، معدن و تجارت می‌خواهد نوسازی ماشین‌آلات این صنعت را در دستور کار خود قرار دهد و موانع پیش روی سرمایه‌گذاری را برطرف کند.
تولید مواد اولیه صنعت نساجی در کشور به صرفه نیست
معاون اول رئیس‌جمهور با یادآوری اینکه ایران با ۱۵ کشور همسایگی دارد و بازاری در حدود ۴۰۰ میلیون نفر در کشورهای اطراف ایران وجود دارد، خاطرنشان می‌کند: ظرفیت‌ها و امکانات موجود در کشور به گونه‌ای است که اگر تولیدکنندگان، اتحادیه‌ها و انجمن‌ها با هم هماهنگ شوند، قادر خواهند بود تا علاوه بر تأمین نیازهای داخلی، بخش زیادی از بازار کشورهای همسایه را نیز در اختیار گیرند.
در این خصوص مرتضی منصوری، مشاور اتحادیه نساجی اصفهان با اشاره به اینکه به علت افزایش مواد اولیه داخلی مجبور به واردات هستیم، به ایمنا می‌گوید: در گذشته حتی صادرکننده بودیم؛ اما دیری نپایید که به علت سیاست‌های نادرست دولت مجبور به واردات شدیم.
وی می‌افزاید: در گذشته به واردات پنبه ارز ۴,۲۰۰ تومان تعلق می‌گرفت، طی ۳۰ سال اخیر تنها فرصت بی‌سابقه برای رشد واحدهای نساجی بود، اما آن‌قدر این فرصت کوتاه بود و دوباره قیمت‌ها افزایش یافت که دیگر برای این واحدها واردات و تولید واقعاً مقرون به صرفه نیست.
واحدهای کوچک تولیدی در ورطه نابودی
مشاور اتحادیه نساجی اصفهان با تاکید بر اینکه سیاست‌های دولت در راستای رونق تولید داخلی نیست، خاطرنشان می‌کند: هیچ حمایتی از افرادی که طی سال‌های گذشته وارد میدان تولید شدند و تمام دارایی خود را به میان آوردند، صورت نگرفت و اکثر این افراد ورشکسته شدند.
منصوری ضمن ابراز تأسف از این وضعیت ادامه می‌دهد: تنها واحدهایی که به ارگان‌های دولتی وابسته هستند، توانستند سرپا بمانند و اکنون هم در حال ادامه فعالیت هستند، وگرنه بقیه واحدها به خصوص واحدهای کوچک تولیدی نابود شده‌اند یا در حال نابودی هستند.
وی درخصوص وضعیت فرسودگی ماشین‌آلات تولید نساجی می‌گوید: در تمام دنیا قانون است که بعد از پنج سال ماشین‌آلات تولید بخش نساجی از رده خارج می‌شود، بر همین اساس طی تصمیمی قرار شد ماشین‌آلات تولیدی کشور ما هم تا حد امکان به‌روز شود.
مشاور اتحادیه نساجی اصفهان می‌افزاید: به همین دلیل مقرر شد که کارخانجات داخلی بتوانند ماشین‌آلات ۱۵ سال کار کرده را از کشورهای پیشرفته بدون گمرکی وارد کنند و برای این کار نیز کارت‌های بازرگانی موقت برای واحدها صادر شد که البته این فرصت هم خیلی زود با سیاست‌های دولت برداشته شد، اکنون مبالغ سنگین گمرک برای تولیدکنندگان واقعاً به صرفه نیست و تقریباً هیچ وارداتی در این زمینه صورت نمی‌گیرد.
وجود موانع متعدد برای سرمایه‌گذاری در کشور
منصوری با اشاره به قانون معافیت گمرکی و به صفر رسیدن نرخ تسهیلات بازسازی و نوسازی صنایع اظهار می‌کند: به طور مثال یک ماشین بافندگی کوچک که در گذشته مثلاً ۲۸ هزار تومان و بدون پرداخت گمرکی حدود مثلاً ۳۰۰ میلیون تومان برای واردکننده رقم می‌خورد، درحال‌حاضر واردات آن ۶۰۰ میلیون تومان هزینه دارد که واقعاً این حجم سرمایه‌گذاری برای تولیدکننده نتیجه مطلوبی ندارد.
وی با اشاره به اینکه وضعیت برای تولیدکنندگان به شکلی پیش رفته که بیشتر واحدهای صنعتی در حالت تعطیلی به سر می‌برند، تصریح می‌کند: اکنون به‌صرفه‌ترین راه، اندوختن پول در بانک‌ها است، زیرا مطابق با برآورد انجام شده، اگر تولیدکننده‌ای ۲۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کند، می‌تواند حداکثر صد میلیون تومان در ماه درآمد داشته باشد، اما اگر این مبلغ را در بانک بگذارد چند برابر می‌تواند سود بگیرد.
مشاور اتحادیه نساجی اصفهان با تاکید بر اینکه بخشنامه‌های صادره از سوی دولت به نفع بخش تولید نیست، می‌گوید: دولت شرایطی را به وجود آورده که کسی رغبتی برای به وارد شدن به عرصه تولید ندارد و تمام بخشنامه‌ها بدون کارشناسی صادر می‌شود.
فعالیت حدود ۲,۸۰۰ واحد تولید نساجی در اصفهان
منصوری با بیان اینکه ۶۰ درصد محصولات نساجی در استان اصفهان در حوزه ریسندگی، بافندگی و پوشاک تولید می‌شود، می‌گوید: شهرهای یزد، تهران و تبریز هم گوشه‌ای از بخش تولید را برعهده دارند، اما اگر بخواهیم مقوله پوشاک را در نظر بگیریم، شهر زنجان، کرج و قم هم در این حوزه تقریباً فعال هستند.
وی با تاکید بر اینکه استان اصفهان در تولید مواد اولیه مانند نخ و پارچه خام، در کشور پیشتاز است، اظهار می‌کند: هر چند آمار دقیقی از واحدهای تولید در استان در دست نیست، اما به‌طورمیانگین حدود ۲,۸۰۰ واحد تولید نساجی در استان مشغول به کار است، هر چند واحدهایی هم بدون مجوز و به صورت زیرزمینی در حوزه‌های ریسندگی، بافندگی و پوشاک در حال فعالیت هستند.
نظر شما