پشت پرده بحران سیاسی عراق چیست؟

یک کارشناس مسائل منطقه‌ گفت: ‌ساختار عراق از یک ملت منسجم برخوردار نیست و همواره زمینه‌ساز اختلافات، چالش‌ها و تنش‌ها بوده است که با دخالت دولت‌های خارجی این اختلافات به اوج می‌رسد.

محمدپارسا نجفی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا در خصوص بحران سیاسی در عراق اظهار کرد: وضعیت عراق از یک‌سو نتیجه اختلاف میان رهبران سیاسی داخل آن کشور است که از دشمنی و دخالت‌های عربستان سعودی و آمریکا غفلت کرده‌اند و از سوی دیگر پیامد تحولات منطقه به ویژه وضعیت مدیترانه شرقی بوده است.

وی با اشاره به نقش رهبران سیاسی عراق در بحران داخلی این کشور افزود: در داخل این کشور همیشه فضای تنش و چالش بین جریان‌های مختلف سیاسی، احزاب و شخصیت‌های مطرح مشارکت کننده در حکومت کنونی وجود داشته است، به این دلیل که ساختار کشور عراق از یک ملت منسجم برخوردار نیست.

مداخله برای جلوگیری از تشکیل دولت قوی

این کارشناس مسائل منطقه‌، وضعیت ناهمگون در جامعه عراق را به نفع دولت‌های عربستان سعودی و امارات دانست و خاطرنشان کرد: این کشورها به نیابت از آمریکا و انگلیس بیشترین بهره را از اوضاع داخلی عراق می‌برند، جریان سیاسی داخل پارلمان عراق دوست یا دشمن ایران نیست اما به عربستان سعودی و امارات به چشم دوست نگاه می‌کند و همین غفلت موجب شد ریاض و ابوظبی با دلارپاشی‌ها و پرداخت هزینه‌های کلان مانع از تشکیل یک دولت منظم و با دوام در عراق شوند.

وی پیدایش گروه‌های سلفی-وهابی مانند داعش و ابومصعب الزرقاوی در گذشته را نتیجه تلاش دولت‌های خارجی در عراق دانست و گفت: سرمایه‌گذاری‌های عربستان سعودی و امارات منجر به شکل‌گیری این گروه‌ها و گاهی نیز موجب اختلافات جدی میان احزاب سیاسی شیعه در عراق می‌شود که نمونه آن را اکنون و نیز در سال ۱۳۹۸ در ماجرای سرنگون کردن دولت عبدالمهدی می‌توان دید.

نجفی ماجرای اخیر را ادامه اختلافاتی دانست که در سال ۹۸ جلوه‌گر شد و افزود: در مهرماه سال ۱۴۰۰ و پس از انتخابات پرحاشیه مجلس، درگیری‌های زیادی در بغداد به ویژه در منطقه سبز این شهر اتفاق افتاد، چند ماه بعد هنگام انتخاب رئیس مجلس، طرفداران محمود مشهدانی و همچنین محمد حلبوسی در داخل پارلمان درگیری فیزیکی جدی داشتند، سپس استعفای نمایندگان فراکسیون صدر در مجلس رخ داد و پارلمان اشغال شد تا امروز که کار به استفاده از سلاح رسیده است، بنابراین این درگیری‌ها هر روز به یک شکل ظهور می‌کند.

منافع حکومت‌های دیکتاتوری از آشوب

نجفی همه این اتفاقات را گواه دخالت کشورهای عربستان و امارات در اوضاع عراق دانست و یادآور شد: حکومت‌های مبتنی بر دیکتاتوری، همواره مخالف شکل‌گیری و تداوم حکومت‌های دموکراسی در همسایگی خود هستند به همین دلیل این دو کشور تلاش کردند در منطقه همیشه واگرایی و تنش وجود داشته باشد، نمونه‌های دیگری از آن را می‌توان در اقدامات امارات و عربستان سعودی برضد انقلاب مردمی یمن، حمایت از کودتا در مصر، سودان و ترکیه و تلاش برای ایجاد ناامنی در ایران دید.

وی یکی دیگر از ریشه‌های بحران سیاسی عراق را مربوط به شخصیت‌های سیاسی این کشور معرفی کرد و گفت: بیشتر شخصیت‌های سیاسی عراق در حکومت مشارکت دارند اما همزمان نقش اپوزیسیون را نیز ایفا می‌کنند زیرا این کشور گرفتار مشکلات معیشتی جدی است و هر جریان سیاسی تلاش می‌کند از این مشکل برای جذب هوادار استفاده کند.

این کارشناس مسائل منطقه یادآور شد: مقتدی صدر در این زمینه پیشتاز استفاده از احساسات نسل جوان عراق است البته مقتدی صدر فی‌النفسه دوست و دشمن مشخصی برای خود تعریف نکرده است و در یک مسیر واحدی حرکت نمی‌کند.

وی با اشاره به دخالت‌های آمریکا و انگلیس در مسائل داخلی عراق از طریق جنین آنتوانت پلاسخارت، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در بغداد یادآور شد: این نماینده از زمان ورود به عراق تاکنون مسئول هماهنگی برای بحران سازی و تنش آفرینی در داخل عراق بوده و تنها یکی از اقدامات او برگزاری انتخابات پرحاشیه مجلس عراق در مهر ۱۴۰۰ است که هیچ حزب عراقی از آن رضایت نداشت.

موانع رشد و توسعه اقتصادی در عراق

نجفی دخالت‌های آمریکا را از موانع اصلی رشد، شکوفایی و توسعه اقتصادی عراق دانست و ادامه داد: یکی از دلایل اصلی ایجاد و ادامه مشکلات سیاسی در عراق به این موضوع برمی‌گردد که درآمدهای نفتی این کشور در اختیار آمریکایی‌ها است و آنها در بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، وزارت دفاع و سازمان امنیت عراق نماینده مستقر دارند.

این کارشناس مسائل منطقه با بیان اینکه اقتصادی و زیرساخت‌های عراق به عمد توسط آمریکا ویران شده است، گفت: آمریکایی‌ها مانع از بازسازی زیرساخت‌های اقتصادی عراق هستند و سرمایه‌گذاری خارجی در آن کشور جلوگیری می‌کنند همچنین جوانان زیر ۲۵ سال که دوران صدام، اشغالگری آمریکا، تحریم نفت در برابر غذا و جنگ‌های سال ۲۰۰۳ و ۱۹۹۱ را ندیده‌اند یا زندان ابوغُریب را به یاد نمی‌آورند، به دلیل مشکلات اقتصادی بیشتر آنها بیکار و ناآگاه هستند و این وضعیت زمینه‌ساز سوءاستفاده جریان‌های سیاسی شده است.

وی ادامه داد: حرکت‌هایی که این جریان انجام دادند مانند اشغال پارلمان، حمله به کاخ ریاست‌جمهوری و درگیری با نیروهای امنیتی اثبات می‌کند که آنان از بصیرت سیاسی برخوردار نیستند بلکه خودشان بازیچه شخصیت‌های سیاسی هستند که آن رهبران سیاسی هم به معنای واقعی تحت تأثیر آمریکا، عربستان و انگلیس قرار دارند.

تلاش برای تهییج جوانان بیکار

نجفی درباره کناره‌گیری مقتدی صدر از روند سیاسی عراق گفت: مقتدی صدر سمت رسمی در اختیار ندارد که از آن کناره‌گیری کند اما از این اعلام پیاپی کناره‌گیری از سیاست به عنوان یک تاکتیک برای تهییج جوانان هوادارش استفاده می‌کند.

وی با اشاره به مشکلات قشر جوان و اغلب بیکار در عراق، افزود: آنها در سال ۹۸ چند ماه در میدان اصلی بغداد چادر زدند و تحصن کردند تا دولت عادل عبدالمهدی سقوط کند و پس از سقوط دولت نیز به تحصن ادامه دادند، هر زمان که اتفاق تازه‌ای می‌افتد این جوانان در خیابان‌ها حضور دارند این نشان می‌دهد که آنها زندگی ثابت و منظمی ندارند و در سال ۹۸ امارات و عربستان هزینه این اشخاص را با هزاران دلار تأمین مالی می‌کرد تا عراق آرامش نداشته باشد.

آتش بحران در دامن محور مقاومت

این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به نزدیک شدن به زمان ضرب‌الاجل سیدحسن نصرالله گفت: اگر خواسته به حق حزب‌الله لبنان برای دریافت حقوق ملت لبنان از منابع گازی مدیترانه شرقی تحقق پیدا نکند و مرزهای دریایی لبنان و فلسطین اشغالی مشخص نشود، شاهد یک اقدام در منطقه خواهیم بود زیرا تاکنون نصرالله به هرآنچه گفته عمل کرده است و رژیم صهیونیستی و آمریکا نیز از مسئله آگاه هستند.

به گفته وی، یکی از دلایلی که آمریکا و اسرائیل تلاش کردند در شرایط کنونی به آتش اختلافات در عراق دامن بزنند این است که محور مقاومت را در عراق درگیر کنند تا مسئله لبنان نیز تحت تأثیر قرار گیرد.

نجفی ادامه داد: با توجه به اینکه حزب‌الله لبنان یک بخش قدرتمند از محور مقاومت به‌شمار می‌آید و از توانایی عمل به تهدیدهای خود برخوردار است، آمریکا و اسرائیل تلاش می‌کنند که بخش دیگری از محور مقاومت را دچار بحران کنند تا این مسئله بر عملکرد بخش دیگر این محور تأثیر بگذارد.

راهکار تمرکز بر دشمن اصلی

نجفی با اشاره به راهکار حل بحران سیاسی عراق گفت: حل بحران کنونی در گروی آن است که جریان‌های سیاسی عراق بر دشمن اصلی کشورشان متمرکز شوند که همان ائتلاف عربستان سعودی، امارات، آمریکا و انگلیس است تا بتوانند توافق و خِرد جمعی و اندیشه‌گرایی در تشکیل دولت را جایگزین درگیری و اردوکِشی خیابانی کنند.

وی با انتقاد از بی‌توجهی جوانان و رهبران سیاسی عراق به این موضوع تصریح کرد: رهبران سیاسی عراق، عربستان سعودی را دشمن نمی‌دانند زیرا شخصیت‌های مانند مقتدی صدر، عمار حکیم و حیدرالعبادی بارها به عربستان سفر کردند و بسیاری از رهبران شیعه عراقی نیز در کاخ سفید حاضر شدند بنابراین دست آمریکا و عربستان برای مداخله در عراق باز است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به ادامه بحران‌های سیاسی در این کشور گفت: رهبران سیاسی عراق تلاش می‌کنند با همه کشورها روابط دوستانه‌ای داشته باشند در حالی که آمریکا، عربستان و امارات دوست آنها نیستند و از این غفلت رهبران سیاسی عراق سوءاستفاده می‌کنند.

کد خبر 601104

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.