به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران با در اختیار داشتن بیش از ۲۱ درصد از ذخایر گاز طبیعی رتبه دوم را در دنیا دارد. این موهبت الهی فرصت بزرگی است که می‌تواند ایران را در بازار جهانی گاز طبیعی به یک عنصر پرقدرت و تعیین کننده تبدیل کند اما متأسفانه امروز تنها یک درصد از بازار جهانی گاز در اختیار کشور ما قرار دارد که خود زیان بزرگی به حساب می‌آید.
مناقشات روسیه و اوکراین مزید بر علت شده است تا تقاضا برای سوخت در جهان افزایش یابد. کارشناسان نیز پیش‌بینی می‌کنند که گاز در مبادلات انرژی جهان در آینده نقش تعیین‌کننده‌ای داشته باشد. بنابراین افزایش صادرات گاز ایران می‌تواند بهره‌وری این صنعت را افزایش دهد و باید به طور جدی برای آن برنامه‌ریزی شود. همچنین صادرات ال‌ان‌جی می‌تواند سود ارزی قابل توجهی برای ایران داشته باشد؛ درواقع با افزایش صادرات گاز و محصولات مرتبط با آن، ایران می‌تواند در دیپلماسی اقتصادی دنیا ایفای نقش کند.
صادرات گاز ایران اکنون تنها در قالب قراردادهای کوتاه‌مدت سوآپ و گاهی در قالب تهاتر برق با گاز به کشورهایی همچون ترکیه، عراق، ارمنستان، آذربایجان و نخجوان انجام می‌شود. از این رو مرز ایران و ارمنستان می‌تواند به کریدور فروش گاز ایران به کشورهای اروپایی تبدیل شود، بنابراین باید از فرصت به خوبی بهره برد.
به‌تازگی و با سفر رئیس‌جمهور روسیه و مسئولان ارشد شرکت گاز پروم به ایران، یک تفاهمنامه ۴۰ میلیاردی به امضای رؤسای‌جمهور ایران و روسیه رسید. این توافق رقم بسیار زیادی دارد و در تاریخ اقتصاد ایران بی‌سابقه است. براساس این قرارداد از ۴۰ میلیارد دلار تفاهمنامه امضا شده با گازپروم روسیه، ۲۵ میلیارد دلار برای توسعه میدان‌های گازی و تکمیل پروژه ال‌ان‌جی و ۱۵ میلیارد دلار برای توسعه ۶ میدان نفتی صرف خواهد شد که توسعه کرنج، آذر، چنگوله، آب تیمور و منصوری ازجمله این میدان‌ها هستند.
همچنین توسعه در تجارت گاز با کشورهای همسایه از مهم‌ترین اهداف امضای این تفاهمنامه بوده و همکاری درباره احداث خطوط انتقال گاز و طرح‌های مورد نظر در این زمینه با کشورهای همسایه، براساس توافق انجام شده با مشارکت گازپروم خواهد بود.
تفاهمنامه به معنای داشتن تعهدی توسط طرفین نیست
شهرام معینی، اقتصاددان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، درخصوص تفاهمنامه ۴۰ میلیارد دلاری ایران و روسیه، اظهار می‌کند: این یک قرارداد نیست و فقط تفاهمنامه است. هرگاه دو کشور درخصوص موضوعاتی گفت‌وگو می‌کنند و به نتایجی برای همکاری در آینده می‌رسند، تفاهمنامه امضا می‌کنند اما امضای تفاهمنامه به معنای داشتن تعهدی توسط طرفین نخواهد بود.
وی اضافه می‌کند: تفاهمنامه به طور بالقوه می‌تواند به قرارداد تبدیل شود اما به طور بالفعل اساساً قرارداد نیست و آثار عملی ندارد.
این اقتصاددان می‌گوید: در گذشته چندین مرتبه شرکت گازپروم و روسیه تفاهمنامه‌هایی با موضوع مشابه با ایران مطرح کرده‌اند اما در عمل منجر به قرارداد یا اقدام عملی نشده است.
اصولاً اعداد و ارقام تفاهمنامه‌ها جدی نیست
معینی اضافه می‌کند: اصولاً اعداد و ارقام تفاهمنامه‌ها جدی نیست، به همین دلیل مبالغ قابل توجهی در تفاهمنامه‌ها ذکر می‌شود زیرا قرار نیست نتایج عملی داشته باشد.
وی ادامه می‌دهد: اگر این تفاهمنامه منجربه قرارداد شود، نتایج خوبی برای ایران به همراه خواهد داشت اما پیش از آن باید توجه داشت که این تفاهمنامه اکنون هیچ بار حقوقی ندارد و الزام عملی ایجاد نمی‌کند. اگر منافع طرف مقابل با اجرای این قرارداد تضمین شود الزام عملی برای آن ایجاد می‌کند.
علیرضا شیرمحمدی کارشناس مدیریت استراتژیک و اقتصاد انرژی نیز در این خصوص با بیان اینکه در حوزه گاز طبیعتاً ایران یکی‌از بزرگترین دارندگان منابع گازی در دنیا است، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: ایران در سال‌های گذشته به سمت سی‌ان‌جی حرکت کرد که یک اشتباه استراتژیک بوده است، با اجرای این سیاست، گاز در سراسر کشور پخش شد تا این انرژی بتواند نیاز خانوار را پوشش دهد. این درحالی است که کشورهایی همچون قطر، با حرکت به سمت ال‌ان‌جی، گاز خود را به فروش می‌رسانند.
وی با بیان اینکه ال‌ان‌جی همان گاز مایع است که تحت فشار به این حالت درآمده است و می‌تواند حمل شود و در جاهایی که دسترسی راحتی برای انتقال گاز از طریق لوله وجود ندارد، مورد استفاده قرار گیرد، اضافه می‌کند: همچنین کره‌جنوبی و هند امروز به بزرگترین خریداران ال‌ان‌جی تبدیل شده‌اند؛ بنابراین ال‌ان‌جی بیشتر از سی‌ان‌جی می‌تواند برای ایران ارزآوری داشته باشد.
این کارشناس اقتصاد انرژی می‌گوید: تاکنون گسترش فناوری ال‌ان‌جی در سطح وسیع در ایران رخ نداده است و ورود گازپروم به ایران به عنوان یکی از شرکت‌هایی که این فناوری را در اختیار دارد، به ایران کمک می‌کند که علاوه بر گاز سی‌ان‌جی، به تولید ال‌ان‌جی نیز مجهز شود.
شیرمحمدی اضافه می‌کند: زمانی که ال‌ان‌جی وارد بازار شود، معادلات منطقه‌ای به نفع ایران تغییر می‌کند. ایران نیز می‌تواند با استفاده از کشتی‌های حمل ال‌ان‌جی، گاز خود را به مشتریان بزرگ در دنیا بفروشد. بنابراین ورود ال‌ان‌جی به ایران می‌تواند یک تحول جدی در صنعت گاز ایران به وجود بیاورد.
وی با تاکید بر اینکه ال‌ان‌جی در ایران مصرف داخلی نیز دارد، تصریح می‌کند: با توجه به اتفاقات اخیر منطقه می‌توان گفت ایران، ترکیه و روسیه، سه کشور تأثیرگذار در منطقه هستند و این سه کشور به این نتیجه رسیدند که اگر همکاری‌های استراتژیک میان آن‌ها وجود نداشته باشد، هر سه متضرر خواهند شد.
این کارشناس اقتصاد انرژی با بیان اینکه موضوعات منطقه‌ای باید با استفاده از کشورها مرتفع شود، می‌گوید: اکنون ایران به جای رقابت با روسیه با این کشور همگرا شده است. این همکاری‌ها با توجه به منافع مشترک کشورهای منطقه می‌تواند نتایج مثبتی درپی داشته باشد.
نظر شما