به گزارش خبرنگار ایمنا، در چند دهه گذشته مصرف پلاستیک در قالب ظروف مصرفی و کیسه‌های خرید برای سهولت انجام کار بسیار افزایش یافته است، در صورتی که این پلاستیک‌ها تجزیه نمی‌شوند و تنها در جریان آب و باد به ذرات ریزتر تبدیل و وارد چرخه غذایی می‌شوند.
هر ایرانی روزانه به‌طورمیانگین سه کیسه پلاستیکی مصرف می‌کند که متوسط عمر استفاده از هر کیسه تنها ١٢ دقیقه است، درحالی‌که برای حذف هر کدام از این کیسه‌ها از طبیعت زمان زیادی نیاز است. علاوه بر این ظروف یک‌بارمصرف پلاستیکی، سفره‌های پلاستیکی، بسته‌بندی‌های پلاستیکی نیز به مقادیر زیاد تولید شده که به دلیل تغییر سبک زندگی مردم در دهه‌های اخیر، بسیار مورد استفاده قرار گرفته و فشاری دوچندان بر محیط‌زیست وارد کرده است.
یکی از دغدغه اصلی بسیاری از حامیان محیط‌زیست و حتی مردم عادی، آلودگی ناشی از پلاستیک‌های یک‌بار مصرف برای سلامتی انسان، جانوران و به‌طور کلی کیفیت محیط زیست است؛ چراکه انواع پلاستیک‌ها از جمله کیسه‌های پلاستیکی به دلیل ترکیباتشان تجزیه ناپذیرند و صدها سال بدون آنکه تجزیه شوند در محیط باقی می‌مانند و مواد شیمیایی آن به‌تدریج به خاک و آب راه پیدا می‌کنند و علاوه بر آلوده کردن آن، حیوانات را قربانی می‌کنند و در نهایت وارد زنجیره غذایی انسان می‌شوند.
۱۰ سال پیش تصور نمی‌کردیم که میزان قابل توجهی از میکروپلاستیک‌های کوچک وجود داشته باشد که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نباشد و ما هنوز قادر نبودیم آن‌ها را در بدن انسان متصور باشیم. اکنون در مطالعات انجام گرفته به‌طور فزاینده‌ای میکروپلاستیک‌ها در برخی از اندام‌های انسان از جمله ریه‌ها، طحال، کلیه‌ها و سایر اندام‌ها شناسایی شده‌اند؛ همچنین اینکه ما این ذرات موجود در هوا را تنفس می‌کنیم، ممکن است چندان شوکه کننده نباشد.
مطالعات، اولین نشانه‌های وجود ترکیب "پلی‌اتیلن ترفتالات" را در خون گزارش داده است. نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه اگر مواد پلاستیکی در جریان خون نفوذ پیدا کند، ممکن است به همه اندام‌ها منتقل شود. تأثیر میکروپلاستیک‌ها بر سلامت انسان یا حیوانات مزرعه هنوز ناشناخته است اما کارشناسان نگران هستند زیرا در بررسی‌های آزمایشگاهی میکروپلاستیک‌ها به سلول‌های انسان آسیب می‌رساند و ذرات آلودگی باعث مرگ زودهنگام میلیون‌ها نفر در سال می‌شود.
ورود میکروپلاستیک‌ها به آب و غذا
محمد درویش کنشگر محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درباره آثار مخرب میکروپلاستیک‌ها بر محیط‌زیست، اظهار کرد: میکروپلاستیک، تهدیدی جدی برای سلامت عمومی است و سلامت انسان و سایر موجودات را با خطراتی جدی روبه‌رو می‌کند.
وی افزود: میکروپلاستیک‌ها می‌تواند تا سال‌ها به‌راحتی وارد آب، غذا و بدن انسان‌ها شود و به شدت برای سلامتی خطرناک باشد، طبق پژوهش‌ها میزان زیادی میکروپلاستیک در ارتفاعات کوه راکی، کوهستان‌های آلپ و ارتفاعات هیمالیا مشاهده شده که حتی پژوهشگران را متعجب کرده است؛ چراکه ممکن است این پلاستیک‌ها تا صدها سال به شکل ذرات ریز با آسیب‌پذیری به محیط‌زیست همچنان در طبیعت ماندگار باشد.
این کنشگر محیط‌زیست درباره راهکارهای مقابله و کاهش میکروپلاستیک‌ها گفت: به‌منظور کاهش پراکنش میکروپلاستیک‌ها لازم است مصرف پلاستیک را در سطح جهان کاهش دهیم و به سمت استفاده از محصولات جایگزین با ویژگی دوستدار محیط زیست گرایش پیدا کنیم.
اهمیت مقابله با ترویج و مصرف بی‌رویه پلاستیک
وی تعریف قوانین بازدارنده مؤثر را عمده‌ترین موفقیت کشورهای جهان در مقابله با ترویج و مصرف بی‌رویه پلاستیک دانست و اظهار کرد: این کشورها با تصویب جریمه‌های هنگفت و افزایش هزینه‌های مصرف پلاستیک، درصدد تشویق شهروندانی هستند که از این ماده مخرب زیست‌محیطی استفاده نمی‌کنند.
درویش افزود: نمی‌توانیم پلاستیک را حذف کنیم اما می‌توانیم ماهیت پلاستیک را به‌نحوی تغییر دهیم که از یک عنصر آلاینده و مخرب محیط‌زیستی به یک عنصر دوستدار محیط‌زیست تبدیل شود.
وی ادامه داد: اگر درصدد مقابله با بحران مخاطرات زیست‌محیطی مصرف پلاستیک در کشور هستیم باید با بازنگری قوانین و اعمال سیاست‌هایی، طی فرآیندی بتوانیم سرمایه‌گذاری را در جهت تولید محصولات زیست‌پذیر و حفاظت از محیط‌زیست تشویق کنیم.
بازنگری قوانین و حمایت از تفکیک زباله
این کنشگر محیط‌زیست با اشاره به اهمیت فرهنگ‌سازی برای خودداری مردم از مصرف کیسه‌های پلاستیکی، گفت: اگر تنها به صورت گفتاری و بدون معرفی هیچ‌گونه جایگزینی، برای شهروندان متذکر شویم که مصرف پلاستیک خطرناک است، به هیچ‌وجه دغدغه‌های زیست‌محیطی برطرف نخواهد شد؛ باید طی بازنگری قوانین از افرادی که با تفکیک زباله‌های تر و خشک از مبدا درصدد کاهش هزینه‌های بازیافت هستند، حمایت کنیم.
وی درباره فعالیت اپلیکیشن‌هایی در پایتخت که درب منازل، زباله‌های تفکیکی خشک را طی فرآیندی وزن و با پرداخت هزینه از شهروندان تحویل می‌گیرد، تصریح کرد: متأسفانه پیمانکارهای برخی از ارگان‌ها در جهت ترویج پدیده زباله‌گردی ضمن کنترات محله‌ها برای جمع‌آوری زباله‌ها با اپلیکیشن‌ها درگیری فیزیکی هم پیدا می‌کنند اما پیگیری این موضوع زیست‌محیطی توسط مسئولان مرتبط رسیدگی نمی‌شود و در این موضوع کاملاً بی‌تفاوت هستند.
لزوم فعالیت اپلیکیشن‌ها در تفکیک زباله‌ها از مبدا
درویش ادامه داد: گروه‌هایی که منفعت آن‌ها در بخش زباله است، به دلیل پرداخت نکردن حق بیمه، نبود رعایت حقوق اخلاقی کارگران به خصوص در به‌کارگیری اتباع بیگانه با صرف هزینه‌های اندک، اقدام به جمع‌آوری پلاستیک از سطح شهرها می‌کنند، اما در حفظ محیط‌زیست از اپلیکیشن‌ها و افراد متخصص استفاده نمی‌شود.
وی درباره اینکه پلاستیک‌ها با آلایندگی‌های بسیار بالا بدون تجزیه، سال‌ها در طبیعت با مخاطرات زیست‌محیطی ماندگار است، افزود: بعضی پلاستیک‌ها پس از تجزیه مورد مصرف پرندگان و دام قرار می‌گیرد که با آلودگی این موجودات پلاستیک‌ها وارد زنجیره غذایی مورد استفاده انسان می‌شود.
مواد بازیافتی در سازه‌های کاربردی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد
این کنشگر محیط‌زیست با تاکید بر اینکه هسته اصلی باران‌هایی که در کره زمین اتفاق می‌افتد ذرات گردوغبار نیست، گفت: هسته اصلی آن میکروپلاستیک‌ها است؛ یعنی با بارانی روبه‌رو شده‌ایم که اصطلاحاً باران پلاستیکی گفته می‌شود و می‌تواند برای محیط‌زیست بسیار خطرناک باشد.
وی افزود: در کشورهای مختلف، بازیافت پلاستیک می‌تواند فواید محیط‌زیستی و اقتصادی فراوانی داشته باشد؛ اما در ایران بازیافت این ماده در سازه‌های کاربردی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد.
لزوم تعیین مالیات سنگین برای محصولات آلاینده
درویش اضافه کرد: در تمام دنیا با تصویب مالیات‌های سنگین برای محصولات آلاینده، افراد به سمت تولید محصولات سازگار با محیط‌زیست حرکت می‌کنند، اما در کشور ما قوانین حمایت از سرمایه‌گذاری در این حوزه مصوب نشده است و تولیدات مشابه پلاستیک‌های معمولی با هزینه‌های ارزان‌تر و سهل‌تر در بازار توزیع می‌شود؛ در نتیجه پژوهش‌ها دیگر صرف اقتصادی ندارد.
وی اظهار کرد: تدوین قوانین بازدارنده در کشور برای مقابله با بحران ترویج مصرف پلاستیک، حمایت از تولید پلاستیک‌های تجزیه‌پذیر، استفاده نکردن از مواد پلاستیکی یک‌بار مصرف و اراده مردم برای بهره‌مندی از کیسه‌های پارچه‌ای ازجمله اقداماتی است که می‌توانیم برای کاهش مصرف پلاستیک انجام داد.
نظر شما