به گزارش خبرنگار ایمنا، چاووش‌خوانی در کاشان آئین دیرینه‌ای است که قبل از محرم و در روزهای پایانی ماه ذی‌الحجه برگزار می‌شود، چاوش‌خوان از پیرغلامان حسینی یا ریش سفیدان است که در بازار قدیمی کاشان اشعاری را در ثنای امام حسین (ع) و اهل بیتش می‌خواند، "چاووش عزا" در بازار قدیمی این شهر از گذر پانخل گرفته تا تیمچه امین‌الدوله تمام کسبه و مردم را با خود همراه می‌کند، این مراسم توسط هیئت مذهبی اهل یکی از محلات قدیمی کاشان است برگزار می‌شود، قدمت این رسم کهن به زمان صفوی بازمی‌گردد و کاشانی‌ها در تلاش هستند تا چاووش‌خوانی که آئینی فرهنگی-مذهبی است و ایثار و آزادگی حسینی را در خاطر همگان زنده می‌کند، بین نسل جوان احیا شود، در این راستا با همکاری شورای اسلامی شهر این آئین به عنوان یک اثر فرهنگی-مذهبی ناملموس به ثبت ملی رسیده است.
چاووش‌خوانی اثر ناملموس فرهنگی_مذهبی در کاشان
حسین باغشیخی، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر کاشان در خصوص آئین چاووش‌خوانی محرم در کاشان به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: چاووش‌خوانی یکی از آثار فرهنگی_مذهبی ناملموسی بوده که مخصوص منطقه کاشان و ثبت ملی شده است.
وی با اشاره به آداب و رسوم فرهنگی کاشان، می‌افزاید: با فرا رسیدن ماه محرم آئین‌های مذهبی مختلفی در منطقه کاشان برگزار می‌شود و بیشتر هیئت‌های فرهنگی شهر به اجرای تعزیه و چاووش‌خوانی می‌پردازند که با استقبال شهروندان همراه است و صحنه‌های معنوی بی‌نظیری را رقم می‌زند.
نایب رئیس کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر کاشان تصریح می‌کند: امسال با نگاهی به آئین‌های ملموس و برخی از آداب ملی که جای خالی آنها در جایگاه عزاداری امام حسین (ع) و مراسم مذهبی احساس می‌شد، از جمله آئین چاووش‌خوانی پررنگ‌تر و پرشورتر از هر سال برگزار شد.
وی در خصوص لزوم توجه به برگزاری مراسم مذهبی به ویژه در ماه محرم و فرهنگ‌سازی برای جوانان، می‌گوید: چاووش‌خوانی در جایگاه عزاداری هیئت‌های مذهبی احیا شد تا بیش از پیش نسل جوان را با واقعه کربلا مأنوس کند. در چاووش‌خوانی حرمت و ارزش‌های نوحه‌خوانی نیز حفظ شده است، لذا می‌طلبد این رسم ارزشمند احیا و به نسل‌های بعد منتقل تا ارزش مراسم مذهبی نیز حفظ شود.
باغشیخی با اشاره به مراسم مختلف مذهبی که در کاشان قدمت چند صد ساله دارد، خاطرنشان می‌کند: پررنگ کردن دیگر مراسم مذهبی و فرهنگی منطقه کاشان از جمله سیاه‌پوشان نخل مصداقی از رفتارهای مذهبی و فرهنگی بوده است که نخل را تابوت شهدای کربلا می‌داند و برای زنده نگه‌داشتن یاد امام حسین (ع) که اسوه آزادگی و آزادی است، سیاه‌پوشان نخل در کاشان برگزار می‌شود، لذا این مراسم نیز از دیگر ظرفیت‌های مذهبی و فرهنگی منطقه کاشان است که باید ارتقا یابد و ثبت شود.
آداب و رسوم محرم و صفر بستری برای زنده نگه داشتن اسلام
حجت‌الاسلام مهدی بصیرتی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی کاشان نیز در خصوص زنده نگه داشتن آداب و رسوب مذهبی و فرهنگی این شهر به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: احیای آداب و رسوم محرم در زنده نگه داشتن اسلام مؤثر است و می‌طلبد تا مراسم قدیمی کاشان با شور و شکوه هر چه بیشتر در شهر برگزار شود.
وی ریشه بعضی از این آداب و رسوم را بیش از هزار سال می‌داند و می‌افزاید: عده‌ای خواهان یکسان‌سازی این رسوم مذهبی هستند، در صورتی که این تفاوت‌ها است که انگیزه‌ای برای پویایی محرم در مناطق مختلف ایجاد می‌کند.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی کاشان با اشاره به اینکه هر آئینی مخصوص منطقه‌ای است و رنگ و بوی ویژه‌ای به آن منطقه می‌دهد، می‌گوید: زنده نگه داشتن این آداب و رسوم اسلام را برای نسل جوان امروز زیباتر می‌کند و جوانان با شور بیشتری در مراسم مذهبی به ویژه ماه محرم حضور می‌یابند و بستر فرهنگ‌سازی نیز به خوبی فراهم می‌شود و می‌توان صفات ائمه اطهار (ع) از جمله مروت، آزادگی و ایثار را در جوانان شهر پرورش داد.
وی تصریح می‌کند: عزاداری‌های مختلف در هر منطقه برای احیای دین اسلام است و نباید با یکسان‌سازی این آداب و رسوم خدشه‌دار یا فراموش شود، بلکه باید مراسم هر منطقه بین جوانان احیا شود تا نسل‌های بعد نیز با برگزاری این مراسم فرهنگ مذهبی هر منطقه را زنده نگه دارند.
بصیرتی سقاخوانی و چاووش‌خوانی در کاشان را از آئین‌های مذهبی محرم می‌داند و افزاید: برای احیای این آداب و رسوم باید تلاش کنیم، مدیران شهری نیز می‌توانند با در نظر گرفتن تسهیلاتی به این مهم کمک کنند.
ثبت ملی آئین چاووش‌خوانی در کاشان برای احیای فرهنگ عاشورایی
احمد دانایی، رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری کاشان در خصوص ثبت ملی آثار ناملموس منطقه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: افتخار دیگری برای منطقه رقم خورد و پانزدهمین اثر ناملموس فرهنگی عاشورایی ثبت ملی شد. تاکنون ۴۰ اثر ناملموس برای کاشان ثبت ملی شده، کاشان از دیر باز محب اهل بیت (ع) بوده است و آداب و رسوم مذهبی بسیاری در این خصوص دارد که بعضی از آنها مانند تعزیه، نقاله‌خوانی، سقاخوانی و چاووش‌خوانی در فرهنگ عاشورایی جا گرفته و مرتبط با محرم است.
وی ادامه می‌دهد: روخوانی چاووشی، از بر خواندن آن و هم‌آوایی چاووشان پیشکسوت از مراحل چاووش‌خوانی است که شور حسین را در دل همگان می‌اندازد. کاشانی‌ها با چاووش‌خوانی به استقبال ماه عزای اباعبدالله‌الحسین (ع) می‌روند و قدمت تاریخی این آئین مذهبی در فرهنگ عزاداری کاشان به دوره صفویه و شاید به دوره‌های پیشین آن بازمی‌گردد.
رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری کاشان اضافه می‌کند: آئین چاووش‌خوانی عزای امام حسین (ع) در کاشان به شماره ۲۶۷۱ در هفدهم اسفندماه ۱۴۰۰ در فهرست میراث معنوی ثبت شده است تا این رسم دیرینه فراموش نشود.
ماه محرم ویژگی‌های امام حسین را به ما عرضه می‌کند
عباس تراب‌زاده، کارشناس مردم‌شناسی اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاشان با اشاره به چاووش‌خوانی در بازار کاشان و همراهی کسبه در برگزاری این مراسم به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: نخستین دسته عزاداری که برای سوگواری به بازار شهر می‌رود، دسته «چاووش عزا» است که در آخرین روز ماه ذی‌الحجه یعنی یک روز قبل از شروع ماه محرم در بازار شهر مردم را از رسیدن ماه محرم مطلع و نیز کسبه و بازار را برای استقبال از هیئت‌ها و دسته‌های عزادار آماده می‌کند.
وی می‌افزاید: این دسته متعلق به محله پشت مشهد کاشان است که نزدیک به یک قرن پیش به همت شخصی به نام مرحوم عزیزالله فراهی و جمعی از مداحان و مرثیه‌سرایان کاشان تأسیس شده است.
این کارشناس مردم‌شناسی با بیان اینکه چاووشی حرفه‌ای نیازمند حرف معنوی، صدا و نفس گرم است، اضافه می‌کند: قدرت چاووش بر بدیهه‌گویی، خوش‌لحنی، شناسایی موقعیت‌ها، شخصیت‌ها و توصیف زائران و عاشقان زیارت استوار است.
وی تاکید می‌کند: چاووش‌خوانی مخصوص منطقه کاشان است و این منطقه ۴۰ میراث فرهنگی ناملموس فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که ۱۵ اثر آن مربوط به آئین عاشورایی منطقه کاشان است.
به گزارش ایمنا، کاشان ۴۰ میراث فرهنگی ناملموس فرهنگی ثبت شده در فهرست آثار ملی دارد که ۱۵ اثر آن مربوط به آئین عاشورایی بوده که ثبت شده است و آئین چاووش‌خوانی عزای امام حسین (ع) در کاشان و در هفدهم اسفندماه ۱۴۰۰ در فهرست میراث معنوی این شهر ثبت شده است.
نظر شما