از مدینه تا کوفه؛ سنت‌های عزاداری در قزوین

عزاداری برای ابا عبدالله قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد و شهر قزوین با سنت‌های مختلف تاریخ واقعه کربلا را در بستر تاریخ روایت می کند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، قزوین در دوران صفوی پایتخت ایران بود، دوران شکوفایی را پشت سر گذاشت و به عنوان پایتخت شیعه مدارس علوم دینی زیادی در آن دایر شد. شهر قزوین و شهرستان‌های تابع در وفاداری به فرهنگ عاشورا دارای سنت‌ها و فرهنگ‌های ناب بوده که بیش از ۵۰۰ سال است دوران خویش را سپری می‌کند.

عزاداری‌های دهه محرم برای اباعبدالله و شهدای کربلا در این دیار فرهنگ جاری و سنت‌های عزاداری در شهر قزوین بسیار متنوع است. در مراسم نمادین برای تدفین شهدای کربلا تعدادی از بانوان لر زبان قزوین با لباس‌های سنتی که چندین هزار سال آن را حفظ کرده‌اند، حضور یافته و تابوت نمادین را حمل می‌کنند. نوای یا زینب (س) سر می‌دهند و به توزیع غذای نذری می‌پردازند.

در یکی دیگر از سنت‌های عزاداری در قزوین تکیه آقا سیدجمال میزبان یکی از باشکوه‌ترین مراسم شهر از دوران قاجار تا امروز است. این مراسم تبدیل به فرهنگ و سنت عزاداری در این شهر شده است.

این حسینیه در قسمت غربی مسجد جامع در خیابان سپه واقع شده است. مرحوم آقا سید جمال میری از مبارزان نهضت مشروطه بود و در فتح تهران به دست مشروطه خواهان نقش ویژه‌ای داشت. وی بخشی از منزل شخصی خود را وقف حسینیه کرد تا برای عزاداری اباعبدالله (ع) مورد استفاده قرار بگیرد، بعد از فوت وی به نام دخترش شد و تا امروز ادامه دارد.

به علت کوچک بودن مساحت حسینیه و استقبال عزاداران حسینی، هر سال ۱۰ روز مانده به ماه محرم چادرهای بزرگی به شکل خیمه در اطراف حسینیه نصب می‌شد تا اینکه کمتر از دو دهه پیش ساختمانی در چند طبقه در محل تکیه آقا سید جمال احداث شد تا سوگواران حسینی با خیالی آسوده‌تر در مراسم عزاداری شرکت کنند. البته که بسیاری از مردم اعتقاد دارند با ساخت ساختمان جدید صفای قدیمی تکیه آقا سیدجمال کمرنگ شد.

از نذر چای و نعلبکی تا خیمه‌سوزی

یکی دیگر از مراسم دهه محرم در قزوین نذر چای و نعلبکی است. افرادی که نذر دارند پس از خوردن چای یک استکان و نعلبکی با خود می‌برند و زمانی که نذرشان برآورده شد، چند دست استکان نعلبکی با چند کیلو قند و چای برای حسینیه نذر می‌کند.

خیمه‌سوزی در قزوین که یادآور حمله لشکر کفر به خیمه‌های اهل بیت در کربلا است با نمایش ضرب و شتم کودکان و زنان و آتش زدن خیمه‌ها به یاد ظهر عاشورا نمایش داده می‌شود و یکی از سنت‌های قدیمی شهر قزوین در مراسم عزاداری است.

یکی از سنت‌های عزاداری مردم قزوین تعزیه و شبیه‌خوانی بوده است، در این سنت واقعه عاشورا با شعرهای ادبی و حماسی در سکوها و جایگاه مخصوص برگزار می‌شود. تعزیه تداعی‌گر حرکت قافله کربلا و تقابل با سپاه کفر و روایت نحوه شهادت یاران اباعبدالله (ع) با شبیه‌سازی در قالب نمایش تعزیه برای مخاطبان اجرا می‌شود.

طبق‌گردانی که نمایش حجله دامادی برای قاسم بن حسن (ع) از شهدای کربلا است، در دهه محرم و خصوصاً روزهای تاسوعا و عاشورا به اجرا در می‌آید.

حضور مردم در بقاع متبرکه و اهدای نذر و توزیع غذای گرم و شربت برای عزاداران در دهه محرم ادامه دارد.

حرکت علم و کوتل که ۱۱ تیغه به معنای یازده امام معصوم حاضر و یک امام غایب است، از دیگر مراسم سنتی است که در قزوین برگزار می‌شود. نماد شیر یادی از دلاوری و جنگاوری قمر بنی هاشم و کنایه به لقب امیر مؤمنان است؛ سه تیغ نشانه امام سوم شیعیان و پنج تیغ نشان دهنده پنج تن آل عبا است.

گهواره حضرت علی اصغر (ع) و نذر مردم به این گهواره نمادین و عزاداری برای شیرخواره اباعبدالله از دیگر رسوم مردم قزوین در دهه محرم است.

غمگین‌ترین صحنه در مراسم عزاداری قزوین حرکت نمادین قافله کربلا از مدینه به کربلا است. حرکت کاروان اسرا و بد رفتاری‌های نمادین با اسرای کربلا از دیگر سنت‌های عزاداری برای انتقال پیام عاشورا به نسل حال و آینده است.

شهرداری قزوین همراه با هیئت‌های مذهبی

مهدی صباغی، شهردار قزوین در خصوص برگزاری مراسم سنتی در دهه محرم می‌گوید: قزوین سابقه طولانی در فرهنگ ناب عاشورا دارد و در این رابطه اقدامات خوبی جهت شناساندن آئین‌های عزاداری محرم صورت گرفته است.

وی می‌افزاید: قزوین دارای بقاع متبرک از سلاله اهل بیت بوده و شباهت‌های زیادی از نظر فرهنگ و سنت و بناهای تاریخی با اصفهان دارد که در دوران صفوی تا امروز مسیرهای سخت تاریخی را گذرانده است.

شهردار قزوین اضافه می‌کند: بزرگان علم و ادب شیعه در این دیار شاگردانی بزرگی را تربیت کردند که در ترویج مکتب اهل بیت نقش بسزایی داشتند و از بنیانگذاران تفکر علوی و شیعه ناب بودند.

صباغی تصریح می‌کند: وقف حسینیه‌ها برای مراسم مذهبی یک فرهنگ پسندیده از بزرگان شهر بوده که حسینیه امینی‌ها نمونه بارز آن است. شهرداری قزوین برای ترویج فرهنگ عاشورا و پویایی جامعه اقدامات مناسبی از جمله کمک به هیئت‌های مذهبی و آذین بندی شهر متناسب با دهه محرم، اجرای برنامه‌های مختلف و فراهم کردن بستر مراسم را با سازمان فرهنگی ورزشی انجام داده است تا بتواند در اجرای مراسم موفق و تأثیرگذار باشد.

وی خاطرنشان می‌کند: شهرداری قزوین در ستاد محرم حضور دارد و تصمیماتی که در آن ستاد گرفته می‌شود در چارچوب قانون به وظایف خود عمل می‌کند.

شهردار قزوین اظهار می‌کند: چنانچه شهروندان و مدیران عاشورایی بیندیشند بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. شهرداری قزوین با هماهنگی سایر نهادها در ستاد محرم برگزاری با شکوه نماز ظهر عاشورا را تدارک دیده و مسیر حرکت دسته‌های عزاداری را برابر وظیفه واگذار شده پوشش خواهد داد.

کد خبر 592646

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.