۱۲ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۰:۰۴
آیین‌های سوگواری محرم در سمیرم

تاسوعا شاخص‌ترین روز، نه‌تنها در ماه محرم بلکه بین همه‌ روزهای سال در سمیرم است. بامدادان همه دسته‌ها از هر کوی و برزن و مسجد و حسینیه‌ای به سمت امام‌زاده سلطان ابراهیم و گلستان شهدا در شمال شهر سمیرم به حرکت درمی‌آیند و خود را به این بارگاه مقدس می‌رسانند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، شهر تاریخی و ییلاقی سمیرم دارای آئین‌های سنتی پر شوری در ماه محرم است که مردمان این دیار سال‌های سال است با عشق حسینی و عاشورایی آن‌ها را برپا می‌کنند و در ایام شهادت امام سوم شیعیان ویاران باوفایش، به سوگ می‌نشینند.

مردم سمیرم همچون دیگر شهرهای کشور، با برافراشتن پرچم در سردر منازل، دسته‌روی، اطعام، عَلَم بندان، طوق‌بندان، مرثیه و تعزیه‌خوانی، سینه‌زنی، سنگ‌زنی، طبل، دمام و سِنج‌زنی و صدالبته آئین سوم امام حسین (ع) در شهر حنا از توابع این شهرستان، ارادت قلبی خود را به خاندان اهل‌بیت را نشان می‌دهند و به نمایش می‌گذارند.

سمیرمی‌های مقیم شهرها و استان‌های دیگر نیز همه‌ساله تلاش می‌کنند تا در دهه اول محرم و به‌ویژه روزهای عاشورا و تاسوعا خود را به زادگاهشان برسانند تا با شرکت در آئین‌های سنتی، ارادت خود را به امام حسین (ع) ویاران باوفایش نشان دهند و با همه وجود، شور حسینی را در کنار شعور حسینی به نمایش بگذارند.

قدیم‌ترها از همان اول ماه عزای سالار شهیدان جمعی از پیرغلامان و پیرمردان با عبور از کوچه‌های شهر و سر دادن آوای ماه عزا آمده، حسین یا فاطمه و «یا حسین و یا حسین» خبر از ماهی می‌دادند که باید رخت عزا بر تن کرد.

تعزیه‌خوان‌ها با راهبری یک نفر در میانه میدان، آن‌چنان غرق در این آئین کهن سنتی مذهبی ایران‌زمین می‌شدند که حتی نقش‌بازان یزید و عبیدالله و شمر در لحظه شبیه‌خوانی عباس (ع) و علی‌اکبر (ع) و قاسم (ع) همچون ابر بهار می‌گرییدند. بچه‌ها اما از مادرشان می‌پرسیدند اینکه شمر است و امام را شهید کرده پس چرا می‌گرید؟ و مادر می‌گفت این‌ها همه نقش امام و لشکر مقابل را بازی می‌کنند و همه از خودمان و شیعه هستند و این گریه‌هایشان از برای امام عزیزتر از جانشان است که سرش را بریدند و خانواده و فرزندانش را اسیر کردند.

گریه شمر بر حسین (ع)

اگرچه تعزیه‌خوان در فضای حزن‌انگیز ماجراهای روی داده در سرزمین کربلا به‌قدری غرق شده که خود گریان و پریشان است اما زنان سمیرمی هم که بیننده تعزیه هستند به‌ویژه در روز تاسوعا و تعزیه حضرت عباس (ع) سنگ تمام می‌گذارند و صدای ضجه‌هایشان در هر کوی و برزن، بلند و رسا است.

شب‌هنگام سینه‌زنان و زنجیرزنان که مشغول عزاداری هستندبا چند دسته عزاداری متفاوت و سنگ و سنج و دمام، وارد عزاخانه‌هایشان می‌شوند. دو محله معروف به «ده» در مرکز و شمال شهر سمیرم با درختان کهن‌سال در میانه همان محل، از مراکز عمده تجمع دسته‌های عزاداری در این ایام هستند که یکی دوره‌ای و شبیه بندری‌ها می‌خواند و بقیه همراهی می‌کنند و دیگری با سربندهای سرخ و سبز، به سمت امام‌زاده سلطان ابراهیم یا امام‌زاده پنج‌تن در حرکت است.

به سوگ نشستن و سوگواری ترک‌ها و عشایر سمیرم نیز خاص و جان‌گداز است. گوییخوانش اشعار و نوحه‌های غمگنانه با زبان و گویش ترکی غمبار و حزن‌انگیزترین نوایی است که تاکنون شنیده‌ای.

تاسوعا شاخص‌ترین روز، نه‌تنها در ماه محرم بلکه بین همه روزهای سال در سمیرم است. بامدادان همه دسته‌ها از هر کوی و برزن و مسجد و حسینیه‌ای به سمت امام‌زاده سلطان ابراهیم و گلستان شهدا در شمال شهر سمیرم به جنب‌وجوش درمی‌آیند و خود را به این بارگاه مقدس می‌رسانند.

هرکدام به‌نوبت برای دقایقی در محوطه بیرونی امام‌زاده دم و نوحه‌ای می‌گیرند و به نگین شهر سمیرم ابراز ارادت می‌کنند. نوبت به دسته بعدی می‌رسد و این برنامه، تا دسته آخری که تا ظهر تاسوعا به این آستان مقدس رسیده است ادامه می‌یابد.

زنجیرزنان و سینه‌زنان پس از سلام دادن به این آستان مقدس و خاتمه عزاداری در امامزاده به سمت محلات و تکایای عزاداری خود برمی‌گردند تا نماز جماعت ظهر و عصر را در محل خود به‌جا آوردند و ناهار را مهمان غذای نذری و خوان گسترده حسینی باشند.

قربانی در تاسوعا

روز تاسوعا گویی عید قربان است. برخی جلوی دسته‌های متبرک به نام قمر بنی‌هاشم اقدام به ذبح گوسفندان می‌کنند و گوشت قربانی را همان روز برای ناهار، بین نیازمندان تقسیم می‌کنند.

تعدد و پراکندگی روستاها و شهرها در سمیرم بالا است و هرکدام در این ماه مراسم خاص خودشان را برپا می‌کنند. مردم عزادار شهر حنا، در سومین روز شهادت امام حسین (ع) مراسم ویژه‌ای به همین مناسبت تدارک می‌بینند. آن‌ها از همان ابتدای صبح درِ منازل خود را باز و شروع به پخت غذای نذری می‌کنند. در این روز، عزاداران و مسافران از دیگر روستاها و شهرها نیز به حنا می‌آیند تا در آئین سوم امام شرکت کنند. همه تلاش می‌کنند مهمانان شهرشان را که از صبح مشغول عزاداری و سوگواری بوده‌اند، به غذای نذری در منزل خود دعوت کنند و با این پذیرایی خانگی، صله‌رحم مسلمانانه را احیا کنند.

آئین‌های عزا در بعضی روستاهای کم‌جمعیت، کمی غریبانه است. چند کودک و نوجوان به همراه جمعی از پیران و میانسالان در مسجد روستا گرد هم می‌آیند و بدون صدای اکو و بلندگو، خاکی و بی‌ریا به سوگ می‌نشینند. همین ویژگی خاص انسان را به یاد دوران دفاع مقدس می‌اندازد که رزمندگان با کمترین امکانات نوحه سر می‌دادند و مرثیه می‌خواندند و شب‌های عملیات به دعا می‌نشستند.

کد خبر 593244

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.