به گزارش خبرنگار ایمنا، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در ابتدای حضور خود در تهران و پس از استقبال رسمی توسط آیت‌الله رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به دیدار رهبر معظم انقلاب رفت تا یکی از خبرسازترین دیدار و گفت‌وگوها در روزهای اخیر رقم بخورد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در این دیدار با تأکید بر ضرورت عملیاتی شدن تفاهم‌ها و قراردادهای بین دو کشور، هوشیاری در مقابل سیاست‌های فریبکارانه غرب را لازم دانستند و خاطرنشان کردند: همکاری‌ها بلندمدت ایران و روسیه عمیقاً به نفع هر دو کشور است.
ایشان همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه را به‌ویژه در پی تحریم‌های غرب، ضروری و به نفع هر دو کشور دانستند و در خصوص حوادث اوکراین گفتند: جنگ یک مقوله خشن و سخت است و جمهوری اسلامی از اینکه مردم عادی دچار آن شوند به هیچ‌وجه خرسند نمی‌شود اما در قضیه اوکراین چنانچه شما ابتکار عمل را به دست نمی‌گرفتید، طرف مقابل با ابتکار خود، موجب وقوع جنگ می‌شد.
رئیس‌جمهور روسیه نیز با برشمردن عوامل و ریشه‌های اختلافات روسیه و اوکراین، به‌ویژه اقدامات تحریک‌آمیز غرب و آمریکا در سال‌های اخیر از جمله کودتا در اوکراین و همچنین سیاست گسترش ناتو با وجود تعهدات قبلی آنها مبنی بر پرهیز از هرگونه پیشروی به سمت روسیه، گفت: بعضی از کشورهای اروپایی گفتند ما مخالف عضویت اوکراین در ناتو بودیم اما تحت فشار آمریکا با آن موافقت کردیم که این نشان‌دهنده فقدان حاکمیت و استقلال آنها است.
تحولات اخیر دنیا به خوبی نشان می‌دهد که میزان قدرت و نفوذ کشورها در حال تغییر است، برای مثال رئیس‌جمهور آمریکا به عربستان می‌رود اما با سردترین استقبال توسط مقامات سعودی در چند دهه اخیر روبه‌رو می‌شود و به گفته رسانه‌های آمریکایی دستاورد خاصی از این سفر با خود به کاخ سفید نمی‌برد، این درحالی است که عربستان سعودی در طول این سال‌ها برای آمریکا تنها گاو شیردهی بوده که با نگار استعمار و چپاول به او می‌نگریستند.
در طرف دیگر ماجرا ایران به قلب دیپلماسی منطقه تبدیل شده است. رفت و آمد مقامات کشورهای منطقه و تبادلات و تفاهم‌نامه‌هایی که بین ایران و دیگر کشورها ردوبدل می‌شود نشانگر افزایش قدرت اثرگذاری و نقش تعیین‌کننده جمهوری اسلامی بیشتر از هر زمان دیگری است تا جایی که تحولی در منطقه بدون رضایت جمهوری اسلامی ایران رخ نمی‌دهد.
برای بررسی زوایای مختلف رایزنی در دیدار پوتین با رهبر معظم انقلاب با صادق کوشکی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی به گفت‌وگو پرداختیم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
تحلیل شما از دیدار رهبر معظم انقلاب با رئیس‌جمهور روسیه چیست؟
در شرایط کنونی یک رابطه دوجانبه متعادل بین ایران و روسیه و یک حساب معقول دوطرفه برقرار است، به این معنا که روس‌ها به دلایلی مجبور به همکاری با ایران هستند و ما نیز به دلایلی تمایل داریم با روس‌ها در زمینه‌های نظامی و امنیتی در سوریه و تجاری و اقتصادی همکاری کنیم.
همکاری یک انتخاب معقول برای دو طرف است که البته روس‌ها در شرایط کنونی نیاز بیشتری دارند، با توجه به نیازهای مختلف کشور روسیه و توانمندی‌های ما در بحث تجاری و نظامی امنیتی در سوریه، برای ما نیز یکی از گزینه‌های مطلوب میان همسایگان روسیه خواهد بود.
صحبت‌های پوتین با رهبر معظم انقلاب نشان می‌داد که مواضع و مطالبات دو طرف و همچنین زمینه‌های همکاری مشخص است، یعنی دو طرف می‌دانستند که از یکدیگر چه می‌خواهند و این خواسته‌ها مشخص بود. در گفتار دو طرف نیز تاکید بر امنیت و منافع ملی دو کشور مشهود بود، یعنی آنچه که رهبر انقلاب بیان می‌کردند حفظ منافع ملی و حفاظت از ارزش‌های اخلاقی و دینی ما بود و البته تأکید پوتین نیز بر منافع و امنیت ملی روسیه بود.
از موضع صریح رهبر معظم انقلاب در این دیدار پیرامون جنگ اوکراین چه برداشتی می‌شود؟
در مسئله اوکراین برای چندمین بار است که جمهوری اسلامی ایران موضع خود را بیان می‌کند، در عین حالی که به‌طور کلی با جنگ و آسیب‌های غیرنظامی مخالف هستیم اما پدیده‌ای به نام جنگ روسیه و اوکراین را بر اساس آنچه رسانه‌های غربی اعلام می‌کنند، جنگ روسیه و اوکراین نمی‌بینیم؛ بلکه این جنگ محصول بیش از ۱۰ سال تحریک آمریکا بوده و روسیه ناچار به تقابل نظامی با اوکراین شده است.
طرف روسی می‌دانست که جنگ هزینه‌های زیادی دارد و در این ۱۰ سال به دنبال این بود که راهی غیر از جنگ را برای حل این موضوع پیدا کند اما آمریکایی‌ها فضا را به شکلی پیش بردند که جنگ اتفاق افتاد، بنابراین مقصر اصلی این جنگ را طرف آمریکایی می‌دانیم که با سیاست‌های استعماری خود به دنبال روشن کردن آتش جنگ در اوکراین بود تا اعتبار روسیه را در مجامع بین‌المللی از بین ببرد و روسیه را در فضای تحریم و انزوا قرار دهد و همچنین در کنار آن جایگاه خود و ناتو را در مرزهای روسیه محکم کند.
این موضوع مورد تاکید رهبر انقلاب و پوتین بود و نمونه‌ای از همکاری متوازن با حفظ منافع دوجانبه به‌شمار می‌آید که می‌تواند الگویی برای سیاست خارجی موفق نیز باشد.
رشد جایگاه جمهوری اسلامی در تحولات منطقه‌ای و جهانی در یک سال اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سیاست خارجی موفق یعنی اینکه هر کشور وزن و توانایی خود را بشناسد و بداند که باید در چه فضایی ایفای نقش کند، در طول ۹ یا ۱۰ ماه اخیر در عمل جمهوری اسلامی به این سمت حرکت کرده است که زمین بازی خود را که در زمان دولت دوازدهم، اروپا و آمریکا بود، به زمینی که ابتکار عمل در دست ما است تغییر داده که این یک سیاست منطقه‌ای است که باعث شده در اینجا خود ما یک کارگردان باشیم و دیگران نمی‌توانند برای ما تصمیم بگیرند.
نتیجه این تغییر زمین بازی، رویکرد منطقه‌ای و همسایه محوری این است که جمهوری اسلامی به مرکز دیپلماسی منطقه‌ای تبدیل شده است و آنچه در روزهای اخیر اتفاق افتاد که شاهد حضور همزمان پوتین و اردوغان و وزیر خارجه سوریه در تهران بودیم نشانگر مزیت ایران در تحولات منطقه‌ای است که از این مزیت به خوبی استفاده شد. امیدواریم در آینده بیش از پیش شاهد چنین حرکت‌هایی باشیم تا جمهوری اسلامی یک بازیگردان و بازی‌ساز منطقه‌ای باشد، برخلاف دولت پیشین که سیاست انزوا را در پیش داشت، در حال حاضر دولت سیزدهم خود به عنوان محور مورد توجه کشورها باشد و امنیت ملی خود را گسترش دهد.
نظر شما