به گزارش خبرنگار ایمنا، کمیسیون ماده ۱۰۰ برای بیشتر افرادی که درگیر ساخت‌وساز یا خرید و فروش ملک هستند نامی آشنا است؛ این کمیسیون وظیفه رسیدگی به تخلفات ساختمانی در شهرها را دارد و بخشی از معاونت شهرسازی و معماری شهرداری‌ها به‌شمار می‌رود.
کمیسیون ماده ۱۰۰ متشکل از سه عضو اصلی شامل نماینده دادگستری، نماینده وزارت کشور و عضو شورای اسلامی شهر است که در رسیدگی بدون اغماض به انواع تخلفات ساختمانی صلاحیت ذاتی دارد و در جهت نظم بخشیدن به شهرسازی و ساخت‌وسازهای شهری تلاش می‌کند.
طبق قانون اگر بنایی بدون دریافت پروانه ساختمانی از مراجع مربوطه، ساخته شود یا بنای ساخته شده طبق مفاد پروانه نباشد یا بعد از پایان ساخت، بخش‌های دیگری به بنا اضافه شود، کمیسیون ماده ۱۰۰ به آن رسیدگی خواهد کرد.
طبق ماده ۱۰۰ قانون شهرداری‌ها، مالکان اراضی و املاک واقع در محدوده خدماتی باید پیش از ساخت ملک از شهرداری‌ها پروانه ساختمان بگیرند و مأموران شهرداری‌ها نیز موظف هستند از عملیات ساختمانی بدون پروانه یا خلاف پروانه در زمین محصور یا غیرمحصور جلوگیری کنند.
نخستین‌بار در سال ۱۳۲۴ موضوع جلوگیری از ساخت‌وساز غیرمجاز به‌صورت قانون تصویب شد و در سال ۱۳۳۴ بر اساس بند ۲۴ ماده ۵۶ قانون شهرداری، وظیفه صدور پروانه برای تمام ساختمان‌های احداث شده در شهرها، به شهرداری‌ها محول شد؛ در ادامه به‌منظور الزام رعایت بند ۲۴ ماده ۶ و نحوه رسیدگی به تخلفات ساختمانی، الحاق ماده ۱۰۰ به قانون شهرداری تصویب شد که بر اساس آن تمام مالکان موظف شدند برای انجام عملیات ساختمانی در داخل محدوده و حریم شهر قبل از انجام هر اقدام عمرانی یا تفکیک اراضی و آغاز ساخت‌وساز، از شهرداری پروانه ساختمانی دریافت کنند.
به منظور افزایش سطح آگاهی شهروندان از قوانین و ضوابط مربوط به کمیسیون ماده ۱۰۰ و پاسخ به بعضی از سوال‌های متداول شهروندان، گفت‌وگویی را با غلامعلی فیض‌اللهی، مدیر کمیسیون‌های ماده ۱۰۰ شهرداری اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
در صورتی که کمیسیون ماده ۱۰۰ رأی تخریب صادر کند و مالک قسمتی از رأی را تخریب کند، آیا می‌توان برای باقی مانده رأی، پرونده مجدد در این کمیسیون مورد رسیدگی قرار گیرد؟
خیر، رأی صادر شده از کمیسیون ماده ۱۰۰ باید به‌صورت کامل اجرا شود و نمی‌توان اجرای رأی را به صورت ناقص انجام داد.
در صورتی که دو نفر از اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ موافق رأی و نفر سوم مخالف آن باشد، تکلیف چیست؟
در صورتی که دو نفر از اعضای این کمیسیون موافق رأی تخریب باشند و عضو سوم مخالف رأی تخریب باشد، عضو مخالف می‌تواند علت مخالفت خود را زیر رأی درج کند و باید نسبت به امضای ذیل آن اقدام کند، زیرا کمیسیون ماده ۱۰۰ با حضور هر سه عضو رسمیت دارد و اعتبار آن نیز با امضای هر سه نفر است، هر چند یکی از اعضا مخالف باشد.
آیا اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ می‌توانند رأی صادر شده که هنوز از این کمیسیون خارج نشده است را اصلاح کنند و تغییر دهند؟
بله، رأی که هنوز از کمیسیون ماده ۱۰۰ خارج نشده است در صورتی که اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ بخواهند، می‌تواند مورد اصلاح اساسی یا تغییر قرار گیرد، اما رأی صادر شده که به مالک یا شهرداری ابلاغ شده باشد، دیگر قابل تغییر یا اصلاح اساسی نیست.
اگر کمیسیون ماده ۱۰۰ قراری صادر کند که در آن تعدادی سوال یا استعلاماتی را از شهرداری یا مالک بخواهد، شهرداری یا مالک تا چه زمانی باید نسبت به جوابگویی یا پاسخ قرار اقدام کنند؟
در قوانین و رویه‌ها، زمانی برای این موضوع مشخص نشده است، اما اگر اعضای کمیسیون ماده ۱۰۰ برای جواب قرار زمانی را مشخص کنند، زمان پاسخگویی همان مدت زمانی است که در کمیسیون ماده ۱۰۰ مشخص شده است.
در صورتی که کمیسیون ماده ۱۰۰ در رأی بدوی و قطعی خود، رأی تخریب صادر کند و مالک نیز در فرجه قانونی در دیوان عدالت اداری شکایت کند و این دیوان در مرحله بدوی و تجدیدنظر نیز، رأی به حاکمیت شهرداری صادر کند، اگر مالک قصد اجرای رأی را داشته باشد، اما امکان اجرای آن وجود نداشته باشد، تکلیف چیست؟
با توجه به ماده ۱۱۵ قانون دیوان عدالت اداری، در مواردی که محکوم‌علیه در مقام اجرایی احکام قطعی دیوان، به موانع قانونی استناد کند یا به جهتی امکان عملی اجرای حکم نباشد و این جهات به تشخیص دادرس اجرای احکام دیوان، موجه شناخته شود، از موارد اعاده دادرسی تلقی و پرونده به‌منظور رسیدگی به این جهات به شعبه صادر کننده رأی قطعی ارجاع می‌شود و این شعبه در صورت تأیید وجود موانع قانونی یا امکان نداشتن اجرای حکم، رأی منقضی به جبران خسارت و تعیین جایگزین محکوم‌به صادر می‌کند؛ در غیر این صورت قرارداد صادر و پرونده برای ادامه عملیات اجرایی به واحد اجرای احکام دیوان اعاده می‌شود.
رأی یا قرار صادر شده در این مرحله قطعی است و اعاده دادرسی تلقی می‌شود و پرونده به‌منظور رسیدگی دیوان عدالت اداری به این جهات به شعبه صادر کننده رأی قطعی ارجاع می‌شود.
این شعبه در صورت تأیید وجود مانع قانونی یا امکان نداشتن اجرای حکم، رأی منقضی به جبران خسارت یا تعیین جایگزین محکوم‌به صادر می‌کند؛ در غیر این صورت قرار رد صادر و پرونده برای ادله عملیات اجرایی به واحد اجرایی احکام دیوان اعاده می‌شود که رأی یا قرار صادر شده در این مرحله نیز قطعی است.
در صورتی که مأموران شهرداری از عملیات ساختمانی خلاف پروانه یا بدون پروانه جلوگیری کنند، تا چه مدت باید پرونده تخلف یا تخلفات ساختمانی به کمیسیون ماده ۱۰۰ ارسال شود؟
با توجه به تبصره یک ماده ۱۰۰ قانون شهرداری، در مواردی که شهرداری از ادامه احداث ساختمان بدون پروانه یا مخالف مفاد پروانه جلوگیری می‌کند، مکلف است حداکثر طرف یک هفته از تاریخ جلوگیری از عملیات ساختمانی، موضوع را در کمیسیون ماده ۱۰۰ مطرح کند، در غیر این صورت این کمیسیون به تقاضای ذی‌نفع به موضوع رسیدگی خواهد کرد.
با توجه به اینکه شهرداری نمی‌تواند در دیوان عدالت اداری شکایت کند، آیا می‌تواند در مرحله بدوی رأی صادره شده از طریق دیوان عدالت اداری در تجدیدنظر آن به رأی صادره از سوی شعبه بدوی این دیوان اعتراض کند؟
بله، با توجه به ماده ۶۵ قانون دیوان عدالت اداری، تمام آرای شعب بدوی دیوان عدالت اداری به درخواست یکی از طرفین یا وکیل یا قائم‌مقام و یا نماینده قانونی آنها قابل تجدیدنظرخواهی در شعب تجدیدنظر است که مهلت تجدیدنظرخواهی برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ است.
نظر شما